امریکا دیگر مثل گذشته به خاورمیانه وابسته نیست

احساس ضعف کشورهای عربی نسبت به ایران

۰۹ مرداد ۱۴۰۲ | ۱۰:۰۰ کد : ۲۰۲۰۹۴۳ خاورمیانه انتخاب سردبیر
دکتر مهدی کردی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی می گوید: عربستان سعودی در حال حاضر دارای ۲۵۱هزار نیروی زیر پرچم و ۳۲۵هزار نیروی ذخیره گارد ملی است. قطر دارای ۳۶هزار نفر نیروی زیر پرچم و ۱۴هزار و ۵۰۰ نفر نیروی ذخیره است. امارات دارای ۶۵هزار نفر نیروی زیر پرچم و ۹۰هزار نیروی ذخیره است. اما در مقابل جمهوری اسلامی ایران دارای ۶۱۰هزار نفر نیروی زیر پرچم و ۳۵۰هزار نفر نیروی ذخیره است. تنها مقایسه میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی حاکی از این است که حتی شمار نیروهای زیر پرچم ایران از تمام نیروهای زیر پرچم و ذخیره سعودی بیشتر است.
احساس ضعف کشورهای عربی نسبت به ایران

مصاحبه کننده: محمدحسین واحدی 

دیپلماسی ایرانی: به نظر می رسد برای امریکا خاورمیانه دیگر آن جایگاه سابق را ندارد. بعد از کشف نفت شیل در امریکا و کاهش وابستگی این کشور به انرژی خاورمیانه، نگاه های استراتژیک امریکا به این منطقه نیز کاهش یافته است. در مقابل کشورهای عربی که طی دهه های گذشته همواره به ایالات متحده وابسته بودند همچنان نسبت به امریکا احساس وابستگی می کنند و از این کم توجهی امریکا نگرانند. شاید یکی از دلایل نگاه آنها به چین و تلاش برای جایگزین کردن این کشور در مباحث امنیتی به همین موضوع بازگردد. این در حالی است که نگرانی کشورهای عربی نسبت به یک کشور قدرتمند و پرنفوذی مثل ایران همچنان به قوت خود باقی است و حتی با تغییر رویکرد امریکا نسبت به خاورمیانه افزایش هم یافته است. در این رابطه گفت وگویی را با دکتر مهدی کردی، دکترای تخصصی روابط بین الملل و برنده جایزه رساله برتر دانشگاه علوم انسانی آزاد اسلامی انجام دادیم که در ادامه می خوانید:

آیا به نظر شما ایالات متحده امروز همانند زمان های پیش به دنبال منابع انرژی مثل نفت و گاز در خاورمیانه است؟

خیر. دولت آمریکا به دنبال راه های دیگری برای تامین انرژی خود است. آمریکا طی سالیان اخیر توانسته است به تکنولوژی نفت شیل دست یابد. کشور آمریکا یکی از معدود کشورهایی است که دارای منابع بسیار غنی ذغال سنگ قابل فرآوری برای استحصال نفت شیل است. ایالت داکوتا؛ دارای یکی از برخوردارترین منابع ذغال سنگ برای انجام این منظور است. این یکی از دلایلی است که خاورمیانه دیگر جذابیت های انرژی همچون دهه 1970 را برای آمریکا ندارد. همچنین آمریکا از سال 1973 میلادی تاکنون؛ از هیچ یک از منابع نفتی شناسایی شده خویش استفاده نکرده و این منابع را در حد بسیار مناسبی ذخیره سازی کرده است. لذا این یکی دیگر از دلایل کاهش اهمیت انرژی منطقه خاورمیانه برای آمریکاست. البته این به معنی بلا استفاده شدن کامل منابع انرژی خاورمیانه برای آمریکا نیست. بلکه دولت آمریکا بر اساس دکترین کارتر، همچنان به هر قیمت ممکن به دنبال تداوم صدور حامل های انرژی از منطقه خاورمیانه به سمت غرب است. اما با توجه به دلایلی که ذکر شد و همچنین اتخاذ سیاست چرخش به شرق و تغییر تاکتیک حضور آمریکا در خاورمیانه، از شکل مدیریت مستقیم به مدیریت غیر مستقیم و نیابتی، باید به این نکته اشاره کرد که خاورمیانه دیگر دارای آن جذابیت و اهمیت انرژی سابق خویش برای آمریکا، همچون دهه های گذشته ندارد.

آیا کشورهای خاورمیانه مانند عربستان، امارات، بحرین، قطر و... در برابر ایران و قدرت نظامی آن به آمریکا وابسته هستند؟

بله. وابستگی کشورهای عربی منطقه، نظیر آنهایی که مثال زدید به آمریکا در مقابل قدرت دفاعی جمهوری اسلامی ایران از دو منظر قابل بررسی است. اول نیروی انسانی: کشورهای مورد نظر در زمینه نیروی انسانی متخصص در نیروهای مسلح خود دارای ضعف و عقب ماندگی بسیاری نسبت به جمهوری اسلامی ایران هستند. خود این چالش مجددا از دو منظر قابل بررسی است. الف: ضعف نیروی انسانی کمی که در عرصه تعداد نفرات زیر پرچم و احتیاط این کشورها تعریف می شود. برای مثال عربستان سعودی در حال حاضر دارای 251هزار نیروی زیر پرچم و 325هزار نیروی ذخیره گارد ملی است. قطر دارای 36هزار نفر نیروی زیر پرچم و 14هزار و 500 نفر نیروی ذخیره است. امارات دارای 65هزار نفر نیروی زیر پرچم و 90هزار نیروی ذخیره است. اما در مقابل جمهوری اسلامی ایران دارای 610هزار نفر نیروی زیر پرچم و 350هزار نفر نیروی ذخیره است. تنها مقایسه میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی حاکی از این است که حتی شمار نیروهای زیر پرچم ایران از تمام نیروهای زیر پرچم و ذخیره سعودی بیشتر است.
ب: در حوزه نیروی انسانی کیفی، جمهوری اسلامی ایران دارای برتری های کاملا قابل ملاحظه ای نسبت به این کشورهاست. نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، امروزه در زمینه های مختلف مانند آفند و پدافند موشکی، جنگال، طراحی و تولید تسلیحات سنگین مانند هواپیمای جنگنده و بسیاری از موارد خرد و کلان دیگر دارای توانمندی های گسترده ای هستنند که با کشورهای عربی قابل مقایسه نیست.
دوم: در حوزه تجهیزات و تسلیحات؛ باید به این نکته اشاره کرد که اگرچه کشورهای عربی به واسطه رابطه خوب با آمریکا دارای تسلیحات بسیار مدرنی هستند؛ اما در دو حوزه بهره برداری عملیاتی از این تلسیحات و آماد و نگهداری آنها همچنان به آمریکا وابسته هستند. در صورتی که جمهوری اسلامی ایران علی رغم تمام تحریم های 44 سال گذشته هیچ وابستگی به هیچ قدرت خارجی در خصوص تجهیزات خود ندارد و امروزه صد در صد بهره برداری و نگهداری از این تجهیزات در داخل کشور انجام می شود. همچنین کشورهای عربی هنوز توان طراحی و تولید تسلیحاتی مانند موشک های بالستیک، هایپرسونیک و هواپیماهای جنگنده مانند جمهوری اسلامی ایران را دارا نیستند و در این زمینه نسبت به جمهوری اسلامی ایران سال ها و بلکه دهه ها عقب تر هستند.

به نظر شما چین می تواند رقیبی سرسخت در برابر آمریکا در خاورمیانه بدل شود؟

چین به موازات افزایش قدرت اقتصادی خود در حال حضور در اقصی نقاط دنیا از جمله خاورمیانه حضور دارد. حضور فعلی چین در منطقه را به هیچ رو نمی توان با حضور پنج سال پیش این کشور مقایسه کرد. شاید برای  آینده نزدیک عبارت رقابت سرسختانه پکن با واشنگتن در خاورمیانه دور از ذهن باشد. اما از هم اکنون علائم و قرائنی مانند تحسین روابط حد بالای چین با عربستان سعودی و نقش آفرینی چین در اقتصاد و توسعه منطقه از طریق طرح ابتکار کمربند و جاده وجود دارد که حاکی از تنگاتنگ شدن رقابت پکن با واشنگتن ظرف دهه های آینده در خاورمیانه است. آنچه این رقابت را سخت تر خواهد کرد تلاش چین برای حضور نظامی در منطقه است. اکنون اخباری دال بر احداث پایگاه نظامی دریایی چین در امارات وجود دارد که به نظر می رسد ظرف سال های آینده باید منتظر اخبار بیشتری از این دست پایگاه های چین در منطقه بود.

آیا توصیه هایی که اندیشکده های آمریکایی می کنند در آینده خاورمیانه تاثیری دارد؟

بله قطعا دارای تاثیر هستند. اندیشکده هایی مانند رند، بروکینگز، شورای روابط خارجی آمریکا، کارنگی و.... قطعا دارای چنین تاثیری هستند. چراکه بسیاری از نویسندگان و پژوهشگران این اندیشکده ه در ادوار مختلف مدیران سیاست خارجی آمریکا در شورای عالی امنیت ملی، سیا و وزارت امور خارجه بوده اند. یک مثال می زنم. دو یا سه روز بعد از جنایت ترور سردار سلیمانی، ویلیام برنز و جیک سالیوان، یک مقاله انتقادی درباره این ترور در سایت اندیشکده کارنگی به رشته تحریر درآوردند و نه از منظر اخلاق گرایانه بلکه از یک رویکرد کاملا واقع گرایانه این پرسش را مطرح کردند که آیا اساسا این ترور به امن تر شدن آمریکا و متحدینش منجر خواهد شد یا خیر؟ یک سال بعد که همین افراد مصدر شورای عالی امنیت ملی آمریکا و ریاست سازمان سیا شدند به خوبی ملاحظه شد که دولت بایدن، کوچک ترین عذرخواهی از بابت انجام این جنایت از دولت و ملت ایران انجام نداده و تا همین اکنون هم چنین موردی اتفاق نیافتاده است. همچنین این اندیشکده ها در نقش اتفاق فکر برای دولت آمریکا حضور دارند و تلاش می کنند با ترسیم تجویزهای راهبردی، مسیر سیاستگذاری سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه را برای کاخ سفید و نهادهای سیاست خارجی و امنیت ملی آمریکا هموار کنند.
به غیر از این موارد، نظریه پردازان مشهور آمریکایی، نقش بسیار بزرگی در این زمینه دارند. برای مثال، استفن والت و جان مرشایمر، طی سالیان اخیر برای دولت آمریکا تجویز کرده اند که آمریکا باید به وسیله احاله مسئولیت به متحدین خود در خاورمیانه حواس و توان خود را بر مهار قدرت یابی چین در شرق آسیا متمرکز کند.

کلید واژه ها: ایران و امریکا امریکا و خاورمیانه خاورمیانه کشورهای عربی حاشیه خلیج غرب آسیا امریکا و عربستان امریکا و قطر امریکا و امارات چین چین و امارات چین و عربستان


( ۱۵۲ )

نظر شما :

یوسف ۰۹ مرداد ۱۴۰۲ | ۱۴:۲۷
یعنی واقعا با این وضع اقتصادی نسبت به ایران احساس ضعف می‌کنند. شوخی میکنید؟!
زهرا ۰۹ مرداد ۱۴۰۲ | ۱۴:۵۹
کتک خوردیم ولی تو بگو زدیم
خسرو ۰۹ مرداد ۱۴۰۲ | ۱۵:۰۴
عربستان و امارات و قطر و... بجهت بین المللی کشور شده اند و به رسمیت شناخته می‌شوند ولی هنوز دولت ملت نشده اند و تعداد نفرات نظامی شان اگر از ایران بیشترباشد هم ، باز در یک جنگ متعارف نمی توانند به پیروزی فکر کنند فقط به شکست نخوردن می اندیشند زیرا اعتماد بنفس لازم راندارند در ضمن دیوان سالاری قوی هم ندارند مثال بارز چنین گروهی ، پ ک ک در شمال سوریه میباشد که با حداقل یکصد هزار نفر نیرو با تجهیزات آمریکایی و پشتیبانی غربی‌ها از دوهزار نفر کماندو حزب الله یا ارتش آزاد سوریه شکست خورده و پا با فرار میگذارند
به خسرو ۱۰ مرداد ۱۴۰۲ | ۰۰:۵۳
گروه کردهای سوریه در جنگ با ارتش آزاد تروریستی ترکیه و حمایت پهبادی و جنگنده ای و تسلیحاتی و توپخانه ترکیه عقب نشینی کردند و گرنه در مقابل داعش با همان سلاح های که داشتند و هنوز کمکهای غربی نرسیده بود مقاومت و داعش را بیرون راندن و علت کمک غرب و آمریکا به آنها همان قدرت و شجاعت و جنگندگی آنها در عقب زدن داعش نسبت به ارتش فروپاشیده سوریه و حمایت ترکیه از داعش بود تفسیر مغرضانه و تحریفی از قدرت پوشالی تروریست‌های ترکیه نکنید
به یوسف گم گشته در هزار توی سیاست ۱۰ مرداد ۱۴۰۲ | ۰۹:۴۱
به اون بنده ی خدایی که همه چی رو به همه چی وصل می کنه و حالا اقتصاد ایران را به ... ضعف کشورهای عربی نام برده شده ذاتیه و ربطی به اوضاع خوب یا بد اقتصادی ایران نداره . و قدرت ایران هم ذاتیه و ربطی به اوضاع اقتصادیمان نداره . البته واضح است که هر چه اقتصادمان بسامانتر شود ، غبار بیشتری از روی این قدرت برداشته خواهد شد . اینکه چندین قرن است دنبال تجزیه ایران هستند و تازگیها هم با وقاحت نقشه ایران تجزیه شده را دست عده ای مهاجر فضول می دهند تا مثلا در خیابانهای غربی ها برایشان خوش رقصی کنند ، ناشی از همین قدرت ذاتی ایران است . مادامی که این جغرافیا و این ملت وجود دارد ( که به کوری چشم وطن فروشان رذل و پانهای احمق همچنان باقی خواهد ماند ) قدرتش نیز باقی می ماند . رجوع کن به کمانتهای گدشته من راجع به بچه ببر و بچه گربه . آنجا به زبان کودکانه توضیح داده ام که موضوع چیه تا درکش برایتان راحتتر باشد .
ایرانی ۱۰ مرداد ۱۴۰۲ | ۱۶:۳۶
بایدن یا ترامپ فرقی به موضوع نمی کند تو و کسایی که دستور قتل سردارسلمانی دلهای ایرانیها را به نامردی و بی وجودی خود و نوک های چاپلوس مثل یک بچه کوچک از دور با سنگ زدید و سردار ما در چشم های شما نگاه می‌کرد و شما شلوارتان را خیس می‌کردید ترسوها ی الکی خوش یک سردار ب قتل رساندی ولی چندتا سردار ذخیر همیشه ما داریم برای حفخان کردن تان
تورج ۱۰ مرداد ۱۴۰۲ | ۲۱:۴۴
کمی ساده لوحانه به موضوع نگاه شده . آمریکایی ها زحمت و هزینه امن نگه داشتن خلیج فارس و آبراه هرمز را به گردن چینی ها انداخته‌اند ، البته هر وقت لازم بدانند خودشان هم می آیند . مثل این روزها، ضمنا در یک درگیری احتمالی اعراب و آمریکا و چین در یک جبهه متحد علیه ایران خواهند جنگید.
علیرضا ۱۰ مرداد ۱۴۰۲ | ۲۲:۳۷
واقعااحساس ضعف میکنندگازی ارش راگرفتن منابع مشترک رادارندبرداشت میکنندجزایرسه گانه راادعای مالکیت دارندخلیج به اسم عربی کردنداحساس ضعف میکنندجدی
ایران ۱۰ مرداد ۱۴۰۲ | ۲۲:۴۷
به همه گفتیم زدیم، تو هم بگو زده، خوبیت نداره،،،!
جویای حق ۱۱ مرداد ۱۴۰۲ | ۰۹:۰۵
عربستان سعودی با فروش ده میلیون بشکه نفت ودرآمد سرشار زائران حج با جمعیت ۲۹ میلیونی دارای جمعیت نزدیک به ۵ میلیون زیر خط فقر مطلق ورشد سریع فقر (امار بانک جهانی ). باکمک تسلسحاتی اطلاعاتی آمریکا وانگلیس واسراییل وکشورهای آلمان وفرانسه و...وامارات وقطر وسودان ومصر ودیگر کشورهای آفریقایی ازپس یمن برنیامده وبیشترشهرهای پر جمعیت وبزرگ دست انصارالله است پس از هشت سال محاصره شدید وبمبارانهای وحشتناک ؟!؟!؟!؟!؟!؟! بعضی از ما واقعا آخر انصافیم ؟!؟!؟!؟!؟!؟!؟!؟!؟!؟!...
ابراهیم ۱۳ مرداد ۱۴۰۲ | ۱۰:۲۴
فقط از نظر نیروی زیر پرچم و .....مقایسه اشتباهه عربستان و کشورهای حوزه خلیج فارس امکانات رفاهی خوبی برای مردم کشورشان برنامه ریزی کردند اما در کشور ما هر روز آمار فقر و تورم رو به افزایش مهار نشدنی و مردم اصلا توسط مسولان دیده نمیشود
M.re ۱۳ مرداد ۱۴۰۲ | ۱۷:۳۲
بکوری چشم اونهایی که درنظرهاشون مسخره کردند وهمه تفاله های باقیمانده برانداز ووطن فروشان. عربستان ونوچه هاش به ناچارافتادن به پای ایران تاازخطرقدرت موشکها وپیشرفت ایران تودنیا درامان بمونندوگرنه ازته قلب تمایلی به دوستی باایران ندارند.حالا شماهاهرچی میخایدمسخره کنیدکابوسهای شبانه وسوزشهای خودتون بیشترمیشه وایران هم به پیشرفت وسربلندیش ادامه میده.