چرا روسای عرب کنار نمی‌روند؟

دیپلماسی ایرانی: جاسیندا آردرن در سن 37 سالگی رهبر نیوزلند شد. رهبری استثنایی او در این کشور باعث شد حزب او یعنی حزب کارگر در انتخابات 2020 به پیروزی قاطع دست یابد و اکنون تقریباً بعد از پنج سال و نیم میان مردم حضور یافته و گفته است که از سمت خود کناره گیری خواهد کرد.

رهبری آردرن الگوی استثنایی برای کشورش بود. حادثه مسجد کرایست چرچ در سال 2019 که در آن 51 نمازگزار مسلمان توسط تروریستی وابسته به یکی از گروه‌های نژادپرست حامی برتری سفیدپوست کشته شدند، نمونه برجسته توانمندی سیاسی او بود و تحسین بین‌المللی را برای او به ارمغان آورد. او همچنین در مدیریت بحران کرونا موفق ظاهر شد.

اگر روی موضوع استعفای داوطلبانه تمرکز کنیم، نمونه‌هایی در غرب و جهان و حتی در برخی کشورهای عربی پیدا می‌کنیم مانند عبدالرحمن سیور الذهب که در کودتای نظامی با حمایت احزاب و سندیکاها شرکت کرد. در سال 1985 ریاست یک شورای انتقالی را بر عهده گرفت سپس قدرت را در سال 1986 به یک دولت منتخب جدید تحویل داد. مثال دیگر از کشورهای عربی کناره گیری محمد ولد عبدالعزیز، رئیس جمهور سابق موریتانیا از قدرت است.

پس از موج «بهار عربی» نظام استبدادی در کشورهای عربی برای بستن دوباره عرصه بسیج شد و الگوی رئیس جمهوری مادام العمر بازگشت و مقامات اجرایی، مقننه و قضاییه که دیکتاتور را می ستایند، بازتولید شدند.

با انباشته شدن اختیارات در دست «رئیس جمهور» در کشورهای عربی دیگر نه نهادی برای بازدارندگی او را وجود دارد و نه دستگاهی که او را وادار به پاسخگویی کند. به این ترتیب راه برای استقرار یک سیستم فاسد سیاسی که از سوی یک رژیم نظامی – امنیتی محافظت می‌شود، باز می‌شود و قوه قضاییه به ابزاری برای سرکوب مخالفان و رسانه‌ها به ابزاری برای تملق گفتن رهبر و انکار مضرات حاکمیت مطلقه و حمله به مخالفانش تبدیل می‌شود و به این ترتیب، حضور او در قدرت برای بقای کل نظام ضروری می‌شود حتی اگر به نابودی مردم منجر شود.

منبع: القدس العربی / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11