آوردگاه اوکراین ارمغان و  آرمانی برای اسلحه سازان

دیپلماسی ایرانی: با نگاهی گذرا بر تاریخ جنگ ها در جهان بویژه بعد از جنگ دوم جهانی این نتیجه بدست می آید که جنگ های جدید به گونه ای طراحی و زمینه چینی می شوند که پیروزی برای هیچ یک از دوطرف در کار نبوده و پس از بکار بردن انواع تجهیزات نظامی و تخلیه ظرفیت های اقتصادی و زیر ساختی طرفین یک بسته مصالحه بین المللی تحمیل شده و منازعه به پایان می رسد و کشورهایی که بنوعی وجه المصالحه در این بسته قرار می گیرند تا دهه ها باید پرداخت کننده خساراتی باشند که نه نفعی برای آنان داشته و نه نقش در آن ایفاء کرده اند. با همین رویکرد است که با گذشت یک سال از جنگ اوکراین می توان گفت که آمریکا مهمترین برنده این جنگ در ابعاد مختلف بوده که موجب افزایش درآمد شرکت های انرژی و تسلیحاتی این کشور به میزان محسوسی شده است و در گام اول اوکراین همراه با اروپا و روسیه در ردیف خسارت دیدگان هستند.

یک صد شرکت  تولید اسلحه در سال 2021 در حدود ششصد میلیارد دلار اسلحه فروختند که اکثریت این شرکت ها آمریکایی هستند و با توجه به بحران اوکراین در 2022 با افزایش 20 درصدی فروش همراه بوده و سفارشات بیشتری را برای سنوات آینده دریافت کرده اند. بدون شک توصیه مقامات نظامی به دول اروپایی در این زمینه نقش کلیدی داشته است. استولتنبرگ پیش از آخرین نشست وزرای دفاع کشورهای عضو، گفت که حمایت از اوکراین "برای دستیابی به یک صلح عادلانه و عادلانه" باید ادامه یابد و برای این منظور باید قراردادهای جدیدی با صنعت دفاعی منعقد شود و کی یف نیاز دارد مهمات بیشتر از آنچه متحدین اروپایی  می توانند ارسال کنند، دریافت کند. دبیرکل ناتو همچنین تصریح کرد که افزایش تولید نیز برای کشورهای عضو ضروری است تا با افزایش بودجه دفاعی و انعقاد قراردادهای بلندمدت، ذخایر تسلیحات و مهمات خود را که به دلیل تلاش برای حمایت از اوکراین خالی شده است، احیا کنند چرا که نرخ فعلی استفاده از مهمات توسط ارتش اوکراین چندین برابر بیشتر از میزان تولید است. نکته مهم این  که در میان 25 شرکت برتر تولید کننده اسلحه، 12 شرکت آمریکایی بودند که 61میلیارد دلار از کل فروش را به خود اختصاص دادند. لاکهید مارتین، با 54 میلیارد دلار فروش جایگاه نخست را در لیست بزرگترین شرکت‌های تولید کننده اسلحه حفظ کرده و  فروش اسلحه بوئینگ در سال گذشته به 34میلیارد دلار رسید، در حالی که نورثروپ گرامن با 30 میلیارد دلار در جایگاه سوم قرار گرفت.

جالب این جاست که دوره انتظار برای تحویل مهمات کالیبر بزرگ از 12 ماه به 28 ماه افزایش یافته است و سفارش‌هایی که امروز به صنایع دفاعی داده می‌شود، تنها پس از دو سال و نیم تحویل داده می‌شود. امروزه انبار تسلیحاتی بسیاری از کشورهای اروپایی ناتو تخلیه شده و موضوع ارسال تسلیحات به اوکراین با چالش هایی همراه است؛ با همه این مقامات ناتو اذعان دارند که نگرانی در مورد ذخایر احتمالاً تعهد ناتو به حمایت از اوکراین را متوقف نمی کند و همچنان بر لزوم ارسال تسلیحات بیشتر به کی یف تاکید دارند. بر اساس گزارش های متعدد علی رغم اینکه غرب در سال گذشته میلیاردها دلار تسلیحات به اوکراین تحویل داده، نیاز به جنگ با روسیه بسیار بیشتر است و مقامات ارشد اطلاعاتی غربی معتقدند کمبود مهمات اوکراین حاد بوده و سرعت تحویل کشورهای غربی برای جلوگیری از به دست آوردن مجدد ابتکار عمل در جنگ توسط روسیه ضروری است. به هر حال نیروهای کی یف روزانه بیش از 5000 گلوله توپ شلیک می کنند رقمی برابر با تولید یک کشور کوچک اروپایی در یک سال کامل است در عین حال، تخمین زده می شود که روسیه هر روز چهار برابر بیشتر شلیک می کند.

کشورهای اروپایی با بزرگنمایی تهدید و ترس از روسیه از سوی رسانه های امریکایی بشدت نگران هر گونه موفقیت ارتش پوتین در منازعه اوکراین بوده و مصمم هستند قبل از اینکه روسیه بتواند ابتکار عمل را در میدان نبرد به دست بگیرد، باید قابلیت‌های کلیدی به اوکراین برسد. در همین راستا ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو نیز برای اولین بار اعلام کرده که اوکراین در صورت استفاده از جت های جنگنده برای دفاع می تواند روی کمک این ائتلاف در زمینه هوانوردی حساب کند. با همه این حال وی افزوده متحدان ناتو در جنگی که روسیه علیه اوکراین به راه انداخته است مداخله نخواهند کرد، اما ائتلاف می تواند هواپیماهای جنگنده مدرن را برای دفاع از خود در اختیار اوکراین قرار دهد. گفت وگوها و گفت وگوهای مداومی در داخل اتحاد درباره سیستم هایی که باید انتقال دهیم وجود دارد. بحث در مورد موضوع هواپیما ادامه دارد. 

در حال حاضر از سویی شرکت‌های امریکایی مانند همیشه در بخش تولید تسلیحات بر جهان مسلط هستند. و فروش ‌ بیش از نیمی از  تسلیحات در سراسر جهان از سوی شرکت‌های امریکایی فراهم شده و چهل شرکت برتر فروش تسلیحات جهان در امریکا می‌باشند و از طرف دیگر پیامد و نتیجه ی دیگر جنگ اوکراین برای شرکت های تولید اسلحه و کشورهای غربی اعضای ناتو و هم چنان اعضای سازمان همکاری شانگهای تغییر در کیفیت تسلیحات و رفع نواقص آن در تولیدات جدید است که در میدان های جنگ اوکراین آزمایش می شوند و سرزمین زیبای حاشیه دریای سیاه در واقع به میدان آزمایش تسلیحات متعارف روسیه و غرب تبدیل شده است. اگر در سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ میلادی حدود ۴۳ درصد سلاح آمریکا به کشور‌های خاورمیانه صادر شده و در سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ میلادی صادرات سلاح از آمریکا در مقایسه با سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ میلادی ۱۴ درصد رشد داشته است این پیش بینی وجود دارد که بیشتر سلاح های پیشرفته تولید این کشور راهی قاره سبز شود.

موضوع مهم این که در سطح جهانی نیز در پنج سال گذشته صادرات سلاح آمریکایی, ۳۹ درصد مجموع صادرات تسلیحات در جهان را تشکیل داده و تعداد کشور‌هایی که در این سال‌ها از آمریکا سلاح وارد کرده اند ۱۰۳ کشوردر مناطق مختلف جهان است. همچنین در سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ میلادی آمریکا، روسیه، فرانسه، چین و آلمان بزرگ‌ترین صادر کنندگان سلاح و در مقابل مصر، عربستان، هند، استرالیا و چین بزرگ‌ترین وارد کنندگان سلاح در جهان بودند. البته  سال گذشته، میزان فروش 25 شرکت بزرگ تولید کننده اسلحه در جهان حدود 10 درصد بیشتر از سال 2018 بوده و در مجموع ارزش آن به 361 میلیارد دلار رسیده است. به هر حال جنگ اوکراین ارمغانی رویایی برای شرکت های تولید تسلیحات در سراسر گیتی بویژه دو قدرت اصلی این صنعت مهم یعنی آمریکا و روسیه است در عین حال که این آوردگاه تغییرات بنیادینی در موضوعات راهبردی و تاکتیکی و بخش لجستیک و انواع تسلیحات سنگین زرهی ایجاد نموده و بر نقش تسلیحات نوین بویژه پهپادها و تسلیحات لیزری افزوده است.