بی‌میلی اسد به دیدار با اردوغان مشتاق

نویسنده: ایلیا ج. مغنایر

دیپلماسی ایرانی: روشن است که رئیس جمهور ولادیمیر پوتین همتای ترک خود رجب طیب اردوغان را یکی از مهم‌ترین شرکای ژئوپلتیک خود در این مرحله مهم از جنگ با غرب در میدان اوکراین می‌داند.

منابع نزدیک به مذاکرات به روزنامه «الرای» می‌گویند که بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه می‌داند بقای اردوغان در قدرت به معنای بقای نیروهای ترکیه در شمال سوریه است. در نتیجه ایران نمی‌خواهد طرفی در ابتکارعملی باشد که می‌داند به هیچ نتیجه عملی منجر نخواهد شد بلکه هدف از آن حمایت از کمپین تبلیغاتی اردوغان است.

منابع گفته شده تایید می‌کنند ولادیمیر پوتین تلاش زیادی به منظور متقاعد کردن اسد برای دیدار با اردوغان و تدارک برای نشست وزرای دفاع و نیز نشست آتی وزرای امور خارجه ترکیه و سوریه در دمشق و آنکارا و ادامه یافتن دیدارهای امنیتی میان رهبران امنیتی دو کشور صرف کرد.

رئیس جمهوری ترکیه پیروزی در انتخابات آتی را تضمین شده نمی‌داند. دادگاه استانبول حکم سنگینی را مبنی بر محکومیت به زندان و ممانعت از فعالیت سیاسی برای علی اکرم امام اغلو، شهردار استانبول صادر کرد. این امر طبق گفته ناظران بر این مسئله دلالت دارد که حزب عدالت و توسعه شکست در انتخابات استانبول را نپذیرفته است و اردوغان نمی‌خواهد در انتخابات ریاست‌جمهوری خطر کند و ترجیح می‌دهد یک چهره پوپولیست را از رقابت انتخابات ریاست‌جمهوری کنار بگذارد. از این‌رو رئیس جمهوری ترکیه به دنبال هر گونه اقدامی است که محبوبیت و شانس او را تقویت می‌کند. به همین خاطر نزد پوتین رفت تا به او بگوید خواستار دیدار با اسد است. همچنین در راستای کاهش اختلافات با کشورهای عربی، گرما بخشیدن دوباره به روابط متشنج خود با اسرائیل و تعادل برقرار کردن میان ناتو و روسیه فعالیت کرده است.

او برای گشایش تنگه بسفور و داردانل به منظور صدور غلات اوکراین میانجی‌گری کرده است. دست در دست پوتین گذاشته است؛ اما هم زمان پهپاد به اوکراین صادر می‌کند. راه را برای ایران باز می‌کند تا ده‌ها شرکت را به منظور دور زدن تحریم‌های آمریکا تأسیس کند؛ اما خواستار آزادی آذربایجان ایران و الحاق آن به جمهوری آذربایجان است. این مسئله ایران را عصبانی کرده است. به این ترتیب او در میانه میدان بند بازی می‌کند و موفق شده است توازن خود را بدون این که سقوط کند حفظ کند.

اردوغان درصدد ارسال پیام‌های داخلی است مانند وعده برای حل و فصل موضوع مهاجران سوری چرا که این امر در کاهش تاثیر بار مادی و اقتصادی بر دوش ترکیه کمک کننده است. پیش بینی می شود اردوغان موفق به گشودن راه میان ترکیه و سوریه برای ارسال کالاها به کشورهای دیگر خاورمیانه شود و به تجارت ترکیه که در سال گذشته حدود 254 میلیارد دلار بود، قدرت حرکت بیشتری بدهد.

اما بعید است رئیس جمهوری ترکیه بتواند اعتماد و دوستی اسد را به سادگی به دست آورد. اسد روی دیدارهای برنامه ریزی شده آتی حساب چندانی باز نمی‌کند تا زمانی که اردوغان در قدرت است.

منبع: الرای / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11