روسیه ترکیه را به آشتی با سوریه راضی می کند؟

اردوغان، اسد و «جام زهر» در دستان پوتین

۰۵ آبان ۱۴۰۱ | ۱۸:۰۰ کد : ۲۰۱۵۴۰۱ اخبار اصلی خاورمیانه
واقعیت آن است که به روز کردن توافق‌نامه آدانا و همکاری امنیتی آنکارا و دمشق علیه «حزب کارگران کردستان» و «یگان‌های مدافع خلق» عادی‌سازی روابط سیاسی و گشودن کانال‌های ارتباطی مستقیم را طلب می‌کند. راه حل پیشنهادی پوتین تماس مستقیم اردوغان با اسد است. تماسی که تهران نیز از آن استقبال می‌کند.
اردوغان، اسد و «جام زهر» در دستان پوتین

دیپلماسی ایرانی: دیگر بر کسی پوشیده نیست که رئیس جمهوری روسیه تلاش می‌کند که همتای ترکیه‌ای خود را به سرکشیدن «جام زهر عادی‌سازی روابط با دمشق» بکشاند.

این البته چیز تازه‌ای نیست، آنچه تازه است این است که اکنون برای انتقال به مرحله روابط مستقیم ترکیه و سوریه و کنار گذاشتن دیدارهای امنیتی در تهران یا مسکو شرایط از هر زمان دیگری مناسب‌تر است.

«ولادیمیر پوتین» در دیدار چندی پیش خود با «رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهوری ترکیه، پیشنهاد کرد که به جای عملیات نظامی تازه و پرداخت هزینه سنگین در سوریه، چرا مستقیم وارد تعامل با بشار اسد نمی‌شود و نگرانی‌های امنیتی خود درباره سوریه را با وی درمیان نمی‌گذارد؟

پیش از این دیدارهایی میان «علی مملوک»، مدیر دفتر امنیت ملی سوریه، و «هاکان فیدان»، رئیس سازمان امنیت ترکیه نیز انجام شده بود که آخرین مورد علنی آن در اوایل سال 2020 بود.

واقعیت آن است که به روز کردن توافق‌نامه آدانا و همکاری امنیتی آنکارا و دمشق علیه «حزب کارگران کردستان» و «یگان‌های مدافع خلق» عادی‌سازی روابط سیاسی و گشودن کانال‌های ارتباطی مستقیم را طلب می‌کند. راه حل پیشنهادی پوتین تماس مستقیم اردوغان با اسد است. تماسی که تهران نیز از آن استقبال می‌کند.

در این میان هر یک از این سه طرف از منظر خود به مسئله نگاه می‌کند و چنین ارتباطی برای هر طرف سودها و زیان هایی دارد.

پوتین این ارتباط را موجب تضعیف نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) که متحد امریکا و دیگر کشورهای غربی، یعنی کشورهایی که با روسیه در اوکراین می‌جنگند، می‌داند. توافق اردوغان و اسد، نقش روسیه در سوریه را نیز تحکیم می‌کند چون به اقدامات ترکیه در حمایت از مخالفان سوریه پایان می‌دهد و به حکومت سوریه مشروعیت می‌بخشد و پرونده بخش مهمی از تحولات یک دهه اخیر را  می‌بندد. همچنین فرصت پیروزی «شریک خصمانه»اش یعنی اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه را بیشتر می‌کند.

چنین «کادو»یی البته چندان برای بشار اسد در دمشق خوشایند نیست. او ترجیح می‌دهد که اردوغان در ترکیه رئیس جمهور نباشد. از سوی دیگر، برقراری روابط مستقیم با ترکیه که بخش‌های قابل توجهی از خاک سوریه را در اشغال خود دارد (منطقه ای به وسعت دو برابر خاک لبنان) برای دولت سوریه در عرصه داخلی مسائلی ایجاد می‌کند. به خصوص که اردوغان و دولتش یکی از ارکان تبلیغات علیه اسد و حکومتش هستند.

ایران، سومین شریک در روند آستانه، هم در این میان محاسبات پیچیده‌ای دارد. تهران خواستار حمایت از بشار اسد و تضعیف متحدان امریکا و منتفی شدن اقدام نظامی ترکیه است. همچنین در برابر گروه‌های کرد، تهران و آنکارا و دمشق با یکدیگر متحد هستند و حتی سابقه همکاری نظامی علیه آنان را دارند. اما در این میان رقابت ایران با روسیه و ترکیه در سوریه را نیز نباید از نظر دور داشت.

از سوی دیگر، اردوغان است که می‌خواهد پرونده پناهجویان سوریه‌ای را ببندد و تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری ضربه‌ای سخت به کردها وارد کند. او با هماهنگی امنیتی و سیاسی با دمشق برای کنار گذاشتن کردها مشکلی ندارد، اما معکوس کردن مواضع تند و تیز علیه دمشق و توقف حمایت از مزدورانش در سوریه برایش کار چند آسانی نیست.

به احتمال قوی، پوتین رابطه اسد و اردوغان را وارد فاز تازه‌ای خواهد کرد. فاز اول این روابط اندکی پس از اعتراضات در سوریه بود که آنان برای حل و فصل سیاسی بحران در سوریه دیدار کردند. فاز دوم خصومت شدید بود که با اظهارات اردوغان درباره ضرورت برکناری اسد آغاز شد. فاز سوم وقتی بود که اردوغان عملا برای تغییر حکومت در سوریه اقدام کرد و گروه‌های مسلحی را در سوریه سازمان‌دهی کرد. فاز چهارم احتمالا تعامل سیاسی با اسد زیر سایه پوتین و پذیرش همکاری با بشار اسد به عنوان رئیس جمهوری سوریه است.

چنین سیاستی البته ممکن است غافلگیرکننده به نظر بیاید، اما نباید فراموش کرد که اردوغان سابقه چنین تغییر مواضعی را دارد و روابط دو کشور هم در دهه‌های گذشته افت و خیزهای شدیدی داشته است.

می دانیم که اردوغان از معدود رهبران سیاسی جهان بود که پس از انزوای نسبی بشار اسد در پی ترور رفیق الحریری، روابط خود را با وی حفظ کرد و حتی میان اسد و ایهود اولمرت، نخست وزیر وقت اسرائیل، وساطت کرد.

به نظر می‌آید که اظهارات علنی اردوغان درباره اینکه پوتین از وی خواست که با بشار اسد تماس بگیرد و بعد از آن اشاره مولود چاوش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه، به اینکه سال گذشته «دیداری گذری» با همتای سوریه‌ای خود داشته همگی نشانه‌های اولیه و مقدماتی برای آمادگی اسد و اردوغان برای سرکشیدن جام زهر است.

منبع: الشرق الاوسط / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11

کلید واژه ها: بشار اسد سوریه ترکیه روسیه ترکیه و روسیه ترکیه و سوریه ترکیه و سوریه و روسیه ولادیمیر پوتین ایران و روسیه ایران و روسیه و سوریه رجب طیب اردوغان


( ۱۶ )

نظر شما :

علی ۰۵ آبان ۱۴۰۱ | ۲۰:۳۵
جام زهر رو بشار اسد خواهد نوشید چونکه ترکیه دست برتر رو داره ، روسیه به ترکیه پیشنهاد مذاکره داده اما از سوریه خواسته با ترکیه مذاکره کنه در این بین میانه روسیه با ترکیه بیش از سوریه هست.
ابراهیم قدیمی ۰۶ آبان ۱۴۰۱ | ۰۰:۳۳
روسیه ، ترکیه ،سوریه،عراق وایران همگی از اشتی سوریه وترکیه خوشحال وشادمان خواهند بود۔ همه با هم جام شادی وشربت در دست خواهند گرفت چرا زهر ؟جام زهر در دست کسانی خواهد بود که از این اشتی ناخشنود میشوند در رسیدن به ان مشکل ایجاد میکنند۔کردها اگر متعقل و سر سپردگی اسرائیل ودیگران را نداشته باشند ودنبال منافع مردم کرد منطقه باشند بیشترین بهره این اشتی به کردها میرسد۔ کردها نیز از این اشتی هم بهره میبرند وهم خوشحال بایدباشند۔به امید روزی که این پنج کشور دست در دست هم از جنگ وخونریزی که به تحریک دشمان ومنافع انها است دور شوند و درراه رفاه مردم وصلح وسازندگی در منطقه فعال شوند۔این پنج کشور چیزی بزای پیشرفت کم ندارند۔تخاصم بیهوده وتحریک دشمنان است که پیشرفت متوقف شده است۔
خراسانی ۰۸ آبان ۱۴۰۱ | ۲۰:۱۳
جام زهر برای ترکیه خواهد بود .تا حال میلیاردها دلار خرج اموزش تجهیز و کشتار و ویرانی سوریه کرده است ولی با ب دلش نشده است مخالفان اردوغان قدرت گیرند در مدیترانه و منابع انرژی ان با یونان و قبرس و مصر و اتحادیه اروپا و امریکا درگیر است .تنها پادگاه روسها در مدیترانه سوریه است .کردها درمرز ترکیه با سوریه قدرت گرفتند با حمایت امریکا .سوریه پیش شرط و پافشاری خود را با اخراج نظامیان متجاوز ترکیه و تروریستهای مورد حمایت ان از خاک سوریه داده است .هرگاه ایران در جنگ تحمیلی و اشغال بخشهایی از ایران مجبور به مذاکره شد سوریها هم مذاکره خواهند کرد!!!!!!!
ایراندوست ۰۴ دی ۱۴۰۱ | ۱۳:۴۵
آیا ترکیه حاضر است دست از حمایت تروریستها و اشغال عفرین و ادلب بکشد?
ملکان ۰۴ دی ۱۴۰۱ | ۱۳:۴۸
اگر ترکیه نبود تروریستها هیچ راهی برای ورود به سوریه و عراق نداشتند. اردوغان عامل مستقیم کشتار مردم سوریه و شهدای حرم است.