کار به رویارویی می کشد؟

نویسنده: امیل امین

دیپلماسی ایرانی: آنچه بین آمریکا و ایران می گذرد، به ویژه بعد از سفر جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا به خاورمیانه و سخنانش در اجلاس جده و پیش از آن، مورد توجه قرار گرفته و پرسش هایی درباره سرانجام داستانی که باید ظرف چند هفته به پایان برسد ایجاد کرده است. ولی با توجه به جنگ اراده ها بین غرب به رهبری آمریکا و ایران که بر مواضع خود سرسختانه پافشاری می کند، چه پایانی برای این داستان قابل تصور است؟ 

جو بایدن قاطعانه گفته است که فرصت مذاکره، همیشگی نخواهد بود. ولی آنچه ما را از وقوع سناریویی قریب الوقوع نگران می کند، سخنان رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران است که گفت ایرانی ها فقط چند هفته تا دستیابی به مواد شکافت پذیر کافی برای ساخت بمب اتمی فاصله دارند. گزارش آژانس بین المللی انرژی درباره آماده شدن ایران برای افزایش غنی سازی اورانیوم در تاسیسات زیرزمینی فردو از طریق به کارگیری سانتریفیوژهای پیشرفت آی آر-6 این نظریه را تقویت می کند. 

گمان غالب این است که ایران اکنون بیش از هر زمانی به کسب توانایی ساخت بمب اتمی نزدیک شده است. پیش از این، کمال خرازی، یکی از مشاوران ارشد رهبر عالی ایران، آیت الله علی خامنه ای، به غرب و به خصوص واشنگتن پیامی با این مضمون ارسال کرده بود که ما از نظر فنی توانایی ساخت بمب اتمی را داریم ولی ایران هنوز تصمیمی در این زمینه اتخاذ نکرده است. از نظر محققان پنهان نیست که فاصله بین داشتن توانایی فنی برای ساخت بمب اتمی و دستیابی به آن، صرفا اجرای پروژه ساخت بمب است. در این میان سخنان کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی سیاست های خارجی و وزیر خارجه ایران در زمان ریاست جمهوری محمد خاتمی قابل تامل است که از توانایی ایران برای افزایش سطح غنی سازی اورانیوم از 20 و 60 درصد به 90 درصد ظرف چند هفته سخن گفته است. خرازی همچنین داستان همیشگی ایران را در خصوص دریافت تضمین از آمریکا تکرار کرد و گفت ایران هیچ توافقی را با هیچ رئیس جمهوری در آمریکا اعم از دموکرات و جمهوری خواه امضا نخواهد کرد. منظور خرازی این بود که هر توافقی باید به تصویب کنگره آمریکا برسد تا دولت های بعدی نتوانند از زیر بار مسئولیت اجرای توافقنامه جدید شانه خالی کنند. 

با توجه به روند برنامه هسته ای ایران، به نظر می رسد اسرائیل در حال آماده باش کامل برای مواجه شدن با پیامدهای هفته های دشوار پیش‌رو است و آن را تعهدی اخلاقی می داند به ویژه که احتمال دارد تهران روند غنی سازی اورانیوم را تسریع کند.

منبع: الشرق الاوسط / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11