نزدیکی امارات به سوریه چرا و به چه علت؟

نویسنده: شان ماتیوس (Sean Mathews)

دیپلماسی ایرانی: با توجه به تلاش‌های اخیر کشورهای عربی از جمله امارات متحده عربی، اردن و تا حدی مصر برای عادی‌سازی روابطشان با دمشق، بازگشت سوریه به اتحادیه عرب به عنوان احتمالی جدی مطرح شده است. هرچند این کشورها اولویت‌های متفاوتی دارند، اما تمام آنها نگران جایگاهی هستند که رقبایی مانند ایران و ترکیه توانسته‌‌اند با کاهش نفوذ اعراب در سوریه ایجاد کنند.

تحلیلگران می‌گویند امارات متحده عربی باور دارد که با تقویت احتمال بازگشت سوریه به منطقه‌ عربی، می‌توان از نفوذ رقبایی مانند ایران کاست. جیمز جفری (James Jeffrey)، نماینده ویژه دولت ترامپ در امور سوریه که به تعامل با دمشق بدبین است، ضمن تاکید بر این که «امارات دو سال است برای نزدیک شدن به اسد تلاش می‌کند»، افزود: «آنها به رژیم اسد وعده و وعید می‌دهند به این امید که اقداماتشان ثمربخش باشد. اما اسد درباره‌ مسائلی مانند ایرانی‌ها انعطاف نشان نمی‌دهد».

ناتاشا هال (Natasha Hall)، عضو ارشد مرکز مطالعات راهبردی و بین المللی با زیر سوال بردن توانمندی امارات در بهبود روابط با دولت سوریه، گفت: «ایران از لحاظ نظامی و اقتصادی و همچنین در جوامع سوریه حضوری چشمگیر و فزاینده دارد. در ده سال گذشته، کشورهایی که در منازعه سوریه حضور نظامی نداشته‌اند، نقش مهمی هم در بازی نخواهند داشت».

هرچند احتمال ندارد که امارات نیرو به سوریه اعزام کند، اما نیاز شدید سوریه به کمک‌های اقتصادی کاملا بدیهی است. تنها اقدام اقتصادی امارات در سوریه انعقاد قرارداد ساخت نیروگاه خورشیدی 300 مگاواتی در دمشق است که هنوز اجرایی نشده است.

دولت بایدن به متحدانی چون امارات فضا می‌دهد تا با سوریه در تماس باشند، هرچند کاخ سفید همان سیاست انزوای دمشق را دنبال می‌کند. جیمز جفری می‌گوید: «دولت آمریکا در توصیه‌هایش به رهبران کشورهای عرب برای تعامل با سوریه پایدار نبوده است. کاخ سفید به وضوح از سفر اخیر وزیر امور خارجه امارات به دمشق انتقاد کرده است».

ند پرایس (Ned Price)، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، با اعلام «نگرانی» واشنگتن از دیدار مقام ارشد اماراتی با اسد، گفت: «همان‌طور که قبلا گفته‌ایم، این دولت (دولت بایدن) از عادی‌سازی روابط یا بازنشانی اسد به عنوان دیکتاتور، حمایت نمی‌کند». 

یک مقام وزارت امور خارجه آمریکا در پاسخ به این پرسش میدل ایست آی که آیا دولت بایدن شرکت‌های اماراتی مجری پروژه نیروگاه خورشیدی را تحریم خواهد کرد یا خیر، گفت: در حالی که پروژه‌های بشردوستانه از تحریم‌ها معاف هستند، سایر سرمایه‌گذاری‌ها در مناطق تحت کنترل رژیم اسد شامل این معافیت‌ها نمی‌شوند». 

تحلیلگران می‌گویند تلاش امارات برای ایجاد ردپایی کوچک در سوریه از طریق پروژه نیروگاه خورشیدی بیشتر از آن که بر مبنای ارزیابی‌های اقتصادی شکل گرفته باشد بر پایه‌ ملاحظات سیاسی استوار است. جهاد یزیقی، سردبیر نشریه اقتصادی «سوریه ریپورت» به میدل ایست آی گفت که انتظار نمی‌رود امارات پول زیادی را در سوریه سرمایه‌گذاری کند. وی گفت که نیروگاه خورشیدی اماراتی از لحاظ اقتصادی اهمیت چندانی ندارد. 

تنها امارات نیست که تمایلی به سرمایه‌گذاری در سوریه ندارد، حتی نزدیکترین متحدان دمشق، یعنی روسیه و ایران، که مشتاق به‌دست آوردن سهم در پروژه‌های کوچک انرژی و کنترل زیرساخت‌های کلیدی سوریه بوده‌اند، برای به عهده گرفتن تعهدات تردید دارند. یزیقی می‌گوید: «اقتصاد سوریه کاملا فروپاشیده است».

بازگشت سرمایه‌گذاری به سوریه آن گونه که دولت این کشور خواهانش است به موفقیت در کنترل نفوذ فزاینده ایران در این کشور جنگ‌زده و تغییر رفتار دولت اسد بستگی دارد. درآینده نزدیک، بدبینی غربی‌هایی مانند ناتاشا هال نسبت به تعامل با سوریه ادامه خواهد داشت. او می‌گوید: «برای من روشن نیست که امارات چه چیزی را از رژیم سوریه دریافت کرده که خود را در این موقعیت دشوار سیاسی و اقتصادی قرار داده است».

منبع: میدل ایست آی / تحریریه دیپلماسی ایرانی