انرژی نقش محوری دارد

چهار دلیل برای سیاست تهاجمی ترکیه به ایران

۲۶ مهر ۱۴۰۰ | ۱۴:۰۰ کد : ۲۰۰۶۹۳۹ آسیا و آفریقا انتخاب سردبیر
ابوالفضل پازوکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اقدامات تحریک آمیز باکو که با بازداشت دو راننده ایرانی به اوج خود رسید دو کشور ایران و آذربایجان  را در آستانه برخورد نظامی قرار داد. بی تردید، ردپای آنکارا در این عمل ضد ایرانی قابل مشاهده و رصد است. اما پرسش انتقادی مطرح این است: چه عللی باعث شده است تا آنکارا این چنین بی پروا علیه تمامیت ارضی و منافع ملی ایران دست به یک چنین اقداماتی بزند؟ 
چهار دلیل برای سیاست تهاجمی ترکیه به ایران

نویسنده: ابوالفضل پازوکی، دانشجوی ارشد روابط بین الملل دانشگاه بین الملل قبرس

دیپلماسی ایرانی: روابط نوین تهران – آنکارا در یک صد سال گذشته فرازها و در عین حال فرودهای بسیاری به خود دیده است. نزدیکی دو کشور در دوران رضاه شاه – مصطفی کمال نمونه ای از فرازها و رویارویی دو کشور در تحولات آسیایی غربی از زمان بهار عربی نمونه ای از فرودهای این رابطه بوده است. آنکارا همواره تهران را به عنوان قدیمیترین و قدرتمندترین رقیب خود نه تنها در آسیای غربی که در قفقاز جنوبی، آسیای مرکزی و مدیترانه شرقی می بیند. بی شک چنین رابطه ای بنا بر ماهیت رقابتی، ژئوپلوتیکی و ژئواستراتژیکی خود پتانسیل بالایی در ایجاد اصطکاک و برخورد دارد. اما در چند هفته گذشته و در پی تحولات در قفقاز جنوبی بار دیگر دو کشور در آستانه رویارویی قرار گرفته اند. اقدامات تحریک آمیز باکو که با بازداشت دو راننده ایرانی به اوج خود رسید دو کشور ایران و آذربایجان  را در آستانه برخورد نظامی قرار داد. بی تردید، ردپای آنکارا در این عمل ضد ایرانی قابل مشاهده و رصد است. اما پرسش انتقادی مطرح این است: چه عللی باعث شده است تا آنکارا این چنین بی پروا علیه تمامیت ارضی و منافع ملی ایران دست به یک چنین اقداماتی بزند؟ 

۱.پروژه "یک ملت – دو دولت" آنکارا – باکو

حیدر علی اف، پدر فقید رئیس جمهور فعلی آذربایجان، پس از فروپاشی شوروی و استقلال آذربایجان در شرح و وصف ماهیت رابطه باکو – آنکارا این چنین گفت که ترکیه و آذربایجان یک ملت با دو دولت هستند. بی شک، این دیدگاه نصب العین سیاست ورزان در آنکارا بوده است. آنکارا، باکو را امتداد قومی، فرهنگی و زبانی خود می داند که بنا بر تحولات ژئوپولیتیکی از ترکیه جدا شده است. آنکارا از زمان استقلال آذربایجان در اویل دهه ۹۰ میلادی تمام جهد خویش را برای اتصال زمینی و مرزی با باکو ورزیده اما حضور ایروان و تهران باعث عدم تحقق این آرزو شده است. 

پس از شکست ارمنستان در جنگ ۴۴  روزه قره باغ در سال گذشته و باز پس دادن برخی از نواحی قره باغ به آذربایجان، آنکارا  برای تحقق آرزوی اتصال زمینی با آذربایحان بیش از پیش فعال شده است اما اقدام به موقع تهران در فرستادن نیروهای نظامی به منطقه باعث خنثی شدن این طرح ضد ایرانی شد.

۲.ادامه کشمکش ایران و غرب

به درازا کشیده شدن مناقشه هسته ای و عدم مذاکره مجدد از زمان روی کار آمدن دولت سیزدهم و عمیقتر شدن مشکلات اقتصادی – اجتماعی ایران، آنکارا را بر این باور داشته تا با رویکردی تهاجمی علیه تهران امیال و خواسته های سیاسی – اقتصادی خود را بر تهران تحمیل کند. همچنین صحبت برخی کشورهای غربی از جمله ایالات متحده مبنی بر روی میز بودن دیگر گزینه ها، در صورت عدم به نتیجه رسیدن مذاکرات وین که به احتمال شامل محاصره ایران از طریق همسایگانش  به عنوان یکی از سناریوهاست آنکارا را بیش از پیش تحریک کرده است تا چنین سیاستی در قبال تهران اتخاذ کند.

۳. پررنگتر شدن ناسیونالیسم ترکی در دکترین حزب عدالت و توسعه

حزب عدالت و توسعه که از ابتدای به قدرت رسیدن در صحنه سیاسی ترکیه هویت حزبی خود را بر پایه آموزه های اخوانی قرار داده بود، در چند سال گذشته و در پی شکست برخی سیاست هایش در منطقه از جمله جنگ سوریه و متعاقبا ریزش در آرای مردمیش بیشتر میل به ناسیونالیسم ترکی داشته است. این میل حزب باعث شده تا سیاست خارجی ترکیه بر پایه پانترکیسم و ناسیونالیسم ترکی قرار بگیرد که این خود به معنی تهاجمی شدن سیاست خارجی این کشور در منطقه و جهان شده است. حضور ایران به عنوان یک قدرت شیعی که یک هویت فراقومی دارد مانعی سترگ در برابر ناسیونالیسم ترکی است. 

 ۴. پروژه های انتقال انرژی آذربایجان و کمتر شدن نیاز ترکیه به انرژی ایران

ترکیه که از زمان اجرای اصلاحات اقتصادی دوران تورگات اوزال به دوره های رشد و توسعه اقتصادی وارد شد، به انرژی از جمله نفت و گاز نیز نیاز بیشتر و بیشتری پیدا کرد. از آن زمان، تهران – آنکارا صدها سند و تفاهم نامه در زمینه انرژی با یگدیگر منعقد کردند به طوری که آنکارا یکی از مشتریان پر و پا قرص انرژی ایران حتی در روزگار تحریم بوده است. اما با توسعه و سرمایه گذاری نوین باکو و وجود میادین عظیم انرژی در قسمت غربی دریای خزر، آنکارا را بر این داشته است تا با سرمایه گذاری و همکاری باکو وابستگی انرژی خود را به ایران هر روز کم و کمتر کند. دو پروژه خط انتقال نفت خام باکو – تفلیس – جیهان و خط لوله گاز باکو – تفلیس – ارزروم گواه رویکرد نوین ترکیه در تبدیل شدن به هاب انرژی و عدم وابستگی به ایران در این زمینه است. این کاهش وابستگی اعتماد به نفس آنکارا در قبال تهران را به شدت افزایش داده و ایران یکی از مهمترین اهرم های فشارش علیه ترکیه را در حال از دست دادن است. 

بنابراین، با مروری بر این چهار علت می توان فهمی از رفتار جدید ترکیه در قبال ایران داشت، هر چند علل های دیگر هم می توانند دخیل باشند که از حوصله این نوشتار بیرون است. این اتفاقات و آرایش جدید منطقه ای ایران را باید از خواب غفلت بیدار کند قبل از آنکه خسارت ها غیر قابل جبران شود.

کلید واژه ها: ایران و ترکیه ایران و آذربایجان آذربایجان و ترکیه پان ترکیسم اقتصاد ایران اقتصاد ترکیه رجب طیب اردوغان

( ۳۹ )

نظر شما :

جعفر ۲۶ مهر ۱۴۰۰ | ۱۴:۵۲
هر کسی جای ترکیه و آذربایجان بود همین کار را می کرد . مگر منطقه کوچک باقی مانده از قره باغ چه دارد که اصرار بر داشتن آن باشد . تنها منطقه استراتژیک قره باغ شوشاست که آن هم در دست آذربایجان است . ترکیه هم نزدیکترین و ارزانترین راه دسترسی به انرژی را بدست می آورد و آذربایجان هم سود سرشار . و البته اگر ارمنستان می خواهد کشوری توسعه یافته و مرفه باشد تنها راه همکاری در برقراری ارتباط دالان زنگزور است و الا همیشه به عنوان کشوری فقیر و محتاج باقی خواهد ماند .
فدوی ۲۶ مهر ۱۴۰۰ | ۱۵:۰۱
مَچ بسیار زیاد اعمال ترکیه با نیازهای اسراییل مطلقا اتفاقی نیست . اسراییل به عنوان بک رژیم جعلی و تحمیلی برای ماندگاری در خاورمیانه باید انتخاب کند . با سنی یا شیعه که نمی تواند کنار بیایید زیرا این یعنی اسلام که با یهودیت سر سازش ندارد . پس مجبور است با عنصر تاثیر گذار دیگر در خاورمیانه یعنی زبان کارهایش را پیش ببرد . در بین سه زبان عمده ی خاورمیانه به سراغ سومی رفته . اصلی ترین دلیلش هم فاصله ی بیشتر این زبان با ریشه ی اسلام و تمدن اسلامی است و البته غریبگی ذاتی این زبان در خاورمیانه که ریشه در شرق خزر دارد . توضیحات بیشتر از حوصله ی این گفتار خارج است فقط آدرس می دهم سرازیر شدن سیل دلارهای قرضی سمت ترکیه و جان گرفتن ناگهانی اقتصاد از رده خارج این کشور را . در پس اتحاد نامیمون ترکی - عبری شکل گرفته ، دو اتفاق حتمی است . نابودی کل خاورمیانه از جمله خود این متحدین و یا نابودی فقط همین متحدین . ان اتحاد پیروزی ندارد ، یا خود غرق می شود و یا همه را غرق می کند . اگر حداکثر در میانسالی باشید ، قطعا آن روز را خواهید دید .
زیتون ۲۶ مهر ۱۴۰۰ | ۱۷:۱۲
در جواب فدوی ، در اینجا کلاهک های اتمی نقش جلیقه نجات غریق را بازی می کنن که مانع رفتن زیر آب صاحبشون میشن....
فدوی ۲۶ مهر ۱۴۰۰ | ۱۸:۰۳
در مورد انرژی هم بگویم که برای کشوری چون ایران که دومین ذخایر گاز و سومین یا چهارمین ذخایر نفت جهان به جز سایر منابع معدنی را دارد مگر بن بست وجود دارد ؟ اصلا ترکیه کیه ؟ چین و هندوستان و پاکستان به تنهایی بیش از یک سوم جمعیت کره زمین بیخ گوشمان که اگر تحریم نبودیم اصلا نیاز به این دوزار صادرات گاز به ترکیه نبود که هر چند وقت یکبار هم مانند راهزنهای سرگردنه یه دبه ای در میاره برای ندادن پول . اگر عقل سلیمی پیدا شود که بند تحریمها را باز کند ، آنگاه بهشت سرمایه گذاری در خاورمیانه خود را نشان خواهد داد . مَثل این نوکیسه ها مَثل جوجه لاتیه که می ترسند که دیر یا زود گنده لات سر و کله اش پیدا بشه پس هر جور شده برای خودشان تا اونروز یک آلاف و الوفی ذخیره می کنند . باید فکر تحریم بود که اگر رفع شود از علیف تا اردوغان و حتی بزرگترشون ، صف خواهند کشید برای دست بوسی و دریوزگی . وقتی اسیر صادر کردن چهار تا بشکه نفت یا وارد کردن چند تا دارو یا تعمیر چند تا هواپیمای از رده خارج باشی ، خب معلومه که هر کور و کچلی از راه برسه ، اگر بتونه یه چیزی ازت می کنه و اگر نتونه ادعای ارث نداشته پدر مفلسش را می کنه . فقط و فقط رفع تحریم به هر قیمتی والا این کفتارهای دور و ورمان تقاص گرسنگی خانه ی پدری را از ما خواهند گرفت .
علی ۲۶ مهر ۱۴۰۰ | ۱۸:۴۰
پانترکیسم و اسلام حنفی دو بال گسترش نفوذ ترکیه در کشورهای همسایه است ،تنها سد آن ارمنستان مسیحی است که غرب آخر فهمید باید حامی آن باشد ،چه دالان زنگزور باز شود چه اشغال شود ترکیه به ارامنه رحم نخواهد کرد اکثریت ۸۰درصد مردم ترکیه گرایشات پانترکی مخلوط اخوانی دارند ،توسعه و مرفه بودن مقطعی و موقت را به نابودی موجودیت خود گره نخواهند زد
به فدوی ۲۷ مهر ۱۴۰۰ | ۰۰:۰۶
سابقه تاسیس اسرائیل بیشتر از آذرباییجانه دسمتی با اسرائیل چه نفعی برای ایران داشته تا حالا ؟ اسرائیل دنبال جنگ با ایرانه یا آذرباییجان ؟ اسرائیل خاک ایران و میخواد یا آذرباییجان ؟
مهندس مهراب لاهیجانی ۲۷ مهر ۱۴۰۰ | ۰۱:۰۰
بدهی 500 ملیارد دلاری ترکیه به غرب سر رسید شده و وام دهندگان ترکیه حلقه غلامی به گوش و دماغ ترکیه انداخته و او را وادار به جنگ نیبابتی با چاشنی پان ترکی کرده اند.هدف غایی این طرح تجزیه ترکیه است.
خیرالله ۲۷ مهر ۱۴۰۰ | ۰۴:۴۲
مقاله ساده لوحانه که بیشتر ناشی از صغر سنی وعدم تکامل علمی نویسنده میباشد، بحث یک ملت دو دولت طبیعیترین حق هر ملت در انتخاب دوستان چه هم زبان باشد چه هم دین وهر اشتراک دیگر، مگر در زمان احمدی نژاد اتحاد کشورهای فارسی زبان (ایران افغانستان،تاجیکستان) بوقوع نپیوست. ایا این اتحاد بر علیه کسانی بوده وهست؟ مگر اتحادیه کشورهای عرب،اسلامی، اسپانیولی زبان، اسلاو نژاد ....... بر علیه کشور خاصی است؟ چطور شده وقتی در مورد ترکیه واذربایجان میباشد حتما بر علیه کسی میباشد و عده ای دچار الرژی میشوند؟ در مورد ادامه کشمکش ایران وغرب ، به ترکیه یا دیگران چه ربطی دارد،مگر کشور خاصی باعث ادامه کشمکش ایران با دیگران شده؟ پر رنگ شدن ناسیونالیسم یک عارضه جهانی است وهر کشور به داشتهایش ( زبان،دین،فرهنگ...) علاقه وحساسیت دارد، مگر در ایران غیر از این است؟ چرا نزدیکی ایران با کشورهای هم زبان وهم مذهب طبیعیست ولی برای دیگران این امر غیر طبیعی میباشد؟ پروژهای انتقال انرژی،اذرزایجان وحتی روسیه از طریق ترکیه به اورپا چه تضادی با منافع ایران دارد، مگر سایر کشورها چنین کاری را زشت وقبیح میدانند؟ نویسنده در پایان به دولت ایران گوشزد کرده که این ارایش ترکیه بر علیه ایران است وبایداز غفلت اجتناب والا دچار خسارت خواهد شد. بنده متوجه نشدم این ۴ مورد ابرازی نویسنده چه ربطی به منافع وتضادی با ایران دارد؟ واما در جواب کامنت فدوی، که از سمپاتهای پر وپا قرص گروهای تجزیه طلب کردی میباشد،که اتفاق نزدیکی هم با سلطنت طلبان ایرانشهری دارند، جناب زبان ترکی علاوه بر انکه زبان بیش از ۴۰۰ میلیون مسلمان که از بوسنی هرزگوین تا اویغو ستان واز شمال افریقا تا شمال اسیا گسترش دارد ،واولین زبانیست که از ۱۱۰۰ سال پیش دیوان لغات دارد(دیوان لغات ترک محمود کاشغری) واثار ادبی این زبان برنده ادبیات نوبل و جوایز جهانی متعدد گردیده( اورهان پاموک،یاشارکمال،عزیز نسین، چنگیز ایتمات..... پس انطور که از روی کین ونفرت در موردش سخن سرایی میکنی نیست،از طرف یونسکو به عنوان سومین زبان با قاعده در لغت وگرامر وهفتمین زبان پر گویشور میباشد. لذا هیچ غریبگی خاصی با خاور میانه ندارد بلکه دانشمندان ثابت کرده اند که زبان سومریان (اولین تمدن خاورمیانه ) ترکی بوده واین از اثار ولوح های بجا مانده ثابت شده ،میتوانی لا اقل در سایتهای جهانی به اصل مطلب واقف شوی.
کامران ۲۷ مهر ۱۴۰۰ | ۱۴:۲۲
فدوی جان در مورد هر موضوعی که به ذهنت میرسه فوری اظهار نظر نکن ، بازار گاز اروپا بیش از مجموع مصرف چین و هنده ، پاکستان در زمینه گاز خودکفاست و به این راحتی اجازه عبور به سمت هند نخواهد داد ، و از این جهت سالهاست طرح انتقال از طریق پاکستان روی زمین مانده، چین منابع در دسترس تری همچون گاز اسیای میانه رو داره پس نیازی به چندین هزار کیلومتر خط لوله بیشتر نمیبینه تنها بازار بزرگ و در دسترس اروپاست ، که به دلیل حضور روسیه باید در این زمینه مبارزه کرد والسلام
به خیرالله ۲۷ مهر ۱۴۰۰ | ۱۶:۴۶
بیسواد سومریان هیچ ربطی به ترکها نداره خوبه خود ترکیه هم میگه ترکها از آسیای میانه و مغولستان وارد ترکیه و آذرباییجان شدن
ایران دوست ۲۷ مهر ۱۴۰۰ | ۱۶:۵۳
بازجعلیات پانترکی یک عده فوران کرد! اگر ناسیونالیسم عارضه است پس چرا پانترکیسم مشکلی ندارد؟ خوب به ترکیه و آذربایجان هم بگویید نژادپرستی را کنار بگذارند و زبانهای کردی و تالشی و ارمنی را به رسمیت بشناسند.
محمد1 ۲۷ مهر ۱۴۰۰ | ۱۸:۵۰
زنده باد اقای خیراله واحسنت به شرف تو که هرکامنتی که مینویسی بار معنایی خیلی بیشتری از این تحلیلگران مرکز گرا است واز نویسندگان وتحلیلگران ایرانشهری که همگی دکتر وکارشناس سیاسی اکسپرس دارند تقاضا دارم میتوانید از کامنت های اقای خیراله بعنوان منبع استفاده کنید چون ما از حماسه سرایی ها و تحریف بعضی ها خسته شدیم
ایرانی ۲۷ مهر ۱۴۰۰ | ۱۹:۱۱
به جناب کامران : جناب پاکستان خودکفاست !!!!! اینو شما ابداع کردین ؟ برادر در بیست سال آینده بازار اروپا بزرگتر یا اسیا ؟ در ضمن شما که دیگران رو بی سواد میدونین امروز خط لوله بیشتر به دلیل وابستگی سیاسی که به کشور صادر کننده میاره مهمه مثل وابستگی اروپا به روسیه وگرنه 50 درصد صادرات گاز جهان ال ان جی هست و در آینده هم این سهم بیشتر میشه . حالا یه مثال نقض : چرا اذربایجان قفقاز خط لوله داره مگه میخواد اروپا رو به خودش وابسته کنه اونم یک کشور کوچیک اگر ال ان جی مهمه خوب ترکمنستان و اذربایجان قفقازم ال ان جی صادر کنند؟ جواب : به خاطر اینکه این کشورها محصور در خشکی هستند باهوشان ( کاسپین دریای ازاد نیست ) پس چاره ایی جز صادرات لوله ایی ندارن . موضوع خط لوله پاکستانم جناب هوشمند مشکلش امریکاست که اجازه نداد وگرنه همین پاکستان خودکفای شما داره خط لوله گاز از ترکمنستان رو کلید میزنه اخه خیلی خودکفاست به همون خاطر و الانم نیازش رو با واردات ال ان جی از قطر تامین میکنه جناب.
به محمد 1 ۲۷ مهر ۱۴۰۰ | ۱۹:۳۱
آره مخصوصا اون حرفش که سومریان ترک بودن خیلی درست بود پانترک چو پانترک ببیند خوشش آید
فدوی ۲۷ مهر ۱۴۰۰ | ۲۱:۳۶
جناب کامران ، هر کامنتی که بالایش نام فدوی را دیدی ، رد کن حیف وقتت نیست که تلف کنی . و اما ... چین ، بازار اصلی مصرف انرژی در آینده ، دومین دارنده ی انرژی جهان را زمین بگذارد برود کجا ؟ آسیای میانه . حقیقتا که ... اروپا تمام شد . ادا اطوار ترکیه به عنوان هاب انرژی تمام شد . تنها سد راه ایران برای قرق کامل بازار گاز جهان ، تحریم است . تحریم برداشته بشه شما هم کامت روا خواهد شد کامران خان و کمتر به باسوادتر از خودت گیر خواهی داد .
مصطفی ۲۷ مهر ۱۴۰۰ | ۲۱:۵۹
خیرالله سایر اتحادیه هایی که نوشتی مورد نفرت یا بقول تو آلرژی نیستن چون هیچکدوم اندازه ارتشهای ترک در حق سایر اقوام جنایت نکردن از ارتش قزلباش تا ارتش قاجار و عثمانی ،بخاطر همین قربانیان ارتشهای ترک به اتحادیه ترک آلرژی دارن از کردها و فارسها و ارامنه و گیلکها و تالشها و لرها و علویان و آشوریها بگیر تا حتی عربها که عثمانیها کشورهاشون اشغال کردن محض اطلاعت براساس تعداد سخنوران اولین زبان انگلیسی، دوم چینی و سوم هندیه تازه بعد از اینا اسپانیایی فرانسوی و عربیه و بعد از عربی بنگالی و روسی و پرتغالیه یونسکو احتمالا در گوش پانترکها دروغهایی که تکرار میکنید و از بس تکرار کردید خودتون باورتون شده گفته ضمنا هیچکس هم مثل شما تاریخ و مصادره به رای نمیکنه نه سومریان و نه مادها هیچکدام ترک نبودن
کامران ۲۸ مهر ۱۴۰۰ | ۱۴:۲۲
در جواب اقای ایرانی برو همین لینکرو مطالعه کن و میزان تولید و‌ مصرف پاکستان رو ببین ‌و به بیسوادی خودت پی ببر فدوی که جای خود دارد https://www.worldometers.info/gas/pakistan-natural-gas/
کامران ۲۸ مهر ۱۴۰۰ | ۱۴:۵۰
اولویت انتقال گاز با خطوط لوله است و انتقال از طریق lng نیاز به سرمایه گذاری کلان دارد و برای مصرف کننده نیز گرانتر تمام میشود ، این همه خطوط انتقال گاز جدید در اروپا و نقاط دیگر اخیرا احداث شده و یا در حال احداث است مثل نورد استریم ۱ ۲ خطوط جدید در دریای سیاه و…. یعنی انها عقلشان. به lng نمیرسید !! بزرگترین صادر کنندگان lng قطر و امریکا هستند و دلیل عمده ان عدم دسترسی به بازارها از طریق خطوط لوله است . در ضمن خطوط لوله و مسیر عبور از کشورها در محاسبات ژئوپلتیک و تعاملات و‌تاثیر کذاری بر انها مهم است .
آتیلا ۲۸ مهر ۱۴۰۰ | ۱۵:۱۵
جا دارد از کاربر خیراله به خاطر قلم شیوا و پاسخ های منطقی و با سند تشکر ویژه شود حقیقتا من خودم از خواندن کامنهایت مطالب زیادی آموختم انشاءالله همواره موفق و مؤید باشید
ایرانی ۰۱ آبان ۱۴۰۰ | ۱۶:۱۴
به کامران : واقعا به اینکه میگید بیشتر خط لوله مهمه اعتقاد دارین ؟ خیر بازار اصلی ایران هند و چین هست وسلام و مهمترین ابزار صادراتی ایران صادرات به وسیله کشتی و ال ان جی هست که هم ارزانتر هم کم هزینه تر ه در ضمن طبق اخرین پیش بینی ها صادرات ال ان جی به 80 درصد خواهد رسید _ برخلاف شما من ایران رو به کنار اومدن با روسیه و دادن بازر اروپا به روسیه در درجه اول بعد تامین کل گاز مصرفی کشور از کاسپین ( احتمالا نمیدونین ایران جز بزرگترین مصرف کنندگان گاز هم هست یعنی بیشتر اطز کل صادرات اذربایجان قفقاز و ترکمنستان ایران مصرف داخلی داره ) و دادن این اطمینان به روسیه که گاز کاسپین به اروپا صادر نخواهد شد باید حتما با روسها راه اومد و در درجه سوم صادرات کل گاز جنوب و مرکز به صورت ال ان جی به جنوب شرق اسیا یعنی چین و زاپن و البته شبه قاره مثل هند و الی اخر. باز هم تاکید میکنم پاکستان خودکفا نیست جناب عقل کل