گزارش آژانس می تواند تیر خلاص بزند؟

نویسنده: استفانی لیختن اشتاین (STEPHANIE LIECHTENSTEIN)

دیپلماسی ایرانی: اینجا در وین، سکوت سنگینی حاکم است و مشکل همینجاست. وقفه طولانی در گفت وگوهای هسته ای – از ماه ژوئن تا کنون – این گمانه زنی را تقویت کرده که روزنه بازگشت به برجام در  حال بسته شدن است. آخرین ضربه هم سه شنبه شب وارد شد، هنگامی که آژانس بین المللی انرژی اتمی در گزارش محرمانه خود گفت که ایران نه به ابهام های مربوط به فعالیت های گذشته هسته ای اش پاسخ می دهد و نه به بازرسان بین المللی اجازه نظارت موثر. اضافه بر این، ده کیلو هم اورانیوم غنی شده 60 درصدی – نزدیک به سطح تسلیحاتی – تولید کرده است.

این گزارش رسمی، مقام های اروپایی و آمریکایی را در بزنگاه واقعیت قرار داد؛ همان ها که اوایل سال جاری، به بازگشت به برجام خوشبین بودند و در این چند هفته خاموش تر شده اند. حالا در نشست هفته آینده شورای حکام آژانس، این کشورها باید تصمیم بگیرند که آیا باید طرح های خود برای صدور قطعنامه محکومیت رفتار ایران را به پیش ببرند یا خیر؟ این گامی است که می تواند دولت اصولگرای تهران را تحریک کند که بطور کامل از گفت وگوها خارج شود.

چندین مقام رسمی به پولیتیکو گفتند که انتظار دارند قدرت های جهانی در نشست هفته آینده آژانس، قطعنامه محکومیت ایران را تایید کنند. یک مقام رسمی ارشد که سال هاست پرونده هسته ای ایران را دنبال می کند، در این زمینه می گوید: "مشکل بتوان جلوی چنین قطعنامه ای را گرفت." یک مقام ارشد غربی هم که تجربه زیادی در پرونده هسته ای ایران دارد، می گوید با این برداشت موافق است، وی می گوید: "انباشت واقعیت های منفی در دو گزارش اخیر آژانس، صدور یک قطعنامه را الزامی می کند."

ایران قول داده بود که تصاویر دوربین های بازرسان را دست نخورده نگاه دارد. برای آنکه این دوربین ها بتوانند همچنان کار کنند، بازرسان آژانس می بایست تا 24 اوت گذشته به آنها دسترسی پیدا می کردند. چنین اتفاقی هرگز نیفتاد. گزارش تازه آژانس می گوید که "این وضعیت به توانایی آژانس برای حفظ پیوستگی آگاهی های خود درباره فعالیت های هسته ای ایران، شدیدا آسیب می زند. ایران باید بدون تاخیر، این شرایط را اصلاح کند."

ایران سرانجام در چهارم سپتامبر اجازه دسترسی به دوربین های سایت مونتاژ سانتریفیوژها در کرج را داد، همان سایتی که این اواخر هدف یک حمله خرابکارانه قرار گرفته بود. بازرسان دریافتند که یکی از چهار دوربین این سایت، منهدم شده و محتوای آن از میان رفته و یک دوربین دیگر هم به شدت آسیب دیده است.

همه اینها، می تواند سایه سنگین تردید را بر گفت وگوهای بلاتکلیف هسته ای بگستراند. با این همه، همان دیپلمات ارشد غربی بر این گمان است که "ملاحظات کلان تر سیاسی" در آمریکا، ایران و اروپا، شاید سرانجام به توافقی بیانجامد که از بروز هماوردی در جلسه شورای حکام جلوگیری کند.

منبع: پولتیکو / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11