ضربان قره باغ در دست پوتین

نویسنده: ستانیسلاف تاراسوف

دیپلماسی ایرانی: در این مرحله، مساله وضعیت آینده قره باغ، مساله اصلی است و رویدادها به صورت غیر منطقی رو به گسترش است. احتمال دارد، ترکیه به صورت بالقوه ای، به شعاع منافع ایران وارد شود که در آنجا، دریچه فرصت ها گشایش می یابد و رقص پیچیده در مثلث آنکارا – باکو – تهران آغاز می شود. اما، آیا دولت روحانی می تواند، مانند ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه در مثلث با اردوغان و علی اف بازی موفقی را پیش ببرد؟

ولادیمیر پوتین گفت وگوی تلفنی با الهام علی اف، رئیس جمهوری آذربایجان و نیکولای پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان انجام داد. از ابعاد عملی اجرای توافق های حاصل در بیانیه سه جانبه پیرامون قره باغ مورخ 9 نوامبر سخن در میان است. پیشتر، پوتین فرمان کمک های بشردوستانه به قره باغ را امضا کرده بود. انتقال صلح بانان روسیه به قره باغ پایان یافته و 16 پست نظارتی تشکیل می یابد که با کمک آنها، نظامیان بر روند آتش بس میان ارمنستان و آذربایجان نظارت خواهند داشت.

از همان ابتدای آغاز جنگ قره باغ، مسکو توجه ویژه ای به توسعه رویدادها در این منطقه نشان داد. مراحل اولیه برای امضای توافقنامه پیرامون قره باغ آغاز شده است. به گفته دمیتری پسکوف، نقش پوتین در امضای این توافقنامه بسیار کلیدی است. در این رابطه، پرسش های بسیاری پیرامون شرایط توافق مطرح می شود.

از مدت ها پیش، آنکارا در عرصه های گوناگون و از جمله تدافعی با آذربایجان همکاری دارد. ترکیه تلاش می کند، به حضورش در ماورای قفقاز و به عنوان یکی از شرکت کنندگان در حل و فصل مساله قره باغ ادامه دهد و آن را تحکیم بخشد. رجب طیب اردوغان می خواهد، در ماورای قفقاز میدان شطرنجی به موازات سوریه، لیبی، شرق دریای مدیترانه و دریای اژه تشکیل دهد.

حسن روحانی جنگ را راه حل مساله قره باغ نمی داند. به گفته او، ایران آمادگی دارد تا هر گونه کمک و همکاری برای حل و فصل مناقشه میان آذربایجان و ارمنستان از طریق گفت و گو و بر پایه قوانین حقوقی و بین المللی و با احترام به تمامیت ارضی کشورها به کار برد. روحانی در گفت وگوی تلفنی خود با پوتین درگیری نظامی میان آذربایجان و ارمنستان را بسیار تلخ و نگران کننده نامید. او معتقد است که مداخله احتمالی برخی از کشورهای ثالث در این درگیری، طولانی شدن بحران را به همراه خواهد داشت و این به هیچ وجه به نفع کشورهای منطقه نیست.

روحانی معتقد است که مشارکت برخی از گروه های تروریستی در جنگ قره باغ می تواند هم برای ایران و هم برای روسیه و کل منطقه خطرناک باشد. او تلاش های روسیه برای برقراری آتش بس و آغاز گفت و گوها میان آذربایجان و ارمنستان را ارزشمند توصیف کرد و ضمن مهم خواندن اجرای آتش بس و تداوم آن، از آمادگی ایران برای هر گونه کمک و همکاری در این زمینه سخن گفت.

منبع: رگنیوم (روسیه) تحریریه دیپلماسی ایرانی/11