موضع انتظار و عدم تمایل به حل سریع مناقشه فعلی قره باغ

زهر چشمی که پوتین از ارمنستان گرفت

۱۹ مهر ۱۳۹۹ | ۱۲:۰۰ کد : ۱۹۹۶۰۹۷ آسیا و آفریقا انتخاب سردبیر
حامد مرزجی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ارمنستان به عنوان عضو سازمان هم پیمان جمعی (به مثابه یک پیمان نظامی) متحد دفاعی نزدیک روسیه بشمار می رود و بعضا قاطعیت و جاه طلبی های چند ساله اخیر در برابر آذربایجان به پشتوانه روسیه صورت می گرفت و به واسطه همین اتحاد بود که همواره در مقایسه با کشورهای آذربایجان و گرجستان روابط محتاط تری هم با کشورهای اروپایی و غربی از جمله در پیمان هم پیمان شرقی داشت. در این قضیه، به نظر می رسد، روسیه چندان مخالفتی  ندارد که بر ارمنستان فشار وارد شود تا اولا موقعیت این کشور و به خصوص پاشینیان نخست وزیر ارمنستان در سطح منطقه و کشور تضعیف شود و تلافی برخی تک محوری های انقلاب ۲۰۱۸ را دریافت کند.
زهر چشمی که پوتین از ارمنستان گرفت

نویسنده: حامد مزرجی، فارغ التحصیل رشته روابط بین الملل دانشگاه شفچنکو - کی یف

دیپلماسی ایرانی: بیش از یک هفته است، درگیری های منطقه قره باغ آغاز شده است. طرفین یکدیگر را به آغاز درگیری ها متهم کرده اند. فارغ از بحث تاریخی درگیری ها و حق مالکیت بر این منطقه، رفتار و موضع برخی کشورها قابل تامل است. در مقایسه با بسیاری از درگیری های جهانی می توان گفت، چندان فعالیت جدی برای متوقف کردن خونریزی ها به طور عموم و برخی کشورها به طور خاص مشاهده نمی شود. 

اتفاقات چند روزه بر سر ناگورنی قره باغ، در مقایسه با مناقشه های مشابه در سطح جهانی، یک نکته را می تواند درباره رفتار روسیه متمایز کند. ظاهر امر چنین نشان می دهد که روسیه چندان عزم جزمی برای حل و فصل سریع این موضوع از خود نشان نمی دهد. البته «خط مشی انتظار» تقریبا در سیاست بسیاری از کشورها مشاهده می شود. ولی با توجه به نزدیکی مرزی که روسیه به منطقه درگیری دارد و از سوی دیگر همیشه برای دخالت در امور کشورهای مشترک المنافع حق آب و خاک قائل است، چنین رفتاری از سوی روسیه را غریب نشان می دهد. بسیار دور از ذهن است، چنین عملیاتی از سوی آذربایجان در مجاورت مرز روسیه صورت گیرد و اطلاعی به مسکو داده نشده باشد. مسکو به دفاع از مرزهای خود در سال های اخیر بسیار حساس است و انجام این عملیات بدون هماهنگی با مسکو حداقل در سطح اطلاع رسانی بعید است، به خصوص که نیکول  پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان در روزهای اول نیز اعلام داشت، قصد درخواست کمک از روسیه ندارد و چنین گفته ای می تواند نشانه ای از آن باشد که ارمنستان خود از موضع روسیه کم و بیش آگاه بود یا آن را پیش بینی می کرد.

ارمنستان به عنوان عضو سازمان هم پیمان جمعی (به مثابه یک پیمان نظامی) متحد دفاعی نزدیک روسیه بشمار می رود و بعضا قاطعیت و جاه طلبی های چند ساله اخیر در برابر آذربایجان به پشتوانه روسیه صورت می گرفت و به واسطه همین اتحاد بود که همواره در مقایسه با کشورهای آذربایجان و گرجستان روابط محتاط تری هم با کشورهای اروپایی و غربی از جمله در پیمان هم پیمان شرقی داشت. در این قضیه، به نظر می رسد، روسیه چندان مخالفتی  ندارد که بر ارمنستان فشار وارد شود تا اولا موقعیت این کشور و به خصوص پاشینیان نخست وزیر ارمنستان در سطح منطقه و کشور تضعیف شود و تلافی برخی تک محوری های انقلاب 2018 را دریافت کند. شاید با چنین روندی خط مشی همگرایی ارمنستان به سمت روسیه در آینده تسریع شود. در همین زمینه، در شبیه سازی رفتار ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه می توان به نمونه بلاروس اشاره کرد.

بعد از آن که در یک ساله اخیر قبل از انتخابات، آلکساندر لوکاشنکو قصد کرد تا حدودی از خود شخصیت مستقل بروز دهد، پوتین واکنش جدی و سختگیرانه ای نشان نداد تا زمانی که انتخابات  اخیر ریاست جمهوری در بلاروس برگزار و نتایج اعلام شد. حتی در این زمان نیز پوتین عجله ای برای نزدیک شدن و حمایت قاطع و علنی از لوکاشنکو در کارزار انتخاباتی از خود نشان نداد تا به مرحله رویارویی مستقیم لوکاشنکو با مردم معترض و داستان اعلام تحریم کشورهای اروپایی و مشروعیت حکومتی پیش آمد. در این زمان بود که لوکاشنکو تضعیف شده را به قولی در آغوش خود جای داد. اجرای سناریویی این چنین برای ارمنستان (یعنی فشار کامل نظامی آذربایجان و ترکیه و تضعیف حکومتی و نیاز به حمایت خارجی و احساس خطر سقوط) شاید در برنامه کوتاه مدت روسیه قرار داشته باشد؟ تا بعد از آن به راحتی بتوان پروسه دلخواه اتحاد روسیه را با ارمنستان  عملی کرد. 

البته روسیه همواره در سیاست های خود، اهداف چند منظوره را ملاک قرار می دهد. با توجه به شرایطی که در بلاروس پیش آمده بود و بسیاری از کارشناسان خارجی و داخلی حتی در شبکه های داخل روسیه نیز مسئله بروز انقلاب و قیام در فضای مشترک المنافع بخصوص روسیه را بصورت هشدارگونه بررسی می کردند و امکان تسری اعتراضات بلاروس به روسیه را سبک و سنگین می کردند، چه چیزی بهتر از یک جنگ در مجاورت مرزها (البته جنگ قابل کنترل) می تواند افکار عمومی داخل روسیه را از یک قیام یا انقلاب به جنگ آن هم جنگ غیرخودی (بدون حضور روسیه) منحرف کند تا خبر اول اخبار به جای تحولات بلاروس، جنگ قره باغ باشد. 

همچنین موضوع مسمومیت آلکسی ناوالنی، سیاستمدار اپوزیسیون روسیه  هم بخش دیگری بود که لبه تند انتقاد و تحریم غرب و به خصوص اروپا و انگلستان (که هنوز داستان مسمومیت سرگئی اسکریبال در سال 2018 را فراموش نکرده است)، را متوجه ولادیمیر پوتین و اطرافیان می کرد تا جایی که به عنوان متهم ردیف اول معرفی می شد. و اما اکنون! مسئله مسمومیت ناوالنی را می توان یک جریان کم رنگ در مقایسه با رویدادهای اخیر منطقه عنوان کرد. 

البته همانطوری که گروهی از تحلیگران معتقدند، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه از نظر تاکتیکی سیاستمدار قابلی است ولی از لحاظ استراتژیک ضعیف تر است، چه بسا حتی در صورت صحت موارد فوق، هدف پوتین حاصل نشود. 

از نکات دیگر که بطور کوتاه می توان در میان دغدغه های روسیه بدان اشاره کرد، اینکه در کشاکش تحولات فوق، روسیه می تواند فاصله بین آذربایجان و ترکیه به عنوان دو متحد نزدیک در این جنگ را با دنیای غرب و اروپا بیشتر کند و این همان چیزی است که سال ها روسیه مشتاق به آن بود و مایل بود وحدت کشورهای ناتو متزلزل شود. از طرف دیگر، ولادیمیر پوتین هم خود این بار به عنوان یک رهبر و میانجی گر و نه به عنوان یک مشکل ساز و مهاجم (مانند جریانات گرجستان و اوکراین و بلاروس) به عرصه بیاید، همانطوری که در  روزهای گذشته همراه با مکرون و ترامپ رهبران فرانسه و آمریکا به عنوان کشورهای گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا، بیانیه ای فقط بصورت نمادین برای دعوت به صلح منتشر کرد. بدین ترتیب اعتبار حیثیتی هم برای خود بدست آورد که  در این روزها بسیار به آن احتیاج داشت (معرفی وی به عنوان کاندید جایزه صلح نوبل هم در همین راستا  است). 

بعد اقتصادی قضیه نیز برای روسیه کمتر از ابعاد سیاسی اهمیت ندارد. روسیه با در اختیار داشتن حدود 20 درصد صادرات تسلیحات در دنیا، از درگیری بین دو کشوری که بطور مستقیم خریدار سلاح های این کشور هستند، منافع اقتصادی مطلوبی با توجه به رکود اقتصادی فعلی ناشی از بحران بیماری کرونا می برد. البته این مسئله فقط به روسیه مربوط نمی شود  سایر صادرکنندگان تسلیحات  دنیا هم از فضای بی ثباتی و ناآرامی عمومی بطور طبیعی منافعی را حاصل می کنند. 

اما درباره مناقشه ارمنستان و آذربایجان باید گفت: طبق آمار سال 2019، بیش از نیمی از تسلیحات آذربایجان از روسیه تهیه می شد و حدود 40 درصد آن نیز از اسرائیل دریافت شد. سهم روسیه در واردات تسلیحات به ارمنستان تقریبا بیش از 90 درصد است و هر دو این کشورها حدود 5/4 درصد از تولید ناخالص داخلی را به هزینه تسلیحات و بودجه دفاعی اختصاص می دهند که این رقم به نسبت (درصد تولید ناخالص داخلی) حتی از آمریکا هم پیشی می گیرد. 

در حوزه انرژی، هر چند هنوز تحول یکباره ای متاثر از درگیری ارمنستان و آذربایجان رخ نداده است، ولی با توجه به نقش آذربایجان در بازار انرژی و پیامدهای منفی آتی (در صورت ادامه درگیری ها) می توان انتظار رشد قیمت انرژی را داشت که در این زمینه هم روسیه به طور مستقیم منافعی را کسب می کند. 

نتیجه کلام اینکه، اگر قضاوت زودرسی نباشد، در عرصه فعلی سیاست جهانی، قوت و نقش اجرایی توافقات، قراردادها و معاهدات ضعیف شده است. و البته ممکن است این رویه بخصوص نتیجه  شخصیت و خصوصیات فردی روسای جمهور روسیه و آمریکا است که یا از معاهدات متناسب به مقتضیات منافع ملی یا موقعیتی خود خارج شوند یا آن را نادیده می گیرند و یا حتی سیاست خود را در قبال متحدین دیروز خود به سرعت تغییر می دهند و هیچ تعهدی برای عملکرد خود قائل نیستند. ممکن است، برخی کشورها نیز با درک همین شرایط است که تغییرات جدی در سیاست های روز خود انجام می دهند و به قولی سیاست خود را بروز می دهند.  

کلید واژه ها: روسیه مناقشه قره باغ درگیری ارمنستان و آذربایجان ارمنستان آذربایجان بلاروس نیکول پاشینیان الکساندر لوکاشنکو ولادیمیر پوتین


( ۸۵ )

نظر شما :

علی ۱۹ مهر ۱۳۹۹ | ۱۳:۵۱
تحلیلتان آنقدر درست نبوده است چون باعث گسیل نیروهای روس به قره باغ برای عقب راندن تروریست‌های ترکمن در قره باغ شده‌است
ناشناس ۱۹ مهر ۱۳۹۹ | ۲۲:۱۵
به نظر من حق با مسلمانان است، ارمنی ها ناحق است به همین علت سربازان ارمنستان انگیزه برای جنگ ندارند.و در جگ هم شکست می خورند.
جلالي ۲۰ مهر ۱۳۹۹ | ۰۰:۲۲
نویسند متاسفانه کم لطفی می کنند بیش از ۲۰۰ هزار آذربایجانی که در در جنگ ایران عراق شهید دادن. و نظر رهبر کبیر ایران را نیز در نظر نگرفتن، و امام جمعه ۴ استان را در نظر نگرفته. و نویسنده اطلاعاتی ندارند که ۴ قطعنامه شورای امنیت را در نظر نگرفتن.امام حسین فرموده است اگر مسلمان نیستین حد اقل آزاده باشید.خاک آذربایجان بتوسط ارامنه اشغال شده است.شوروی سابق نیز در زمان اشغال آن را جز آذربایجان دانسته.و در حال حاضر نیز هیچ کشوری قره باغ را به رسمیت نمی شناسد.این موضوع ربطی به پان ترکسم ندارد.
علی ۲۰ مهر ۱۳۹۹ | ۰۸:۵۴
تحلیل نسبتاً درستی است یکی از نتایج خوب یا بد آن بیداری و آگاهی ملت ترک آذربایجان جنوبی است. که دوست و دشمن خود را خوب بشناسند کامیون های حامل کمک تسلیحاتی برای داشناکهای اسغالگر گویای خیلی واقعیت هاست
موسی کریمزاده ۲۰ مهر ۱۳۹۹ | ۱۰:۲۴
با سلام.نویسنده بهتر بود اشتباهات شکست خورده دیپلماسی ایران در حمایت از ارمنستان را اعتراف میکرد که باعث نفوذ بیشتر روسیه در منطقه قفقاز شده است
اشکان ۲۰ مهر ۱۳۹۹ | ۱۱:۴۶
مهم نیست که حق با کیست ، مهم اینست که کی نیرومندتر است و آذربایجان با اینکه پول نفت دارد و پشتیبانی ترکیه را نیز دارد ، زار و ناتوان است و همین باعث شده است که شکست نیز بخورد ، پذیرفتن آتش بست بدون گرفتن خاک ، یعنی شکست ، آذربایجان دنبال گرفتن قره باغ بود که به هدفش نرسید ، این یعنی شکست ، ما نباید فراموش کنیم که ارمنستان ، یک کشور نیست ، یک جهان است ، جهان مسیحیت و فرانسه و اروپا و روسیه هیچ وقت مسیحیان را نمیزارند و مسلمانان را نمی گیرند ، ترکیه هم کشور توانمندی نیست ، سلاح هایش همه و همه وارداتی است و در زمینه اقتصادی هم حرف چندانی برای گفتن ندارد و اگر نیاز باشد اروپا به او درس خوبی هم می دهد و فراموش نکنیم که ترکیه پرونده بازی هم درباره ارمنی ها دارد که روزی اروپا اورا وادار به پاسخگویی می کند و بخش خاوری خود را نیز باید واگذار کند چون از آن ارمنستان است و اشغال شده است ، سی میلیون کرد هم دارد که جدایی خواه هستند و ده ها میلیون شیعه هم دارد که باز با سنی گرایی اردوغان زاویه دارند ، کلن ترکیه کشوری آسیب پذیر است که نمی تواند چندان با اروپا درگیر شود ، اسراییل هم هیچ وقت اجازه نمی دهد یک کشور مسلمان که دنبال زنده کرده امپراطوری عثمانی است چندان رشد کند ، به امید آشتی و دوستی همه گروه ها نژادی و فرهنگی و به امید به گوشه راندگی همه جنگ افروزان و دشمنی و بیزاری پراکنان از جمله ارودغان و علیف
ارش ۲۰ مهر ۱۳۹۹ | ۱۱:۵۰
بد هم نشد که آذربایجان شمالی از ایران جدا شد ، با جدا شدن این مناطق ترک نشین بود که باعث ضعف آخرین پادشاهی ترک بر ایران شد ، و دوباره ملت ایران استقلال خود را بعد از قرن ها استیلای عرب و ترک یافتند، شما حساب کنین در حالی که تا الان هیچ سرشماری انجام نشده و تمام سازمان های اطلاعاتی دولتی و خارجی تخمین 16 تا 18 میلیون ترک در ایران میدن ، ترکا با شهوت قدرت میگن ما 30-40 میلیونیم، که با حمایت های همیشگی و بیطرفی ایران در موضوع ارمنستان این خرافات در زمین چال شد، حالا فرض کنید اگر منطقه باکو هم جزو ایران بود ترکا می گفتن ایران نزدیک 100 میلیون جمعیت داره، 80 میلیونش ترکه ، خخخ
ارش ۲۰ مهر ۱۳۹۹ | ۱۲:۰۸
با جدایی قفقاز بود که کمر قاجار فاسد شکست ، این نشون دهنده ی قدرت و تاثیر گذاری روسیه یعنی قوم اریایی اسلاو بر سرنوشت ایران است،
علی ۲۰ مهر ۱۳۹۹ | ۱۲:۱۳
علی ۲۰مهر این بیداری و آگاهی ملت ترک آذربایجان جنوبی شامل بیداری و آگاهی از تروریست‌های ترکمن سوری مزدور اردوغان ترکیه و کمکهای تسلیحاتی اسراییلی و ترکی هم شامل میشه ؟؟؟!!!
رضا ۲۰ مهر ۱۳۹۹ | ۱۷:۵۵
جلالی بیش از 200000 شهید جنگ ایران و عراق است شما چه طور حساب کردید 200000 آذربایجانی بودند انگار ایران تک قوم بوده مگر همت و کاوه و....آذری بودند ولی دفاتر غیر رسمی قره باغ در آمریکا لبنان و فرانسه و...هستند اشغال قبرس شمالی توسط ترکیه و اعلام موجودیت خارج از نیکوزیا سازمان ملل به رسمیت نشناخته است نظر رهبری اشغال خاک و لزوم برگشت به اسلام است منظور کشور نیست قطع نامه شورای امنیت در موضوع کشمیر فلسطین و...قابل اجرا بوده ؟؟؟!!!
كامران ۲۰ مهر ۱۳۹۹ | ۱۹:۴۲
ارتش اذربایجان در مدت کوتاه دو هفته ای موفقیت های زیادی داشت و توانست بخشی از مناطق اشغال شده را ازاد کند.و حداقل نیمی از تجهیزات ارتش ارمنستان را نابود کند و تلفات سنگینی به نظامیان وارد کند .حمله ارمنستان به شهرها و مناطق مسکونی نشان از عجز انها بود و اگر باز دخالت روسیه نبود موفقیت ها بیش از میبود. و در عین حال باید توجه داشت که ارمنستان این مناطق را طی ۶ سال و در حالی که غیر نظامی بودن تصرف کرده است و استقرار نیروهای انها در ارتفاعات و مستحکم سازی خطوط دفاعی طی ۳۰ سال کار را بسیار دشوار مینمود . با اینحال ارتش اذربایجان با حداق تلفات این خطوط را شکست و بخشی از مناطق را ازاد کرد و در مذاکرات پیش رو دست بالاتری خواهد داشت و اگر ارمنستان تا بهار سال بعد تن به صلح واقعی ندهد جنگ دوباره شروع خواهد شد.
خسرو ۲۰ مهر ۱۳۹۹ | ۲۰:۳۹
اشکان نامی گفته ، مهم نیست حق با کیست و ارمنستان یک کشور نیست یک جهان است --- به نظر شما انسان قرن بیست و یکم با هر دین یا ملیت می تواند این چنین از حق بیزار باشد؟ مگر ملت ایران با وجود حق داشتن از طرف غربیها تحریم و تهدید نمی شود ؟ اگر حق بودن مهم نیست به طریق اولی ، حق بودن ایران هم مهم نیست ؟ دنیای امروز با وجود حق کشی ها ، با انسانهای با وجدان و درستکار و درست کردار ادامه خواهد یافت ، سلاح ما ایرانیها و مسلمانان ، راستی و صداقت و انسان دوستی فارغ از رنگ و نژاد انسانهاست ، حقوق انسانی و اسلامی و همسایگی و برادری دینی و مذهبی مان ، حمایت و همدردی با مردم مظلوم آذربایجان را ، در جهت منافع ملی و ضروری می کند
محمد ۲۰ مهر ۱۳۹۹ | ۲۱:۳۵
باسلام وباتشکر از نظر قابل .با اینکه نظرم با خواندن نوشتار افرادی عوض شد.اولا ارمنستان به کمک روس و ارتش سرخ قره باغ اشغال کرده و چقدر نابود کرده بودن ونابود میکنن انها سی سال در بلندی ها سنگر میسازان طرفداران زیادی دارن شکست دادن راحت نیست.بعضی اریایی و رستم و کاوه.....می اورن فارس اریایی نیست از جند کتاب و مقاله بگذریم که به اتصال خود به اریایی نوشتن می نویسن رستم و کاوه ....نبوده خرافات فردوسی بوده که حالا خیلی می نویسند اریایی بشن برگرد به چندین هزار سال قبل از سومر گرفته تا بحال چه کسانی امدن گرفتن حکومت کردن اگر به کتیبه ها (سنگ نوشته ها) برگردیم که اکثرشان به توصیه تغییر کرده مثلا فارس کلمه نداشت به چاپار بکار برد وبرا برسرگذاشتن.... بگوید همه را در انزنان ترکی گفته .کم دروغ بگو بخوان نه خودی را
به اشكان ۲۰ مهر ۱۳۹۹ | ۲۲:۱۸
چقدر زیبا و واضح صف بندی را در مناقشه قره باغ مطرح کردید ، دنیای مسیحی از روسیه و فرانسه و امریکا و لابی ارمنی در سرتاسر دنیا دنبال پایمال کردن حقوق مسلمانان اذربایجان هستند ولی ما مسلمانان در بین خود این توهم را داریم که نکند فلان کس جلوتر از من قرار گیرد.با این روشی که ما در پیش گرفته ایم چیزی برایمان نخواهد ماند . الان درگیری را به خانه ما اورده اند و سنی و شیعه مقابل هم قرار گرفته اند ، حال انکه از دید یک کاتولیک یا پروتستان ارمنی ارتودکس تنها به دلیل مسیحی بودن قابل دفاع تمام قد است.
Vala ۲۱ مهر ۱۳۹۹ | ۰۶:۱۰
در طول هشت سال جنگ قره باغ کسی طرفین رو به آتش بس دعوت نکرد چطور شد حالا که آذربایجان دست بالا رو داره بعد از دوازده روز جنگ روسیه طرفین رو به آتش بس دعوت کرد پس تحلیل شما نادرسته وروسیه پشت ارمنستانه
مهدی ۲۱ مهر ۱۳۹۹ | ۱۲:۰۶
اولا آذربایجان خاک خودش را پس گرفته است که پاشینیان به بنگاه سر محل هم زنگ زده. پس ادعای شکست آذربایجان توهمی بیش نیست. فیلم نابودی تجهیزات و کشته شدن سربازهای ارمنی و آزاد سازی مناطق تو اینترنت پره. دوما روسیه بخواهد هم خیلی نمیتونه دخالت بکنه چون اوضاع اقتصادیش خرابه. پرونده باز در مورد متحدهاش زیاد داره که همشون در بخش مراقبتهای ویژه بستری هستن. غرب روسیه که کلا رفته سمت مقابل یعنی اروپا و آمریکا. اگر پوتین سرش برای درگیری در قفقاز و آسیای میانه و حتی داخل خودش با مسلمانان درد میکند بسم الله. رشد جمعیت مسلمانان بسیار بیشتر از روسهاست. حتی الان بیشتر پرسنل ارتش مسلمان هستن. برخی شنیده ها از غلبه مسلمانان در گروه واگنر هم داره. با این وضعیت پوتین برای پاشینیان که بالاخره سمت غرب خواهد رفت درگیر نخواهد شد.
محمد ۲۱ مهر ۱۳۹۹ | ۱۶:۱۶
بی گمان روسیه خودش را درگیر جنگ قراباغ نخواهد نمود ولی رژیم باکو هم پیروزی های چندانی در پیش نخواهد داشت چراکه به دلیل دستپاچگی سرویس های جاسوسی در راه انداختن کارناوال خودفروخته های آذری (که اصلا آذری نیستند و چند نفر اراذل و اوباش و خس و خاساک هستند) به طور کامل سرویس های امنیتی را در ایران بیدار کرده که هرگونه خطایی رو به شدت پاسخ خواهند داد. و اما رژیم باکو به عنوان شیعه و مسلمان داستان مضحک و خنده داری بیش نیست، چطور کشوری که پایگاه پهپادهای اسرائیلی است میتواند کشور اسلامی باشد. درباره آزادی همجنس گرایی هم که جای خود دارد. با توجه به اینکه در باکو زندگی میکنم میبینم که بیشتر مردم هم شدیدا از اسلام و مسلمانان نفرت دارند و طرح کردن مسائلی همچون کشور شیعه و خاک اسلام کاملا در جهت برانگیختن احساسات اون بخشی از مردم آذربایجان شریف است که با اهداف پانترک ها همراهی نمیکنند و لذا اینها با این روش دنبال یارکشی هستند.
عبدالرضا ۲۶ مهر ۱۳۹۹ | ۱۱:۳۱
اتحاد ترکیه واذربایجان بعلاوه منفعت امریکا در تضعیف روسیه همچنین افزایش قدرت نظامی اذربایجان روسیه را در تنگنا گذاشته است وانرا مجبور کرده از کارت قره باغ مقداری خرج کند بعلاوه این همه حمایت از اشغالگر برای روسیه بی اعتباری بین المللی می اورد همجنین نمی خواهد اذربایجان را بیش از این از دست بدهد