لزوم همکاری بیش از پیش تهران و دهلی نو
هند را دریابیم؛ که خیلی دیر است!
دیپلماسی ایرانی: نخبگان هندی با انتشار کتابی تحت عنوان "هند در هفتاد سالگی"، دولت آقای "ناریندرا مودی"، نخست وزیر فعلی را موفق ترین دولت بعد از استقلال هند از سال 1948 ترسیم کردند و معتقدند سیاست های داخلی و خارجی آقای مودی، راهبردی است و هند را در مسیر پیشرفت قرار خواهد داد. آنها هفتاد سال عمر کشور هند را به سه دوره 22 ساله تقسیم کرده معتقدند؛ در دوره اول سرگرم امورات بعد از استقلال و دوره دوم جنگ با همسایگان و دوره سوم سردرگم بودند. آنها هفتاد سال عمر هند را "فرصت های سوخته" تلقی می کنند و تنها دوره شش سال نخست وزیری آقای "ناریندرا مودی" از سال 2014 را موفق و در مسیر صعودی می دانند.
دو نکته در ترسیم موفقیت دولت فعلی هند طی شش سال گذشته خودنمایی می کند. اولی تلاش هند برای مماشات با چین و دومی چرخش تند سیاسی هند به طرف امریکاست. در یکی از مصاحبه های مشترک، آقای مودی گفت: "هند دوستی بهتر از ترامپ ندارد." برای هند به عنوان کشوری مستقل با بزرگترین دموکراسی انتخاباتی و غیر قیاس با کشورهای وابسته به امریکا؛ جای تاسف از چنین جمله ای است اما، باید گفت همسایگان هند هم مقصر هستند که کشوری مثل هند با توجه به تعداد همسایگان؛ امریکا را، با فرسنگ ها فاصله بهترین دوست کشور خود بنامد. اگر این اشکال به هند و آقای مودی وارد باشد؛ همسایگان و کشورهای آسیایی هم بی اشکال نیستند.
ظاهرا در دوره اول نخست وزیری، دولت آقای ناریندرا مودی سعی در حل اختلافات با سیاستمداران چینی داشت، تا خاطرات جنگ سال 1962 و به زعم هندی ها، اشغال بخشی از سرزمین شمال هند توسط نیروهای نظامی چین را حل و فصل کنند اما، ظاهرا سیاستمداران چینی، علی رغم دیدارها و مذاکرات، تلاش هند برای پیگیری را جدی تلقی نکرده اند یا تلاش مقامات هندی نتیجه ای بهمراه نداشته است. طبیعی است سیاستمداران و نخبگان هند که، بر این باورند که با گذشت هفتاد سال از تولد این کشور، جایگاه در شان خود در قاره آسیا را ندارند؛ با چرخش سیاسی به سمت امریکا، شانس هند برای جهش ترفیع جایگاه را امتحان کند که از دیدگاه آنها ارزش آزمایش دارد. از نگاهی دیگر، با توجه به این امر که هند بین دو کشور چین و پاکستان قرار دارد که روابطی نه دوستانه با هند دارند؛ مقامات هندی چاره ای غیر از اجرای نگاهی متفاوت با گذشته در سیاست خارجی ندارند.
به نظر می رسد در راستای اتحاد و همکاری کشورهای آسیایی، جمهوری اسلامی ایران و چین نباید بگذارند پتانسیل هنگفت نهفته در کشور هند، از یک کشور آسیایی که می تواند در خدمت ترفیع و وحدت قاره آسیا باشد به کشوری مشکوک توسط همسایگان و متحد غرب و پایگاهی برای امریکا و اهرمی در مربع اتحادیه هند/استرالیا/ژاپن/امریکا، نه تنها برای مهار کشور چین، بلکه جایگاهی برای نیروهای نظامی فراقاره ای و قطعا در ضدیت با همگرایی در قاره آسیا تبدیل شود. کشور هند همجنس کشورهای استرالیا و ژاپن و امریکا نیست و نخواهد بود و همچون دوران قبل از استقلال، که نقش سربازان جنگ جهانی دوم برای انگلیس را داشت؛ در اتحاد جدید، متحد دسته دوم در خدمت امیال امریکا خواهند بود.
هند؛ کشور موسس جنبش عدم تعهد، هند؛ کشور در قلب آسیا، هند با ذخایر مادی و انسانی والا و بهره برداری نشده، نباید از بدنه آسیا جدا شود. راهبرد جمهوری اسلامی ایران در همکاری اقتصادی با هند در بندر چابهار، اقدامی به موقع و بجا بود اما ظاهرا سیاستمداران هندی در چارچوبی وسیع تر و با توجه به دشمنی چین و پاکستان، چرخش سیاست خارجی را در دستورکار قرار داده اند. هر چند چینی ها با توجه به عزم دولت ترامپ در قرار دادن کشور چین در جایگاه اول دشمنی، در حال تجدید نظر در سیاست خارجی با همسایگان، همفکران و یارگیری استراتژیک در آسیا هستند، مناسب است در اقدامی مشترک و ابتکاری توسط جمهوری اسلامی ایران با کشور و مقامات چین و حتی پاکستانی، به نحو مقتضی و با اتخاذ سیاست های تشویقی و استراتژیک درصدد بازگرداندن کشور هند به دامان قاره آسیا و در خدمت آسیا اقدام کنند که خیلی دیر است. از کشورهای اندونزی و مالزی هم می توان برای تعیین چارچوب همگرایی آسیا و بازگرداندن هند به اندیشه همکاری در آسیا بهره جست. کشورهای آسیایی هرچند رقیب؛ نباید سیاست های بین دو جنگ جهانی اول و دوم اروپا را تجربه کنند؛ زیرا در شان مردم قاره آسیا نیست.
نظر شما :