ترامپ ایران و ونزوئلا را به یکدیگر نزدیک تر کرد

دیپلماسی ایرانی: دولت دونالد ترامپ در سراسر دوران همه گیری ویروس کرونا به طور بیرحمانه ای کارزار «اعمال فشار حداکثری» خود را علیه ایران و ونزوئلا پیش برد به این امید که شاید نظام جمهوری اسلامی و دولت نیکلاس مادورو هر دو تحت فشار مضاعف تحریم ها و ویروس و فشارهای اقتصادی از پا درآیند. با این حال، بارزترین نتیجه این سیاست تا به امروز این بوده است که این دو کشور بعد از سال ها مجددا کنار هم آمدند و برنامه ای را در راستای به چالش کشیدن آمریکا و خجالت زده کردن آن در جامعه جهانی تدارک دیدند.

سه‌شنبه گذشته آخرین نفتکش از مجموع پنج نفتکش ایرانی با عبور از کنار کشتی های جنگی آمریکایی مستقر در آب های کارائیب، وارد آب های ونزوئلا شد. به رغم تحریم های ایالات متحده علیه هر دو کشور، این نفتکش ها 60 میلیون گالن بنزین از ایران به ونزوئلا رساندند. مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، درباره این محموله گفت که تنها برای «چند هفته» کافی خواهد بود. اما چنین اظهارنظری به مثابه نادیده گرفتن توافق حاصل شده بین دو کشور است: طبق چندین گزارش منتشر شده، هواپیماهای ایرانی حامل شماری تکنسین و همچنین قطعات لازم برای تعمیر پالایشگاه های آسیب دیده ونزوئلا بودند و ظاهرا دولت نیکولاس مادورو هزینه این خدمات را با شمش های طلا به ارزش 500 تا 700 میلیون دلار پرداخته است.

دولت ترامپ سعی کرد با تهدید به تحریم این محموله ها را متوقف کند: دو نفتکش دیگر که با پرچم لیبریا حرکت می کردند، مجبور شدند در میانه مسیر بازگردند. اما پس از آنکه آیت الله علی خامنه ای، رهبر معظم ایران، اعلام کرد که این کشور هر گونه اقدام علیه نفتکش ها را تلافی خواهد کرد، دولت ترامپ تصمیم گرفت که کشتی های ایران را تحت تعقیب قرار ندهد. به نظر می رسید که توانایی ایران برای حمله به محموله های نفتی در حال عبور از خلیج فارس درست چند ماه پیش از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا آنقدری نگران کننده بود که مانع از اقدام رئیس جمهوری ترامپ شود.

نتیجه، یک پیروزی تبلیغاتی برای کاراکاس و تهران بود که هیچ نشانه ای دال بر سر خم کردن آنها در برابر فشارهای واشنگتن یا مشکلات داخلی دیده نمی شود. به نظر می رسد همکاری های بیشتر در راه است: مادورو گفته به زودی به تهران سفر خواهد کرد. او همچنین اخیرا طارق العیسمی، متحد شناخته شده ایران، را به عنوان وزیر نفت ونزوئلا منصوب کرده است.

دریاسالار کریگ فالر، رئیس ستاد فرماندهی جنوبی آمریکا، ماه گذشته گفت که تماس های اخیر ایران با ونزوئلا ارتباط با نیروهای قدس، یگان نظامی که تا پیش از ترور سردار قاسم سلیمانی توسط ایالات متحده تحت فرمان او بود، را نیز شامل می شد: «هدف ایران به دست آوردن مزیت موقعیتی در همسایگی ما به گونه ای است که بتواند با منافع ایالات متحده مقابله کند.»

مقامات آمریکایی می گویند که تامین نظام مند بنزین مورد نیاز ونزوئلا توسط ایران را تحمل نخواهند کرد و به علاوه، مشخص نیست که ایران در میانه تسهیل تدابیر قرنطینه مربوط به شیوع کرونا و بازگشت خودروها به خیابان ها بتواند به ارسال مداوم بنزین به ونزوئلا ادامه دهد. اما اتحاد تقویت شده بین دو کشور نشان دهنده افول سیاست های ترامپ در راستای تغییر نظام در هر دو کشور است؛ سیاست های ترامپ نه تنها به این هدف نزدیک نشدند، بلکه نتیجه عکس داشتند.

منبع: واشنگتن پست / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34