آینده مبهم کردهای اقلیم در سایه بازی سیاسی الیگارشیک بارزانی ها و طالبانی ها
فواد حسین، وزیر امور خارجه مسعود بارزانی، نه عراق
دیپلماسی ایرانی - سرانجام پس از کمکشها و جدل سیاسی چند هفته ای مسعود بارزانی، رئیس حزب دموکرات کردستان عراق با مصطفی الکاظمی، جانشین جدید نخست وزیری این کشور بر سر تعیین تکلیف گزینه مد نظر کردها برای تصدی وزارت امور خارجه عراق نهایتاً با فشارهای شخص مسعود بارزانی طی این مدت در جلسه بعدازظهر دیروز شنبه پارلمان این کشور فواد حسین به عنوان وزیر امور خارجه جدید عراق به کابینه تازه نفس مصطفی الکاظمی «حقنه» شد.
اگر چه در خصوص جلسه دیروز (شنبه) و به ویژه رای اعتماد اعضای پارلمان عراق به فواد حسین ذیل حواشی، اما و اگرها و حتی اشکالات قانونی و حقوقی جای تامل بسیار وجود دارد، اما مجلس عراق با حضور 247 عضو از مجموع 329 عضو خود نهایتا به فواد حسین به عنوان وزیر امور خارجه جدید عراق رای اعتماد داد؛ رای اعتمادی که به باور برخی از اعضای پارلمان عراق و به خصوص نمایندگان کرد مانند هوشیار عبدالله از جنبش تغییر(گوران) یک توهین به مجلس این کشور تلقی شد. چرا که به اذعان این عضو جنبش گوران در مجلس عراق هیچ کس نمی داند فواد حسین به عنوان وزیر خارجه جدید این کشور برای کسب این سمت چند رای به دست آورد؟! آش تا جایی شور شد که به عقیده هوشیار عبدالله در پارلمان عراق علاوه بر خبرنگاران و نمایندگان مجلس حتی برخی از هیات رئیسه از میزان آرای ماخوذه برای دادن رای اعتماد به فواد حسین نیز بی اطلاعند.
پیرو نوشته های پیشین نگارنده فارغ از اینکه چه دلایلی برای اصرار بیش از حد و «معنادار» مسعود بارزانی در جهت الصاق کردن فواد حسین با هر مسئولیت و در هر وزارتخانهای به دولت بغداد وجود دارد، البته که برای آن دلایل و گمانهزنیهای متعددی وجود دارد، این امر مسجل شده است که قطعاً ارتباطات فواد حسین با مسعود بارزانی فراتر از ارتباطات رئیس یک حزب و رئیس دفتر است.
از این رو باید گفت که فواد حسین، نه گزینه کردهای اقلیم و نه گزینه عراقی ها برای تصدی دستگاه دیپلماسی این کشور، آن هم در این برهه مهم نیست، بلکه وی تنها و تنها گزینه و می توان گفت وزیر امور خارجه مسعود بارزانی با همراهی ضمنی اتحادیه میهنی در دولت بغداد است. در سایه این نکته فواد حسین به عنوان وزیر امور خارجه جدید عراق، نه منافع کردهای و نه منافع عراقی ها، بلکه منافع شخص مسعود بارزانی را در نظر خواهد گرفت. زیرا رئیس دستگاه سیاست خارجی عراق دستور کار مشخص خود را، نه بر مبنای اولویت منافع مشترک کردها، عراق و دولت کاظمی، بلکه از پیرمام (محل اقامت مسعود بازانی) و برای تامین منافع رئیس حزب دموکرات کردستان عراق دریافت خواهد کرد. لذا بی شک ما باید شاهد پررنگ تر شدن اصطکاک سیاسی فواد حسین با نخست وزیر و دولت بغداد باشیم.
به تبع این واقعیت باید آینده مبهمی برای کردهای اقلیم در سایه بازی سیاسی الیگارشیک بارزانی ها و طالبانی ها و در صدر آن مسعود بارزانی تصور کرد؛ کردهایی که هفته ها است با اعتراضات گسترده، انتقاد جدی خود را نسبت به بی کفایتی و فساد سیستماتیک مسئولین حزب دموکرات کردستان عراق و اتحادیه میهنی فریاد می زنند. کما این که غالب محمد، دیگر نماینده جنبش تغییر دیروز شنبه و ساعاتی پس از رای اعتماد پارلمان عراق به فواد حسین، دیروز شنبه با انتشار توئیتی اعلام کرد که نمایندگان اتحادیه میهنی باید تلاش و فعالیتی را که برای رسیدن فواد حسین به وزات امور خارجه صورت دادند، در راستای کسب بودجه حقوق کارمندان و حقوق بگیران اقلیم انجام می دادند. این مسئله نشان داد اتحادیه میهنی با حزب دمکرات یک روح در دو بدن هستند. این در حالی است که نمایندگان حزب جنبش تغییر و فراکسیون آینده پیش از رای گیری مجلس عراق برای رای دادن به فواد حسین اعلام کردند به وی رای نمی دهند.
اگر چه در ابتدا مصطفی الکاظمی سعی داشت در برابر زیاده خواهی مسعود بارزانی برای منگنه کردن فواد حسین به کابینه بغداد کوتاه نیاید و در این راستا خود شخصا سرپرستی وزارت امور خارجه عراق را تا تعیین تکلیف این وزارتخانه و ارائه فردی غیر از فواد حسین برعهده گرفت، اما باید تداوم و تشدید مواضع رئیس حزب دموکرات کرستان عراق برای وارد کردن بی منطق فواد حسین به کابینه عراق در ادامه کاظمی در یک تغییر تاکتیک سیاسی بنا را بر این گذاشت که تعیین تکلیف فواد حسین را، نه در کشمکش با مسعود بارزانی، بلکه با آرای نمایندگان پارلمان عراق روشن کند.
از این رو با معرفی کردن فواد حسین به پارلمان بر این باور بود که حذف او از طریق پارلمان و بدون درگیر شدن با مسعود بارزانی کلید خواهد خورد. چون نخست وزیر جدید عراق این ارزیابی را داشت که به واسطه مخالفت اکثر جریانات عراقی با حضور وزرای قبلی کابینه عادل عبدالمهدی به دولت موقت که اتفاقا از مطالبات مردم عراق بود و نیز کارنامه غیر قابل قبول و ناامید کننده فواد حسین در سمت وزیر اقتصاد و دارایی عراق در دولت عادل عبدالمهدی احتمال عدم حضور وی در سمت وزیر امور خارجه عراق قطعی باشد که در نهایت چنین نشد.
با وجود آن که برخی معتقدند فواد حسین 74 ساله دارای دکترای روابط بین الملل از دانشگاههای هلند و مسلط به زبان های عربی، انگلیسی و هلندی، گزینه مناسبی برای سکانداری سیاست خارجی عراق با توجه به رشته تحصیلی وی است، اما در این بین چند نکته وجود داردکه این نگاه را زیر سوال می برد:
اول این که چرا از ابتدا فواد حسین با این حوزه تحصیلی در یک حیطه کاری کاملا غیر مرتبط و به عنوان وزیر اقتصاد و دارایی در دولت عادل عبدالمهدی به کار گرفته شد؟ آیا غیر از آن است که اصرار بیش از حد مسعود بارزان برای حضور فواد حسین صرفا تلاشی در جهت تامین منافع شخصی رئیس حزب دموکرات کردستان عراق بوده است که اتفاقا فواد حسین هم به نحو احسن این خوش خدمتی را برای مسعود بارزانی با اختصاص مبلغ 450 میلیون دلار در ماه های مارس و آوریل سال جاری به نام اقلیم کردستان و در حقیقت به جیب رئیس اقلیم کردستان انجام داد.
چون که اگر مبالغ اختصاص یافته حدود یک میلیارد دلاری فواد حسین به اقلیم صرف معیشت کردها می شد، چرا طی روزها و هفته های اخیر شاهد اعتراضات گسترده کردهای عراق در حوزه اقتصادی هستم؟ پیرو این نکات ناگفته پیدا است که این مبالغ جای دیگری صرف شده و اتفاقا به همین دلیل است که یکی از محورهای اصلی اعتراضات مردم کردستان طی روزهای اخیر تبعیض، فساد گسترده، ناکارآمدی مقامات از هر دو حزب دموکرات و اتحادیه میهنی در اقلیم و بی عدالتی است.
نکته دیگر آن که اگر بنا بر آن بود که از وزرای دولت عادل عبدالمهدی در کابینه مصطفی الکاظمی استفاده می شد که محمد علی حکیم، وزیر امور خارجه قبلی به مراتب فردی شایسته تر از فواد حسین بوده و هست؛ حال که قرعه وزارت امور خارجه به نام کردها زده شد، آیا در اقلیم شخصی لایق تر از فواد حسین و البته با تجربه تر از وی در حوزه دیپلماسی و سیاست خارجی وجود نداشت؟
در مجموع باید این ارزیابی را داشت که دستگاه دیپلماسی عراق با توجه به برخی تحولات در حوزه سیاست خارجی به خصوص تشدید تنش ایران و آمریکا در خاک این کشور روزهای بسیار ملتهب و حساسی در پیش رو دارد. اگر چه نمی توان به فواد حسین در سمت وزیر امور خارجه به مانند وزارت اقتصاد و دارایی برای مدیریت این تنش امیدوار بود، اما باید دید سیاست خارجی عراق با سکانداری وی آبستن چه حوادثی خواهد بود؟
نظر شما :