برای رفع نگرانی کشورهای منطقه

خاورمیانه به تشکیلاتی مثل اتحادیه اروپا نیاز دارد

۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۹ | ۱۸:۰۰ کد : ۱۹۹۱۴۰۶ خاورمیانه انتخاب سردبیر

وضعیتی که اکنون بر خاورمیانه حاکم است یادآور اروپا در خلال قرن ها و سالیان متمادی پیش از شکل گیری اتحادیه اروپاست. اروپا بر اثر رقابت های سیاسی، استعماری و مذهبی چندین قرن متمادی دستخوش انواع جنگ های خونبار بود تا اینکه زمامداران این قاره کهن سرانجام به این نتیجه رسیدند که همکاری به مراتب بهتر از رقابت است. در پی رسیدن به چنین باوری بود که اتحادیه اروپا به وجود آمد. اکنون خاورمیانه نیز برای چیره شدن بر رقابت های ویرانگر دولت های منطقه، به سازوکاری شبیه اتحادیه اروپا نیاز دارد.

خاورمیانه به تشکیلاتی مثل اتحادیه اروپا نیاز دارد

نویسنده: دانیا قلیلات خطیب

دیپلماسی ایرانی: امارات عربی متحده و ترکیه هفته گذشته یکدیگر را به عنوان نیروی بی ثبات کننده در لیبی و کشوری ستیزه جو متهم کردند. منطقه خاورمیانه به علت رقابت میان طرف های مختلف شاهد خونریزی است و اسرائیل در این میان تلاش می کند از دشمنی بین کشورهای منطقه استفاده و برای خود در میان آنها متحدانی پیدا کند و داعش نیز از فرصتی که بر اثر شیوع کرونا پیش آمده برای قدرت گرفتن دوباره استفاده می کند.

منطقه در آشفتگی کامل به سر می برد و برون رفت از این باتلاق تا زمانی که هر کشور تلاش می کند تا همه اهداف و خواسته هایش به زیان طرف های دیگر تامین شود، ناممکن خواهد بود.

اگر نگاهی دقیق به خاورمیانه بیاندازیم خواهیم دید بااینکه سعی می کنیم همه گرفتاری های خود را به امپریالیسم غرب یا آمریکا نسبت دهیم واقعیت این است که تهدیدهای که در این منطقه با آنها روبه رو هستیم از درون همین منطقه و همسایگان، سرچشمه می گیرد و نه از فراسوی اقیانوس آرام یا اطلس. اگر پول و امکاناتی را که در خلال پنجاه سال گذشته صرف انواع مناقشات و خریدهای تسلیحاتی کرده ایم اگر صرف توسعه منطقه کرده بودیم اکنون در چه وضعیت کاملا متفاوتی قرار داشتیم.

اگر به تاریخ اروپا نگاه کنیم درخواهیم یافت که علت جنگ های سی ساله، جنگ اول و دوم جهانی چیزی جز زیاده خواهی و ترس ملت ها از یکدیگر نبوده است. کشورها در طلب قدرت و نفوذ بیشتر و ترس از اینکه مبادا توسط دیگران به نابودی کشانده شوند با یکدیگر جنگیده اند. ایدئولوژی هایی که باعث این جنگ های ویرانگر شدند بر پایه این دو عنصر یعنی رقابت و ترس شکل گرفته بودند.

مناقشات خاورمیانه نیز از همین دو مقوله یعنی رقابت و ترس سر چشمه می گیرد و برای چیره شدن بر این دو عامل مخرب، باید سازوکاری ایجاد کنیم که بتواند برای حل و فصل مناقشات رویه و شیوه ای مسالمت آمیز ایجاد کند. وقتی به اوضاع حاکم بر خاورمیانه نگاه می کنم جنگ سی ساله در نظرم مجسم می شود که به ویرانی اروپا انجامید و سرانجام با امضای پیمان های وستفالی در سال 1648 پایان یافت. قدرت های اروپایی زمانی به جنگ پایان دادند که نه مردان جوانی داشتند که بتوانند به جبهه بفرستند و نه پولی در خزانه که بتوانند هزینه جنگ و لشکر کشی را تامین کنند اما متاسفانه کشورهای خاورمیانه هم جوان جنگجو دارند و هم پول کافی برای تامین هزینه های جنگ. اگر عقل و درایت نداشته باشیم این جنگ ها و مناقشاتی که امروز در گوشه و کنار خاورمیانه جریان دارند ده سال دیگر نیز ادامه خواهند یافت.

امروزه چنین به نظر می رسد که با خروج انگلیس از اتحایه اروپا، سرازیر شدن سیل پناهجویان به کشورهای این قاره و بحران کرونا، نقطه آغازی برای فروپاشی اتحادیه اروپا خواهد بود. اما همان گونه که امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه در مصاحبه با روزنامه تایمز مالی چاپ لندن گفته است اروپا فقط در سایه همکاری می تواند بر مشکلات کنونی چیره شود. زمامداران خاورمیانه نیز باید به سرانجام خود بیاندیشند. هیچ قدرتی در منطقه از چنان قدرتی برخوردار نیست که طرف های دیگر را کاملا شکست دهد و سیطره خود را درکل منطقه گسترش دهد. به همین علت، گریزگاهی جز همکاری نداریم.

نقطه آغاز می تواند تشکیل شورایی با حضور سه قدرت برتر منطقه یعنی ترکیه ، ایران و عربستان باشد تا مقامات این سه کشور در چارچوب این شورا با یکدیگر دیدار و اختلافات خود را حل و فصل کنند. این سه قدرت منطقه ای به جای متهم و تهدید کردن یکدیگر، تهدیدهایی را که از سوی طرف های دیگر احساس می کنند در دور میز مذاکره مطرح کنند و زمانی که تهدید ها مشخص شد و توافق اولیه به دست آمد دیگر کشورهای منطقه نیز به جمع این سه کشور بپیوندند. این منطقه نیز همانند اتحادیه اروپا برای خود پارلمانی مشترک خواهد داشت و همه کشورها امکانات مالی خود را برای توسعه اقتصادی منطقه به کار خواهند گرفت.

وقتی کشورها نگرانی ها و احساس خطر و تهدیدهایی را که از آنها رنج می برند با یکدیگر در میان بگذارند می توانند توجه خود را روی رشد و رفاه، حقوق مدنی، حقوق بشر و کیفیت زندگی معطوف کنند و نگرانی های امنیتی را به فراموشی بسپارند.

در صورت ایجاد چنین اتحادیه ای در خاورمیانه اسرائیل ناگزیر خواهد شد حقوق فلسطینی ها را محترم بشمارد و به تشکیل کشور فلسطین تن دهد. در چنین وضعیتی دولت اسرائیل نیز دیگر احساس خطر از سوی همسایگان نخواهد کرد و رویکردی که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر این رژیم بر پایه ترس و نفرت پایه گذاری کرده است به فراموشی سپرده خواهد شد.

منبع: عرب نیوز / تحریریه دیپلماسی ایرانی

کلید واژه ها: اتحادیه اروپا خاورمیانه اسرائیل ایران ترکیه عربستان سعودی فلسطین

نظر شما :

علی ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۹ | ۱۹:۱۹

مقاله بسیار خوبی بود. صلح در خاورمیانه بدون مذاکره کشورهای منطقه با هم بدست نمیاد

علی ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۹ | ۲۰:۴۵

درجواب جناب خطیب : اولا اعراب در داخل خودشان باهم اختلاف ودعوا دارند کجا مانده همسایه گانشان،یکی هم اعراب در طول تاریخ نشان داده اند که متحد وهم پیمان صادقی نیستند، واعراب برای خوشگذرانی وعیش ونوش بیشتر معتقدند تا به دیگر مسایل زندگی وکشورداری، بطوریکه در صد سال اخیر از آل سعود گرفته،تا آل هاشم،تاآل نهیان،تا تمام شیخهای خلیج فارس ،تا صدام تا سادات،تا ملک حسن تا قذافی،تا مبارک تا اسد،تا عمر البشیر،همگی سر وته یک قماش هستند،،،،،،،،اینها به عثمانی می گفتند تو مانع پیشرفت اعراب هستی واگه توبری کنار ما دنیا را یکشبه فتح میگنیم،ودیدیم بعد از خیانت به عثمانی واز پشت خنجر زدن واتفاق با دشمنان عثمانی،وشکست عثمانی چه حال وروزی دارند،در مقابل یک وجب اسراییل زانو زده اند،وهیچ کدامشان در شان یک ملت مستقل ومتکی به خود نیستند،فقط در خدمت اربابان خود ،وامیال نفسانی وشیطانی گرفتارند،،مثل صدام،قذافی،شاه حسین،وحسن،وعبداله صالح،مبارک......... لذا از تاریخ درس بگیریم واز سر نوشت عثمانی که چطور ۹۰۰ صد سال اعراب را از گزند دشمنان محفوظ کرد وبه بهای جان میلیونها جوانش اعراب را از استعمار واستسمار اورپاییان در امان نگه داشت وآخر سر هم توسط همین اعراب وخیانتشان مغلوب گردید ،ونهایتا اورپاییان « مسیحیان»حالا به حسابشان می رسند.درزمان سلطان عبدالحمید دوم یهودیان به نزدش رفتند،وگفتند که حاضریم تمام بدهیهای عثمانی را بپردازیم« نزدیک ۳۵ میلیار دلار پول امروز» در مقابلش موافقت کن که در سرزمین فلسطین یک شهرک ۵۰۰۰ هزار نفری درست کنیم وزندگی کنیم، که در مقابل سلطان عثمانی گفت گم شوید دیگر نبینمتان،مگر خاک وطن فروشی است ،ما خون دادهایم آنجا را گرفته ایم ودر مقابل پول نگرفته ایم ، که یهودیان از آن پس به دنبال خایینن اعراب از جمله ،شریف حسین « که نماینده استانبول در مکه بود،پدر بزرگ شاه فعلی اردن» که در اثر خیانتش مکه سقوط کرد وبدست انگلیس افتاد،،،ویا آل سعود که از خیلی وقت پیش با اندیشه های تکفیری عبد الوهاب،در آغوش توماس ادوارد لارنس جاسوس چرچیل افتاده بود وباعث شکست قشون عثمانی در قتل الاماره گردید،وحجاز را به انگلیس بخشید،وصدها هزار سرباز عثمانی را با انفجار خط آهن دمشق مکه ، بی آذوقه ومهمات گذاشت وباعث شکست عثمانی شدند، وحتی فرمانده قشون عثمانی که تا آخرین نفس در مقابل انگلیس جنگیده بود ولی در اثر خیانت اعراب شکست خورد،وبرای آخرین وداع به قبر پیغمبر ص رفت وبا ناله وگریه از رسول اله عذر خواهی میکرد که نتوانست از شهر وحرم او محافظت کند وبدست کفار افتاد،وازشدت تاثر از حال رفته بود،همین اعراب وهابی آل صعود گرفتند وتسلیم قوای انگلیس کردند، اینها همینند برادر!! چندسال پیش که دولت فرانسه به ترکیه قطعنامه محکومیت ارامنه را دنبال میکرد،ترکیه هم متقابلا قتل عام الجزایریها را مطرح کرده بود، که دولت الجزایر به ترکیه اعتراض کرد که به توچه مربوطه عجب کرده الجزایریها را قتل کرده ......در صورتیکه ۶۵۰ سال الجزایر را محافظت کرده بود تا فرانسه ودیگر اورپاییان از بین نبرند،واگر نبودعثمانی حالا نه عربی مانده بود ونه زبانی،ونه دینی،همگی تبدیل به مسیحیان فرانسوی زبان شده بودند،،،،،،،لذا اگر زمانی اتفاقی هم نیاز باشد پاکستانیها هزار دفعه از اعراب مطمعین وبهتر هستند،واگر ایران پاکستان وترکیه متحد شوند در دنیا هیچ قدرتی را یارای نزدیکی به خاور میانه نمی ماند، البته به شرطی که اعراب مثل عثمانی خیانت نکنند،ودشمن را به خانه شان جهت ضربه زدن نیاورند،،،،،لااقلا محافظت منطقه را بدست سه دولت ایران پاکستان ترکیه دهند،.یا حق.

محمد ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۹ | ۰۰:۵۹

ولی باید قبل از آن وضع کیک قدرت مشخص شود ، اتحادیه اروپا موقعی تشکیل شد که همه اروپایی ها قبول کردند تاج سلطنت را بر سر امریکا بگذارند و در کنار آن سیادت سه کشور فرانسه ،انگلیس و آلمان را بپذیرند ، و این تضمینی شد بر حق رهبری آلمان که جلوی خیزش دوباره آن را گرفت ، همه مشکلات خاورمیانه هم سر همین تقسیم قدرت است ، آنچه امروز می بینیم جنگ ملوک الطوایفی های باقی ماده از فروپاشی عثمانی است ، تاج قدرت منطقه یک قرن است که روی زمین افتاده و به هیمن دلیل سرزمین های فروپاشیده این امپراطوری حتی یک روز آرام هم به خود ندیده است

افخمی ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۹ | ۰۲:۵۳

عجب،اسرائیل دیگر احساس خطر نخواهد کرد. این تحلیلگران عرب غالبا ریپ میزنند.

علی ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۹ | ۱۴:۰۷

وجود چنین اتحادیه ای به شرطی ایده ی خوبی است که تمامی مشکلات منطقه در سایه آن اتحادیه حل شوند مثلاٌ آیا تنها مشکل مسئله فلسطین است ؟ آیا مناقشه قره باغ مربوط به این منطقه نیست ؟ همین ارمنستان درظاهر آرام ، ولی باطنی درنده تر از اسرائیل دارد . همانطور که وجود اسرائیل غاصب مضر به حال منطقه است وجود ارمنستان نیز مضرتر ازآنهاست . همانطور که اسرائیل در سرزمینهای مسلمانان تشکیل شد ارمنستان هم در سرزمین مسلمانان تشکیل شد وصدها مورد اشتراک دیگر. کشورهای قدرتمند منطقه اول باید به اجماعی در خصوص مسائل مهم این چنینی برسند .به طور مثال پاکستان کشوری است که هنوز ارمنستان را به رسمیت نشناخته است در صورتی که .....

رضا ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۹ | ۱۵:۳۸

چرا نظر دهنده ها موضوع قره باغ و حکومت عثمانی برجسته میکند مثل علی و محمد قضیه خیلی پیچیده تر است تا قومیتی ریشه با اندازه اسلام و قبل از آن دارد

ابراهیم قدیمی ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۹ | ۲۰:۳۴

من این نظر را مدت طولانی است در سایت شما برای چند بار مطرح کردم. برای ایجاد چنین هم بستگی که ضرورتی بسیار وانتفاع بیش از اندازه دارد باید ابتدا بگونه محدود ودر زمینه ای محدود شروع بکار کرد و توسعه داد.ایران وسوریه وعراق و ترکیه باید ابتدا مجلس مشترک دائمی با نمایندگانی نه چندان زیاد حداکثر صد تا صد وپنجاه نفر که تعدادی ثابت منتخب مجلس های داخلی و تعدادی منتخب از مناطق مشخص ودر برگیرنده کل کشور با را ی مردم و برای خود بوجود اورند.توسعه کار وروابط اعضای این اتحادیه ضمن احترام به استقلال سیاسی انها بستگی به مصوبه های این مجلس وموافقت های مجالس ومردم خود داشته باشد.