حل بحران کرونا با مدل و ابتکار ایرانی در راه است

نویسنده: اکبر قاسمی، سفیر پیشین ایران در اوکراین

دیپلماسی ایرانی: دراین نوشتار درصددم بعد از هفت هفته از پشت سر گذاردن مدیریت کرونا در کشور، بررسی کنم ما چه چشم اندازی داریم و در پرتو مدل های مدیریتی دیگر کشورهای درگیر، مدل نوع ایران چقدر موفق خواهد شد؟

 - بررسی داده های مختلف، بیانگر دورنمایی امیدوارکننده برای غالب شدن و عبور از بحران سخت کرونا در ایران با چند گام منسجم تر و موثرتر، تداعی می کند.

 - ظرف دوتا سه هفته پیش رو، در پرتو فداکاری های پزشکان و متخصصین و پرستارهای ایرانی و با یاری و همبستگی مردم و دولت در قالب هم افزایی و هم گام سازی همه تلاش ها در ارتباط با پروژه فاصله اجتماعی، قرنطینه خانگی و اجرای پروتکل های  مربوط به گروه های کم خطر و پرخطر، افق های موفقیت آمیز کشور در کنترل بحران سهمگین قابل تصور است. 

در اینجا، قدری باید با واقع بینی توام با ارزیابی منصفانه، شاخص ها و ملاک ارزیابی های خود را در گام های پیش رو، بازخوانی  کنیم .

با واکاوی نسبت به پلان برنامه ریزی شده برای مدیریت بحران کرونا در کشور به ویژه در چارچوب ساختارهای تخصصی و کارآمدی جاری و بر اساس امکانات و توانایی های بالقوه و بالفعل درمانی و بهداشتی کشور و همچنین ممنوعیت های انعطاف پذیر مبتنی بر رفتارهای جامعه شناختی جامعه، ابهام اصلی این است که آیا کشور در چنین موقعیتی  اجازه خواهد داد، خروجی مبتلایان اوژانسی هایش از نقطه اوج جاری به مدار فروپاشی و شیب معکوس منتهی شود؟

-    ارزیابی کارشناسی برآیند این نقشه راه را به سوی تونل روشنی از امید می نگرد و بر این باوراست که با التزام همگانی به پروتکل های ابلاغی، نیل به معادله سنجیده، رقم می خورد و کشور می تواند در پرتو خالی شدن انرژی اصلی ویروس دوره و گردنه فعال پیک آن تا دو سه هفته دیگر به مدار معکوس با ضریب نوسانی ضعیف و قابل مهار، منتقل و مآلا ویروس را به خاموشی، منتهی کند.

-    کشور در طراحی ها با توجه به زیرساخت ها و امکانات درمانی کارآمد خود، تا کنون نمره قبولی لازم را برای مدیریت بحران به دست آورده و فقط در تطبیق، با دو مشکل، راستی آزمایی جدیدی مواجه است؛ یکی با بی مبالاتی و شلختگی  اجتماعی در بخشی از جامعه روبه رو است و دیگری نحوه هماهنگ سازی بین دو سامانه تولیدی و توزیعی کشور، و چگونگی توازن بخشیدن به نفع حل مشکل معمای هر دو اولویت به طور هم زمان؛ یعنی رعایت سلامت و صیانت از عدم آسیب رسیدن به چرخ های اقتصاد کشور از طریق مدیریت هوشمندانه و مهار جلوگیری از آسیب رسانی مولفه نهفتگی ها در مبتلایان نامرئی تا بتوان بحران رو به تزاید را به طورکارآمدی مدیریت کرد و کشور را به سرعت به سمت خروج سربلند از بحران کرونا، مدیریت کرد .

-    در این میان اجرای پروتکل های تنظیمی پیرامون ممنوعیت ها و مجازات های تنبیهی تعیین شده در کنار تقویت سامانه های نرم افزاری برای رفع نارسائی های مربوط به مخاطرات اشخاص مبتلابه و نهفتگی که خطرات اصلی برای عبور از مقطع پیک مبتلایان و انتقال به سمت سراشیبی است که با چاره اندیشی در ارتباط با مسامحه و اهمال کاری این گروه افراد، که معضل برون رفت عمده مدیریت فعلی بحران است، بتوان با اراده و اهتمام جدید، کشور را به ساحل آرامش و ایمنی، رهنمون ساخت  .

-    یکی از ویژگی های ظرفیت کشورمان، تجربیات گذار از انواع  بحران های سخت و تحمل فشارهای خُردکننده ناشی از انواع حوادث غیرمترقبه و مردمان مقاومت دیده و مصائب متنوع  چشیده، است. این نقاط قوت، به طور بالفعل می تواند ظرفیت های بزرگ و فراوانی از عزم، اراده و اعتماد به نفس در مواجهه آسانتر، با انواع تحریم های ظالمانه را به دست آورد و با کمترین صدمه، این دوره دشوار را پشت سر بگذارد، و بحرانی که می رود برای بیش از ۱۸۰ کشور در جهان به ویژه برای پیشرفته ترین کشورهای اروپایی و امریکایی، دشواری ها و خسارت های انسانی و مادی را به وجود آورد، به یک دوره گذار سهل و آسان مبدل شود.

-    واقعیت این است که پیامدهای هولناک ناشی از کرونا همه جهان را با مخاطرت باورناکردنی روبه رو ساخته و ناامیدی به حیات و زندگی را در بین مردم اروپا و امریکا بعد از جنگ جهانی دوم به طور چشمگیری تنزل داده و آنها را نسبت به رهبران خود ناامید کرده است. آمار روزافزون فوتی ها و مبتلایان، حجم نگرانی رو به تزاید از عملکرد دولتمردان خود را نسبت به فقدان ناکارآمدی و بی توجهی به اولویت های بهداشتی آنها افزایش داده و همین امر، موجبات افزایش استرس ها و روان رنجوری ها و بی اعتمادی و بی کفایتی فزاینده در خصوص اداره امور آنان را به همراه داشته است .

دراین راستا، خوشبختانه مدل اداره دولت ایران که ترکیبی از طراحی های خردمندانه شامل تجربیات بالقوه مدیران بخش های تخصصی پزشکی و جامعه شناختی و اقتصادی و داده های علمی و بهره گیری از سامانه های هوشمندانه توام با آبدیده گی های  ارزشمند گذار از انواع سختی ها در چند دهه  کشور است، چشم انداز امیدوارانه ای را برای عبور از گردنه های دشوار برای ایران ترسیم می کند.

این آمادگی های موفقیت آمیز در ایران در موقعیتی در حال اجراست که هنوز بخش های نظامی، همه ظرفیت های خود را برای  مساعدت ها و پشتیبانی همه جانبه به میدان نیاورده اند و این بخش ها به صورت جانبی و محدود مشارکت های شایسته ای را به عمل آورده اند و امکانات آنان در ارتباط با شرایط اضطراری و استثنایی ذخیره شده است.

ضمن اینکه میانگین سنی منحنی جمعیت کشور عمدتا در رده کشورهای جوان ارزیابی می شود و همین ویژگی نیز یک گارانتی مساعد را برای کشور به منظور عبور زودهنگام از بحران به وجود آورده است. این موضوع در مقایسه با دیگر کشورهای درگیر با بحران، یک آیتم و پوئن گرانبها با میانگین سنی بالاتر از آن کشورارزیابی می شود و زمینه آسیب پذیرتر شدن آنها را در اروپا و امریکا و حتی روسیه تسریع بخشیده است و به عنوان زنگ خطر و پاشنه آشیلی برای مدیریت و اداره بحران، به شمارمی آید. همین نقطه ضعف، شرایط درمانی و عبور را برای آنها، زمانبر وهزینه مندتر کرده است.

در اینجا رویکرد مدیریت ایران را در ۵۰ روز گذر از بحران  در چارچوبی مقایسه ای با بحران کرونا و نحوه اداره آن در دیگر کشورها ارزیابی تطبییقی کردیم و درصدد برآمدیم تا رهیافت ها و جهت گیری های به دست آمده  را ذیلا ارزیابی کنیم؛

اول

بحران کرونا یک چالش جهانی است که سیاسی کردن آن به ضرر مروجین این رویکرد ناشیانه در آمد چراکه همه کارشناسان جهان به صحت این  برآورد دست یافتند که مقامات امریکا در یک ماه اول بحران کرونا با رویکردهای ناشیانه درصدد ساده انگاری نسبت به معالجه این بحران و همچنین فرافکنی از طریق ایران هراسی و چین هراسی برآمدند و در نهایت با تغییر ناگهانی به اتخاذ رویکرد اصلاحی خود در قبال بحران کرونا اقدام کردند.‌ 

دوم 

حل کارآمد بحران کرونا فقط از طریق اراده و عزم ملی و با اتکای به ایثارگری ها و سرمایه های فکری و انسانی و مادی درونی  و در پرتو رویکردهای فن آورانه و تولید فرآورده های دارویی و ارتقای توانایی های تشخیصی و معالجه ای این کشورها، میسر و مقدور خواهد شد.

سوم

حماقت ها و لجاجت های برخی از قدرت های بزرگ در ترویج بیگانه ستیزی و عملکردهای نژادپرستانه مغایر با ارزش های اخلاقی و انسانی جهانی است و آثار و پیامدهای آن، موجب بروز عوارض معکوس و تبعات منفی برای خود آن کنشگران و همچنین  تضعیف فرایند همگرایی و چندجانبه گرایی و ارزش های مشترک می شود. عملا نیز اثبات شده که یکی از راه حلهای موثر برون رفت از بحران و چالش جهانی کرونا فقط اتخاذ مساعی دستجمعی و همکاری مسئولانه همه کشورها به دور از سیاست زدگی است. تضمین این امر در ادامه با اتخاذ رویه های معقول همچون رفتارهای سازنده در مناسبات ایران و چین به دور از سمپاشی های روانی در افکارعمومی میسر است.

چهارم   

رویکردهای سخاوتمندانه ایران در ترویج همزاد پنداری پیکره واحد جهانی در اشاعه شعار ما "در دردها و آلالام ناشی از بحران کرونا"، همواره یک واحد مشترک در صحنه جهانی هستیم و در زمینه یاری، پیشقراول بوده وهستیم، و از هیچ کمک و همبستگی و هماوردسازی از طریق ارائه مساعدت های انسانی و تبادل دستاوردهای علمی و درمانی در حد بضاعت خود، دریغ نخواهیم کرد. این متواضعانه ترین هدیه ایرانیان را همکاری و مشارکت برای حل بحران کرونا از طریق مساعی حمیده و خیرخواهی همگانی برای همه جهان قلمداد می کنیم.