کرونا، تنهایی ما و تحقیری که احساس می کنیم!

نویسنده: سید علی موسوی خلخالی، سردبیر دیپلماسی ایرانی

دیپلماسی ایرانی: بروز ویروس کرونا در ایران مثل بسیاری دیگر از وقایع این روزهای ما، واقعیت هایی را به ما نشان داد. نشان داد که تنهاییم و دوستان و همسایگانمان خیلی راحت می توانند ما را تنها بگذارند بدون این که از بابت چیزی نگران باشند یا از بابت رفتارشان احساس غبن کنند. حتی افغانستان که در پایین‌ترین سطح رفاه و ثبات است و نیروهای خارجی در آن حضور دارند و خود درگیر جنگ داخلی است نیز راحت مرزهایش را به روی ما می بندد بدون این که از چیزی واهمه داشته باشد. یا حتی عراقی که گمان می کنیم دولت آن دوست و نزدیک ماست، ابایی ندارد بدون هماهنگی با ما مرزهای زمینی و هوایی اش را به رویمان ببندد.

قبل از هر چیز لازم به یادآوری است که این طبیعی است هر کشوری برای تامین امنیت و سلامت خاک و مردم خود اقداماتی را که گمان می کند، لازم است، انجام دهد. شکی نیست هر کس برای در امان نگه داشتن مردم خود حق دارد، هر تدبیری که لازم می بیند را انجام دهد، حالا چه افغانستان باشد، چه عراق چه جای دیگر. اما مساله نوع این گونه برخوردهاست طوری که گمان نکنیم در برابر رفتار آنها تحقیر شده ایم. همان طور که آنها از ما انتظار دارند با آنها به گونه ای برخورد نکنیم که از رفتار ما احساس حقارت کنند.

در حالی که کشورهای هم مرز با ما به سرعت مرزهای خود را بستند، کشورهای همسایه جنوبی ما نظیر امارات و قطر و بحرین که اگر دغدغه ای داشته باشند کمتر از کویت نیست، یا روسیه و قزاقستان و آذربایجان همانند ترکیه و ارمنستان مرزهایشان را به روی ما نبستند. یا حتی همانند گرجستان، فرودگاه های خود را برای شهروندان ایرانی تعطیل نکردند. در حالی که اگر دغدغه ای باشد که حتما هست، کمتر از دغدغه دیگر کشورها نیست. 

این همه در حالی است که وزارت بهداشت کشورمان می گوید سازمان بهداشت جهانی اذعان دارد که ایران یکی از بهترین و پیشرفته ترین کشورها در خاورمیانه در تامین بهداشت مردم و نیازهای پزشکیشان است و در میان کشورهای آسیایی نیز از رده خوبی برخوردار است و در بسیاری از شاخص ها در رتبه های بالای جهانی است. شاهد این ادعا اقدامات فعلی وزارت بهداشت در ضدعفونی کردن اماکن عمومی، اتوبوس ها و واگن های مترو است. کدام یک از کشورهای همسایه ما همانند ایران چنین اقداماتی را انجام داده است؟!

جالب است که وزیر بهداشت عراق در تماس با همتای ایرانی خود از او می خواهد که به دلیل کمبود امکانات و خدمات در عراق و آمادگی کمتر در برخورد با ویروس کرونا، بیماران عراقی مبتلا به این ویروس به ایران منتقل شوند، اما می بینیم که آقای وزیر حدود 10 روز بعد از این تماس خود بخشنامه می دهد و از دولت می خواهد راه های ارتباطی با ایران را ببندد. یا وزیر بهداشت ترکیه در تماس با وزیر بهداشت ایران به او یادآور می شود که طی همین دو هفته گذشته حداقل 22 هزار گردشگر چینی وارد خاک ترکیه شده اند و تاکید می کند به دلیل مسائل اقتصادی ترکیه نمی تواند مراودات خود را با چین تحت تاثیر ویروس کرونا قرار دهد و ترجیح می دهد به جای آن تدابیر بهداشتی خود را تقویت کند، اما دولت همین آقای وزیر ورود شهروندان ایرانی به خاک ترکیه را محدود می کند، مرزهایش را به روی ایران می بندد و پروازهای ایران به ترکیه را متوقف می کند. یا در حالی که اتباع اکثر کشورهای همسایه از ترکیه و عراق گرفته تا پاکستان و افغانستان و ترکمنستان برای درمان به ایران می آیند و به پیشرفت های پزشکی و بهداشتی ایران اذعان دارند، همین کشورها مرزهایشان را به روی ما می بندند! افغانستان و پاکستان در حالی مرزهای خود را به روی ایران بسته اند که هیچ محدودیتی نسبت به مرزهای شرقی خود با چین اعمال نکرده اند! این رفتارها برای ما ایرانی ها برخورنده است. 

شکی نیست که همه این ایرادها متوجه همسایگانمان نیست. خودمان هم مقصریم. وقتی که نقش اقتصاد ایران در اقتصاد جهانی کمتر از یک درصد باشد، یا میزان مراودات اقتصادی ایران با همسایگانش جزء پنج اولویت اصلی آن کشورها نباشد، یا وقتی مراودات فرهنگی و اجتماعی ما با کشورها به گونه ای نباشد که افکار عمومی را تحت تاثیر قرار دهد و مردم آن کشورها را وادار نکند که جلوی چنین رفتارهایی را توسط دولت هایشان بگیرند یا آنها را تحت فشار بگذارند، یا هنگامی که مراودات سیاسی ما با تمامی همسایگانمان در سطح "اتحاد" به مفهوم "اتحاد" نباشد یا به گونه ای نباشد که دولت آن کشورها نسبت به همکاری سیاسی با ایران احساس نیاز کنند یا خود را ملزم به حفظ احترام کشورمان کنند، یا جایگاه شایسته خود را در مناسبات جهانی و بین المللی نداشته باشیم، طبیعی است چنین اتفاقی می افتد.