آقای ترامپ شما ایرانی‌ها را رنج‌ می‌دهید اما آنها را نمی‌شناسید

نویسنده: نگین اولیائئ

دیپلماسی ایرانی: گرچه پس از اعلام دونالد ترامپ مبنی بر عدم اقدام تلافی‌جویانه نظامی آمریکا در پاسخ به حملات موشکی ایران، مردم آمریکا نفس راحتی کشیدند اما برای ایرانی‌ها و آمریکایی‌های دارای تابعیت ایرانی، مانند من، این آسودگی با یادآوری نکته‌ای تلخ همراه بود چرا که دونالد ترامپ نوید اعمال تحریم‌های تازه را داد. شرایط موجود برای ایرانی‌ها بسیار دردآور است. از یک سو تحریم‌ها مردم ما را از غذا، دارو و ایمنی محروم کرده و از سوی دیگر مقامات امریکا، آنها را به خشونت بیشتر تهدید می‌کنند. ما با ریسک یک جنگ تمام عیار و فوری روبه رو نیستیم اما شرایط کنونی هم صلح به شمار نمی‌رود.

تمام بخش‌های روابط آمریکا با ایران، نامتقارن است و با نگاهی به پوشش اخبار ایران در رسانه‌های آمریکایی این عدم‌ توازن به‌خوبی آشکار می‌شود. ایرانی‌ها (و تمام مردم دنیا) باید حتی بیش از خود آمریکایی‌ها از اخبار و تاریخ آمریکا آگاهی داشته باشند، اما دیدگاه و بینش ایرانی‌ها و آمریکایی‌های دارای تابعیت ایرانی یا در رسانه‌های آمریکا غایب است و یا در صورت حضور از منابع مشکوک است.

این غیبت، نظام‌مند است و به جنگ‌طلبانی مانند مایک پمپئو و جان بولتون این امکان را می‌دهد که با تنزل دادن دانش و خرد مرسوم در سیاست خارجی به کنایه‌های سطحی و پوچ، از واقعیت‌ها گریز بزنند. خوشبختانه بسیاری از مردم آمریکا این غیبت را احساس کرده اند و مشتاق شده‌اند که در برابر خونریزی‌هایی که به نام آنها انجام می‌شود ایستادگی کنند. مثلا، بسیاری از نوشته‌های ایرانی‌ها پس از ترور ژنرال سلیمانی، خشم و شرمساری جامعه ایران را برانگیخت.

مقاله آزاده معاونی با عنوان "یک روز پس از شروع جنگ با ایران" (The Day After War Begins in Iran) در نیویورک تایمز از جمله این محتواهای رسانه‌ای بود که تاثیر فراوانی گذاشت و بسیاری در چت‌های خانوادگی واتس‌اپ و همچنین در پیا‌م‌های توئیتری آن را به بحث و گفت وگو گذاشتند. معاونی به درستی شرح می‌دهد که چرا ضربات مداوم طبل جنگ برای او "همانند یک میراث متمدنانه است، میراثی که من از مادرم و او از مادرش به ارث برده‌ایم و من هم برای فرزندانم آن را باقی خواهم گذاشت." معاونی با اشاره به نقش آمریکا در کودتای 1953 ایران که تحکیم پایه‌های حکومت یک پادشاهی ستمگر را به دنبال داشت، سرنگونی هواپیمای ایرانی در 1988 توسط ناو آمریکایی و پشتیبانی ایالات متحده از صدام در جنگ ایران و عراق، می‌گویند بسیاری از مردم ایران از این حقایق آگاهی دارند. این خاطره‌ها حتی در سیاست و احساسات کنونی ایران نسبت به دولت آمریکا حاضر است.
مقاله نرگس باجاوغلی، ایران هرگز بار دیگر به آمریکا اعتماد نخواهد کرد (Iran Will Never Trust America Again)، انسان شناس ایرانی که سال‌ها در زمینه سپاه پاسدارن پژوهش کرده نیز با تحلیل اقدام دولت ترامپ در خروج از توافق هسته‌ای ایران به خوبی خیانت و ناکامی فراگیری را تحلیل می‌کند که از ابتدای چرخه بحران کنونی مشهود بود. مقاله دیگر او تحت عنوان "مرگ سلیمانی هیچ چیز را برای ایران دگرش نمی‌دهد (Suleimani’s Death Changes Nothing for Iran)، یک تحلیل ژئوپولیتیکی بی‌مانند از ترور ژنرال سلیمانی است.

هر زمان که دولت ترامپ اعلام می‌کند دور جدیدی از تحریم‌ها را علیه ایران اعمال خواهد کرد، من از خودم می‌پرسم آیا واقعا چیزی برای تحریم باقی مانده است؟ تحریم‌ها تاثیر چشمگیری بر مردم عادی ایران گذاشته است. از هتک حرمت روزانه – تحریم کاربران ایرانی حتی از سوی اپلیکیشن‌هایی مانند ونمو یا اسلک – گرفته تا اقدامات پرخطری مانند محدودیت در اهدای کمک‌های انسان‌دوستانه پس از بلایای طبیعی و تاثیر منفی بر مراقبت‌های پزشکی و بهداشتی و بازار کار از جمله پیامدهای منفی تحریم‌ها بر مردم ایران است.

برای آگاهی از شرایط زندگی تحت تحریم‌های سرکوبگر به این دو نوشته‌ یک نویسنده ایرانی با اسم مستعار پدسترین (Pedestrian) توجه کنید: "زندگی من در ایران تحت تحریم‌ها (https://catapult.co/stories/my-life-in-iran-under- sanctions)  و "خاطره ایران از جنگ" (https://www.foreignaffairs.com/articles/iran/2016-12-01/irans-memory-war). او می‌نویسد: "تحریم‌ها با به کارگیری زبان ظاهرا طبیعی اقتصاد و قانون، از دست دادن صفات انسانی را مشروع جلوه می‌دهد." برای درک بهتر این که چرا تحریم‌ها، نوعی اقدام جنگی هستند این نوشته‌ها را بخوانید و ببینید که مراقبت از عزیزانتان زیر بار تحریم‌ها چقدر سنگین است.

پس از ترور سلیمانی مردم آمریکا هم درباره جنگ، طنز گفتند و هم ابراز نگرانی کردند. اما من به جای اندیشیدن به آینده، داستان‌هایی را به خاطر آوردم که خانواده‌ام از زمان جنگ ایران و عراق برایم می‌گفتند. شاید امیر احمدی آریان هم این روایت‌ها را به خاطر آورده و در "خاطراتی از یک کودک جنگ‌زده (https://www.guernicamag.com/fragments-from-a-war-torn-childhood/) مفهوم جنگ از دیدگاه مردم ایران را شرح می دهد و تاکید می‌کند که مردم آمریکا درک کاملی از جنگ ندارند: "جنگ برای بسیاری از مردم خوش‌قلبی که من می‌شناسم یک تراژدی محض است. آنها مخالف جنگ هستند، اما در مقایسه با کسی که جنگ را در یک سرزمین اشعال‌شده می‌شناسد، درک اندکی از یک جنگ واقعی دارند."

من در تمام طول عمرم شاهد تکرار ناخوشایند ورود و خروج نام ایران در تیترهای اصلی خبری بوده‌ام، تیترهایی که اغلب با کنایه‌های غیرانسانی و مخصوص خاورشناسان همراه بوده است. مقالاتی که در این نوشتار آمد، نمونه کوچکی از دانش و تجربه کشوری با 80 میلیون جمعیت است، جمعیتی که اغلب به کاریکاتورهای ساده‌لوحانه تنزل داده می‌شود. برای اصلاح این کلیشه‌ها راه درازی در پیش است که توجه به این مقالات می‌تواند گام کوچکی برای شروع باشد.

منبع: فارن پالیسی این فوکوس / تحریریه دیپلماسی ایرانی