تهران منتظر فرصت برای انتقام چشم در برابر چشم از ترامپ

نویسنده: آندره آس مینک

دیپلماسی ایرانی: اروند آبراهامیان، کارشناس امور ایران، مورخ و نویسنده می گوید که ترور ژنرال قاسم سلیمانی، تندروها و جایگاه ایران به عنوان یک قدرت منطقه ای را تضعیف نخواهد کرد، بلکه در حقیقت آن را تقویت می کند.

به نظر می رسد مقامات نظامی احتمالا به دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا هشدار داده بودند اما از آنجا که وی هیچ گونه واکنشی به تحریکات ایرانی در گذشته نشان نداده، جایگاه خود را تضعیف شده دیده و به همین علت، دستور ترور سردار قاسم سلیمانی را در صبح جمعه صادر کرده است.

اما از میان برداشتن چنین شخصیت مهمی نشان دهنده تشدید بی سابقه درگیری میان ایران و امریکاست. جالب است که سردار سلیمانی نخستین بار توسط رسانه های غربی به عنوان یک نابغه نظامی به تصویر کشیده شد. همین امر نیز او را به چهره ای بسیار مهم در ایران تبدیل کرد.

اگرچه او نقش بسیار مهمی در داخل ایران داشت، اما جایگاه و اهمیت واقعی او در خارج از ایران بود. او در کشورهایی مانند سوریه، یمن، لبنان و عراق اغلب تنها امید جامعه های مذهبی اقلیت مانند علویان، حوثی ها یا اقلیت های شیعه بود که هیچ چاره ای جز تکیه به ایران به عنوان قدرت محافظ و پشتیبان ندارند. البته مرگ سردار سلیمانی تغییری در این وضعیت ایجاد نمی کند و او نیز به هیچ وجه غیرقابل جایگزین نیست.

مارک اسپر روز پنجشنبه اظهار داشت که آمریکا "بازی جدیدی" آغاز خواهد کرد: رویکرد دقیق و از پیش محاسبه شده ایران در منطقه اغلب با یک بازی شطرنج مقایسه می شود. به نظر می رسد ترامپ دیگر خسته شده و صفحه شطرنج را به هم زده است. اما این امر ملاحظات ایران را تغییر نمی دهد. حکومت ایران اقدامی عجولانه انجام نخواهد داد و از ترور سردار سلیمانی برای سیاه نمایی رفتارهای غیرقابل قبول آمریکا استفاده خواهد کرد.

ترامپ نمی خواهد در طول مبارزات انتخاباتی، با خطر آغاز جنگ جدیدی در خاورمیانه روبه رو باشد. ایرانی ها نیز علاقه ندارند که بهانه ای به دست او بدهند. اما پس از انتخاب مجدد ترامپ اوضاع کاملا متفاوت خواهد بود.

باید به خاطر داشت که فرهنگ آمریکایی "رئیس جمهوری بزرگ" را "رئیس جمهوری جنگی" تعریف می کند. ترامپ آرزو دارد که نامش به عنوان یک فرمانده جنگی ارشد در تاریخ ثبت شود. مشکل این است که برای دریافت چنین جلال و جایگاهی، باید ابتدا در جنگ برنده شد. ظاهرا ترامپ به واقع معتقد است که می تواند در جنگ با ایران پیروز شود و به همین علت دست به درگیری علنی می زند.

از سوی دیگر، هرج و مرج شدیدی بر عراق حاکم است. حمله به سردار سلیمانی تشکیل دولت جدید را دشوار کرده است و به داعش فرصتی برای تغییر مکان و تقویت نیروهای خود می دهد. اما این نکته برای ترامپ اهمیتی ندارد: اگر داعش برگردد، در درجه اول برای عراق، ایران و اروپایی ها مشکل ایجاد خواهد کرد.

به زودی در ایران نیز انتخابات مجلس برگزار می شود. پس از کشته شدن سردار سلیمانی، به احتمال زیاد تندروها پیروز خواهند شد. چنین چیزی باعث تغییر ترکیب کابینه شده و جایگاه حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران بیش از پیش محدود و ضعیف خواهد شد و به این ترتیب تندروها زمام امور را به دست خواهند گرفت.

حتی اگر حکومت ایران برای عقب نشینی از رویارویی با واشنگتن آماده باشد، اما ترامپ و مایک پومپئو، وزیر امور خارجه هیچ تمایلی به سازش نشان نداده اند و چنین فرصتی را فراهم نمی کنند. بنابراین تهران چاره ای جز پیشروی بیشتر در این مسیر ندارد. با وجود این، اقدامات تلافی جویانه ایران در مکان و زمانی پس از انتخابات ایران انجام خواهد شد.

در واشنگتن، خویشتنداری اولیه ایران به عنوان یک موفقیت بزرگ تلقی می شود. اما نخبگان تهران با صبر و حوصله در انتظار فرصتی برای انتقام هستند: چشم در برابر چشم.

منبع: نویه زوریشر سایتونگ (سوئیس) / تحریریه دیپلماسی ایرانی