فضا، عرصه جدید رویارویی نظامی قدرت های جهان

نویسنده: مائوری پائولو

دیپلماسی ایرانی: روز چهارشنبه گذشته وزرای دفاع کشورهای عضو ناتو در نشست بروکسل که با هدف تدارک مقدمات اجلاس سران لندن مورخ 3 دسامبر آینده برگزار شد، برای اولین بار اعلام کردند که فضا یک قلمروی عملیاتی است. بدین معنا که از این لحظه به بعد فضا از نظر ناتو از اهمیت یکسانی با سایر صحنه های عملیاتی مانند زمین، دریا، هوا یا فضای سایبری برخوردار خواهد بود.

این موضع جدید ناتو که به جنگ فضایی مربوط می شود تازگی ندارد اما حاصل فرایندی است که مدت هاست جریان دارد. به ویژه فرانسه این تحول را مقرر کرد. در واقع این خبر در پی آنچه فرانسه و نیز ایالات متحده امریکا در خصوص استفاده روسیه یا چین از فضا گفته اند، می آید. به طور خاص فرانسه در مقابل توسعه سامانه هایی که به طور بالقوه تهاجمی نیز هستند از سوی مسکو و پکن این حق را به خود داده است که لیزرهای ضد ماهواره به منظور محافظت در برابر انبوه سیستم های فضایی خود تولید کند.

این تصمیم ناتو در زمانی اتخاذ شد که به نظر می رسد این سازمان دچار بی ثباتی شده است. آن هم در برابر انتقاد ایالات متحده امریکا در قالب شخص دونالد ترامپ، رئیس جمهوری این کشور که آن را به مشارکت اندک در بودجه کرد، به ویژه در برابر فشار فرانسه در خصوص تشکیل یک ارتش اروپایی که هنوز هم در درون اتحادیه اروپا مخالفت هایی با آن وجود دارد.

به نظر می رسد که چین و روسیه مانند آمریکا که اخیراً Smf (نیروی ویژه فضا) ایجاد کرده است، پی به این موضوع برده اند و آنها نیز به سوی دستیابی به تسلیحات فضایی شتافته اند. به ویژه توانمندی چین در هدف قرار دادن ماهواره ها در مدار پایین عاقلانه قلمداد می شود و تا چند سال دیگر از پرتاب کننده های متحرک نیز برخوردار خواهد شد. در حال حاضر به نظر می رسد که روسیه هنوز از توانمندی ضد ماهواره ای لازم در مقیاسی برخوردار نشده باشد که برای دستیابی به ارتفاعی که بتواند تهدیدی برای ابزار فضایی آمریکایی ها به شمار آید، مفید باشد.

البته ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو اطمینان داد که ناتو قصد ندارد سلاحی در فضا کار گذاشته یا مستقر کند یا به چنان توانمندی هایی دست یابد. وی آشکارا گفت هیچ استفاده تهاجمی از فضا نخواهد شد و رویکرد این سازمان کاملاً دفاعی و مطابق قوانین بین الملل خواهد بود.

البته معلوم نیست که دقیقاً منظور از «استفاده صلح آمیز از فضا» چیست و چه رفتارهایی  ممکن است این توصیف را نقض کنند. باری، ناتو با این تحول راهبردی ممکن است باب همکاری با آمریکا را در عرصه جنگ فضایی باز کرده و به ویژه صنعت هوافضای اروپا را برای تولید سامانه های ماهواره ای یا زمینی به حرکت وا دارد.

منبع: ایل جورناله / تحریریه دیپلماسی ایرانی