از برگزیت تا برجام

نویسنده : فرانتزمن ست جی

دیپلماسی ایرانی: ایالات متحده امریکا و بریتانیا منعقد کنندگان بزرگ توافقات در قرن های گذشته مانند معاهده ورسای، منشور آتلانتیک، کنگره برلین، ناتو و از اعضای موسس سازمان ملل هستند.  ولی امروزه به نظر می رسد که هیچ یک از این دو کشور نمی توانند توافقی را منعقد کنند.

باید نگاهی به توافق برجام و برگزیت و مشکلات آنها افکند. جذاب ترین بخش از توافق برجام این بود که از سوی امریکا بر امریکا تحمیل شد و ایران فقط  گوشه ای نشست و شاهد این روایت شد که اگر امریکا توافقی منعقد نکند با جنگ مواجه خواهد شد. 

این احساس به وجود آمده بود که اگر کسی با برجام مخالفت کند هوادار جنگ است  و گویی این درک وجود  نداشت که ممکن است توافق منعقد نشود و نیازی به جنگ  نیز نباشد.

غیر از تسلیم شدن چه نوع توافقی درسایه تهدید جنگ منعقد می شود ؟

ماهیت این گونه مذاکرات ایران را برای داشتن قدرت هسته ای در صورت خروج قدرت های غربی از برجام محق ساخت. منتقدان می گویند که واشنگتن برای رسیدن به توافق مواضع نرمی را در قبال بشار اسد در سوریه و حزب الله در لبنان اتخاذ کرد و ایران نیز هیچ کاری مگر حفظ برنامه هسته ای خود انجام نداد.

برجام امریکا را وارد  تعهدی طولانی مدت کرد که در واقع به نفع این کشور نبود. ایران نیز مجبورنبود رفتارخود را تغییر دهد.

یک عدم مزیت دیگر غرب این است که در برابر انتقاد باز است و با روی گشاده برخورد می کند و این موضوع ایران را قادر می کند تا از طریق لابی های داخلی در غرب، به دستکاری در سیاست های آنها اقدام کند. در حالی که  یک توافق بهتر برای غرب این است که دولت ایران را وادار کند تا آزادی بیان، استفاده از توئیتر و شنیدن صدای مخالفان در رسانه ها را ممکن کند. چیزی که همواره در توافقات و تعاملاتش با کشورهای دیگر همواره مد نظر داشته است. 

انگلیس نیز هنگام مذاکره با اتحادیه اروپا منافع خود را نابود کرد زیرا دچار اختلاف شد و اتحادیه اروپا نیز همانند ایران از موضع قدرت مذاکره می کرد. در حالی که انگلیس بیش ازاتحادیه اروپا به این توافق نیاز داشت. در واقع اتحادیه اروپا می خواست انگلیس را به علت خروج از اتحادیه تنبیه کند. در عین حال دولت ترزا می به علت برخوردار نبودن از یک جبهه متحد در موضع ضعف قرار داشت. 

شاید بتوان گفت همه مشخصات توافق ناقص برجام برای غرب، در توافق  برگزیت  نیز دیده می شود. در هر دو مورد، طرف شکست خورده در مذاکرات  در موضع ضعف و در داخل با مخالفت مواجه بود.  اگر توافق سازان در انگلیس و امریکا می خواهند بهتر عمل کنند، باید طرف مقابل را بهتر مورد مطالعه قرار دهند و  از طرف مقابل نیز بخواهند اقدامات اعتمادساز بیشتری انجام  دهد.

منبع: جروژالم پست / تحریریه دیپلماسی ایرانی