تل آویو از ترس تهران در ائتلاف نظامی تنگه هرمز حاضر نخواهد شد

گفت وگو از عبدالرحمن فتح الهی، عضو تحریریه دیپلماسی ایرانی 

دیپلماسی ایرانی – طی روزهای اخیر سران و مقامات اسرائیل سخن از حضور تل‌آویو در ائتلاف دریایی نظامی تحت رهبری ایالات متحده آمریکا به ‌منظور اسکورت کشتی های تجاری و نفتکش ها در تنگه هرمز گفتند. اما این مسئله تا چه اندازه می تواند دایره حساسیت ها و تنش ها را در تنگه هرمز و منطقه خلیج فارس افزایش دهد؟ دیپلماسی ایرانی بررسی مسئله را در گفت وگویی با احمد بخشایش اردستانی، دکترای علوم سیاسی دانشگاه "نیو ساوت ولز" استرالیا، نماینده مجلس نهم و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس و کارشناس مسائل بین الملل و پژوهشگر حوزه امنیت پی گرفته است که در ادامه می‌خوانید:

طی چند روز اخیر اخباری دال بر احتمال حضور اسرائیل در ائتلاف بین‌المللی نظامی مدنظر ایالات متحده آمریکا در تنگه هرمز به‌منظور اسکورت کشتی های تجاری و نفتکش ها مطرح شده است. آیا تل‌آویو به منظور موازنه قوا در سایه حضور ایران در نزدیکی مرزهای فلسطین اشغالی اکنون قصد حضور در تنگه هرمز را دارد و یا اینکه دلایل و یا اهداف دیگری را می توان برای این مسئله متصور بود؟

خیر، من اساساً تصور نمی کنم که رژیم صهیونیستی بخواهد برای موازنه قوا با جمهوری اسلامی ایران وارد تنگه هرمز شود. چون مسئله حضور صهیونیست ها در ائتلاف بین المللی مد نظر ایالات متحده آمریکا برای اسکورت نفت‌کش‌ها نمی‌تواند تحقق پیدا کند. لذا این دست سخنان و مواضع بیشتر در حوزه جنگ روانی است. به عبارت دیگر اکنون اسرائیل و ایالات متحده آمریکا درصددند با این دست اخبار تعداد بازیگران شرکت کننده در ائتلاف نظامی را افزایش دهند تا بدین وسیله مشروعیت آن را برای دیگر کشور ها پررنگ تر کنند و گرنه اساساً رژیم صهیونیستی به دنبال حضور در تنگه هرمز نیست.  چرا که تل آویو به خوبی می داند نقطه به شدت حساس و خط قرمز جمهوری اسلامی ایران، حضور اسرائیل در نزدیکی مرزهای خود است. 
از این رو اگر چنین مسئله روی دهد یقیناً میزان اصطکاک این نیروها با ایران و به تبع آن افزایش ناامنی ها در تنگه هرمز و خلیج فارس شکل خواهد گرفت و این در راستای منافع آمریکا و به وپژه شخص دونالد ترامپ، آن هم در آستانه انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ نیست. بر فرض محال هم اگر اسرائیل در ائتلاف مد نظر ایالات متحده آمریکا شرکت کند، حضور صهیونیست ها بیشتر حضور سمبولیک خواهد بود و نقش آنها مشاوره های امنیتی خواهد بود، نه چیزی بیش از آن. چون هرگونه حضور عملیاتی رژیم غاصب صهیونیستی در ائتلاف نظامی تنگه هرمز به معنای فروپاشی و عدم شکل گیری آن خواهد بود چرا که این مسئله ضریب حساسیت تهران را به شدت افزایش خواهد داد، آن هم در شرایطی که اکنون انگلستان به دنبال ایجاد آرامش در شرایط کنونی است. به گونه‌ای که حتی اخباری در خصوص آزادسازی احتمالی نفتکش گریس 1 با محموله نفتی ایران در تنگه جبل الطارق مطرح شده است. لذا واشنگتن و لندن نمی‌خواهند با چنین اقداماتی حساسیت‌ها را افزایش دهند.

پیرو نکات شما اسرائیل کاتص، وزیر امور خارجه اسرائیل اخیرا عنوان کرده است که حضور تل‌آویو در ائتلاف نظامی بین المللی مد نظر آمریکا در تنگه هرمز بیشتر یک حضور امنیتی خواهد بود. در سایه این گفته ها آیا به واقع تل آویو علی رغم تمام اخبار و شنیده ها به دنبال حضور در تنگه هرمز نیست؟

چنان که گفتم، هم خود اسرائیلی‌ها و هم خود ایالات متحده آمریکا بر حساس بودن حضور تل‌آویو در تنگه هرمز واقف هستند. یعنی به محض اینکه پای اسرائیل به خلیج فارس و تنگه هرمز باز شود، دایره و آستانه تحمل جمهوری اسلامی ایران به پایان خواهد رسید. چون این مسئله چیزی نیست که از جانب تهران مورد مماشات قرار بگیرد. اما در سایه نکته مهم شما من هم معتقدم که اگرچه حضور اسرائیل در این ائتلاف بین المللی، یا تحقق پیدا نخواهد کرد و یا در صورت تحقق، حضور صهیونیست ها سمبولیک و در حد مشاوره های امنیتی خواهد بود، اما این مشاوره ها بسیار مهم، موثر و کارساز خواهد بود. چرا که هیچ بازیگری در منطقه و جهان به اندازه اسرائیل بر ایران تمرکز ندارد و به تبع آن به دنبال جمع آوری اطلاعات علیه جمهوری اسلامی نیست. پیرو این مسئله نیز تل آویو بیشترین اطلاعات را در خصوص ما دارد و این همان چیزی است که ایالات متحده آمریکا و دیگر اعضای ائتلاف بین المللی نظامی به آن نیاز دارد تا بتوانند با اشراف بیشتری در برابر ایران عمل کنند. 

با این وصف نقش مهم استراتژیکی برعهده اسرائیل در این ائتلاف است؟

بله چون هدف ایجاد ائتلاف نظامی برای اسکورت کشتی ها و نفتکش ها در تنگه هرمز و خلیج فارس خلع صلاحیت و زمامداری ایران بر این آبراه مهم است تا از این طریق بتوانند ایران را در مرزهای خود محدود و محاصره کنند. با این تفاسیر یقیناً اسرائیل با اطلاعاتی که در اختیار دارد سعی می کند تاکتیک ها و شیوه های موثر تقابل با جمهوری اسلامی ایران را در اختیار این ائتلاف نظامی قرار دهد. اما نکته مهم اینجا است که جمهوری اسلامی ایران بارها به صراحت اعلام کرده به هیچ وجه به دنبال ایجاد ناامنی در این تنگه و آبراه نیست و در این راستا اتفاقا ایران در طول تمام این سال ها نشان داده و ثابت کرده که یگانه بازیگر ایجاد امنیت و ثبات در تنگه هرمز و خلیج فارس برای صادرات انرژی و واردات کالا بوده است. اما اگر ایالات متحده آمریکا و دیگر کشورها مانع از صادرات و فروش نفت ایران از طریق این تنگه (هرمز) شوند، ایران هم اجازه نقل و انتقال انرژی و کالا را به هیچ یک از کشورهای همسو با سیاست های کاخ‌سفید برای فشار بر ایران را نخواهد داد. چون اگر امنیتی وجود داشته باشد باید برای همه باشد و اگر ناامنی وجود داشته باشد، آن هم برای همه است. نمی توان ایران را در تنگه هرمز و خلیج فارس محدود کرد. 

به اهمیت اطلاعات اسرائیل اشاره کردید. آیا برنامه ای برای تقابل با جمهوری اسلامی ایران در تنگه هرمز در سایه تشکیل و حضور این ائتلاف بین‌المللی نظامی با این اطلاعات تل آویو وجود دارد؟

اساسا این مسئله تشکیل و حضور ائتلاف نظامی بین المللی در تنگه هرمز به منظور کشتی‌های اسکورت کشتی های نظامی و تجاری و نفتکش ها یک نمایش تبلیغاتی است. یعنی این ائتلاف فقط به دنبال حضور تو خالی و نمایشی در این تنگه است. چرا که از یک سو ایالات متحده آمریکا به هیچ وجه به دنبال درگیری با جمهوری اسلامی ایران نیست، چون این درگیری هزینه‌های سیاسی، دیپلماتیک، نظامی، امنیتی و اقتصادی را برای دونالد ترامپ در آستانه انتخابات افزایش خواهد داشت. 
علاوه بر آن هرگونه نا‌امنی باعث افزایش و جهش قیمت نفت در بازارهای جهانی خواهد شد و این تمام رشته‌های دونالد ترامپ را پنبه خواهد کرد. نکته سوم این است که اساساً مسئله درگیری به سود ایران خواهد بود چون می تواند چالش های کنونی داخلی را به حاشیه بکشاند و به موازات آن یک اتحاد و انسجام داخلی را شکل دهد. مسئله مهمتر به این واقعیت باز می گردد که حتی اگر این ائتلاف در تنگه هرمز حضور پیدا کند، باز قیمت صادرات انرژی افزایش پیدا خواهد کرد و این به معنای بالا رفتن قیمت جهانی نفت خواهد بود. چون اگر هر نفتکشی که بخواهد از جانب برخی کشورهای عربی از تنگه هرمز خارج شود باید یک یا چند ناو جنگی آن را اسکورت کنند و این اسکورت هزینه‌های زیادی برای بازیگران این ائتلاف خواهد داشت. پس این مسئله به معنای بالا رفتن قیمت صادرات و انتقال انرژی است و این همان چیزی است که مطلوب ایران است. لذا برنامه ای برای تقابل با جمهوری اسلامی را از طریق این ائتلاف نظامی بین‌المللی وجود ندارد. چون خود ائتلاف یک نمایش توخالی است.