عقب‌نشینی از سوریه عقب‌نشینی از ایران نیست

نویسنده: الای لِیک

دیپلماسی ایرانی: یکی از شایع ترین انتقادها از تصمیم رئیس جمهور دونالد ترامپ درباره خارج کردن نیروهای آمریکایی از سوریه این است که این تصمیم موضع ایران را در منطقه تقویت خواهد کرد. اما مایک پومپئو وزیر امور خارجه آمریکا پیش از سفرش به خاورمیانه یک دلیل جالب در نفی این برداشت آورد.

البته ترامپ خودش در جلسه اعضای کابینه با گفتن اینکه «ایران می تواند هر کاری می خواهد در سوریه انجام دهد» توضیحی نسبی ارائه کرد؛ اما اظهارات او بیشتر توصیفی از شرایط موجود بود و نه یک پیش بینی از آنچه در زمان خروج نیروهای آمریکایی از سوریه اتفاق می افتد.

اما دو روز پس از این اظهارات ترامپ، پومپئو در مصاحبه ای تاکید کرد که ایالات متحده همچنان به بیرون راندن ایران و نیروهای تحت حمایت آن از سوریه و به استراتژی گسترده تر مقابله با ایران در سراسر منطقه متعهد است: «این کمپین مساله اصلی را تغییر نداده است؛ شاید یک جزء آن یا همان کاهش نیروها در سوریه تغییر کرده باشد، اما ماموریت اصلی هیچ تغییری نکرده است. ایالات متحده همچنان به تلاش های خود برای کاهش نفوذ ایران در سوریه، عراق، لبنان و یمن ادامه خواهد داد.»

دو هفته پیش این اظهارات پومپئو ساده انگارانه به نظر می رسید. اما اکنون مشخص شده که خروج ایالات متحده از سوریه با آن فوریتی که در ابتدا انتظار می رود، رخ نخواهد داد. وال استریت ژورنال گزارش داده که ترکیه که برای انتقال نیرو به سوریه آماده می شوود، از ایالات متحده خواسته به فراهم آوردن حمایت لجستیک، حمل و نقل و حملات هوایی خود همچنان ادامه دهد.
پومپئو به این مساله اشاره کرد که کمپین علیه ایران در سوریه و به طور وسیع تر در منطقه، اجزای بسیاری دارد که برخی از آنها همچون تحریم ها علیه اکثر بانک های ایران و بخش نفتی این کشور، تلاش های دیپلماتیک برای تحت فشار گذاشتن کشورهای اروپایی، علنی هستند. اما به گفته مدیر سابق سیا، این کمپین اجزای دیگری هم دارد: «اتفاقات زیادی در حال وقوع است که تنها برخی از آنها علنی هستند؛ این بدان معنی نیست که اتفاق دیگری رخ نمی دهد.»

وزیر امور خارجه آمریکا در سفر خود به منطقه از اردن، مصر، بحرین، امارات متحده عربی، قطر، عربستان سعودی، عمان و کویت دیدن کرد و یکی از اهداف مهم سفر او هم این بود که به این متحدان اطمینان دهد ایالات متحده همچنان به متوقف کردن اقدامات منطقه ای ایران متعهد است.

اظهارات پومپئو همچنین یادآور این مساله بود که تاثیرگذاری سناتور رند پال بر ترامپ محدودیت هایی دارد. پال یکی از معدود جمهوری خواهانی بود که از تصمیم ماه گذشته ترامپ برای خارج کردن نیروهای آمریکایی از افغانستان و سوریه دفاع کرد؛ این اقدام او با این گمانه زنی همراه شد که شاید سناتور ایالت کنتاکی بر سیاست خارجی دولت اعمال نفوذ کرده است.
اما ظاهرا چنین اتفاقی رخ نداده است. پال سال گذشته در متقاعد کردن ترامپ به آغاز دور جدید مذاکرات کنترل تسلیحات با روسیه شکست خورد. پال همچنین یکی از حامیان مذاکره با ایران است که احتمالا ترامپ تمایلی به آن ندارد. پومپئو در مصاحبه با نیوزمکس گفت که در حال حاضر هیچ برنامه ای برای کشف امکان مذاکره وجود ندارد.

اگرچه او مستقیما نگفت که تغییر نظام در ایران هم بخشی از سیاست های ایالات متحده است، اما تاکید کرد: «مساله دموکراسی در ایران چیزی است که امیدواریم بتوانیم آن را حل کنیم. ما می خواهیم صدای مردم ایران شنیده شود، ما می خواهیم دولت به این صدا پاسخگو باشد.»

جدای از ایران، مهم ترین پیامد خروج نیروهای آمریکایی از سوریه، روابط ایالات متحده با کردهاست که از سال 2015 در کنار نیروهای ویژه آمریکا در برابر داعش جنگیده اند. رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه اوایل ماه دسامبر به حمله نظامی علیه کردها تهدید کرده بود، اما پس از تصمیم ترامپ از موضع خود عقب نشینی کرد. به گفته پومپئو، یکی از عناصر اصلی استراتژی ایالات متحدهادامه رابطه با کردهای سوریه است: «ارتباط ما با آنها به گونه ای خواهد بود که با منافعمان همخوانی داشته باشد. روابط ما فقط نظامی نیست، دیپلماتیک است. خوبی آنها را درک می کنیم و از آنچه آنها انجام داده اند قدردانی خواهیم کرد.»

منبع: نیوز مکس / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34