عملیاتی نشدن سازوکار ویژه حمایتی اتحادیه اروپا در سایه مواضع ظریف

گفت‌وگو از عبدالرحمن فتح‌الهی، عضو تحریریه دیپلماسی ایرانی 

دیپلماسی ایرانی – بعد از خبرهای که در خصوص جمع آوری امضاء برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی به منظور استیضاح محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه به دلیل مواضع و سخنان او در رابطه با پولشویی داخلی در رسانه ها اعلام شد، اکنون حرف و حدیث های متعددی  از آینده سیاسی و دیپلماتیک کشور در چنین برهه حساسی شکل گرفته است. در این رابطه برخی مخالف استیضاح و برکناری وزیر امور خارجه هستند و اعتقاد دارند که عدم حضور او می تواند صدمات جبران ناپذیری به کشور وارد کند و برخی هم بر این باورند محمدجواد ظریف باید در قبال مواضع خود پاسخ گو باشد. از این رو دیپلماسی ایرانی برای آگاهی از دلایل منتقدین دستگاه سیاست خارجی و پیگیری استیضاح و برکناری وزیر اور خارجه به دلیل مواضعش، گفت وگویی را با محمدصادق کوشکی، کارشناس مسائل سیاسی ترتیب داده است که در ادامه می خوانید:

بعد از حواشی شکل گرفته در خصوص مواضع محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه اکنون مسئله استیضاح از طرف نمایندگان مجلس به میان آمده است. ارزیابی شما از این وضعیت با توجه به شرایط حساس سیاسی کشور چیست؟

اتفاقا با توجه به حساسیت به شرایط سیاسی و دیپلماتیک کشور و برنامه‌های دشمن در خصوص بهانه جویی برای افزایش فشار بر ایران، اکنون مخالفان جمهوری اسلامی ایران با ذره بین مواضع تک تک مسئولین کشور را مورد کند و کاو قرار می دهند تا بتوانند از دل آن محوری برای افزایش فشار در ایران اسلامی را داشته باشند. در این وضعیت عباراتی که آقای ظریف به عنوان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران عنوان داشتند و ایران را به پولشویی متهم کردند، بدون این که به نهاد خاص و یا شخصی اشاره کرده باشند از یک طرف باعث خواهد شد اتحادیه اروپا در این برهه حساس که به دنبال ایجاد ساز و کار ویژه برای حمایت از ایران است، با این جملات دیگر حاضر به حمایت از کشوری نباشد که وزیر امور خارجه آن ادعای وجود پولشویی جدی را مطرح کرده است. از طرف دیگر این مسئله سبب خواهد شد تا دور فشارهای آمریکا از مجرا و کانال منتقدین داخلی افزایش پیدا کند. به عبارت دیگر آقای ظریف با این ادعای خود بدون کوچک ترین دردسری بهانه های خوبی را برای عدم همکاری اروپا و توهین های و اتهامات ترامپ به دست آنها داد، لذا اشتهای اروپا برای همکاری با ایران کم خواهد شد؛ بانک های اروپایی همکاری خود را با ایران قطع خواهند کرد؛ شرایط و بستر برای افزایش توهین ها و فشارهای کشورهای عربی منطقه و خود آمریکا علاوه بر این افزایش پیدا خواهد کرد. پس در این شرایط به نظر می‌آید کمترین کاری که می‌توان برای چنین فردی که بدون وقت شناسی چنین اتهامات را به کشور وارد می‌کند استیضاح و برکناری است. چرا که به نظر می آید خود آقای ظریف بعد از این سخنانش تمایلی به استعفا ندارد و حتی در مقام پاسخ گویی برنیامده است. من بر این باورم که از این به بعد سخنان آقای ظریف به عنوان اعتراف تهران مدام از رسانه‌های خارجی و معاند مورد استفاده قرار خواهد گرفت. امیدوارم که نمایندگان مجلس از طریق استیضاح ایشان را از کار برکنار کنند. 

در این شرایط حذف وزیر امور خارجه صدمه ای به سیاست خارجی کشور وارد نمی کند؟ 

از شما می‌پرسم آیا منافع ملی جمهوری اسلامی ایران اولویت دارد یا حضور و یا عدم حضور محمد جواد ظریف به عنوان وزیر امور خارجه ایران؟ مهمتر این که دستاورد دستگاه سیاست خارجی محمد جواد ظریف در این ۶ سال چیست که اکنون با نبود ایشان این دستاوردها بر باد می رود؟ ما در این مدت 6 ساله امتیاز دادیم و از آن سو هیچ امتیازی نگرفتیم. یعنی بعد از ۶ سال ما اکنون در جایگاهی قرار داریم که همان سال ۹۲ آقای ظریف به عنوان وزیر امور خارجه انتخاب شد. اکنون، هم صنعت هسته ای از دست رفته و هم تحریم ها به اوج خود در همان سال های ۹۱ و ۹۲ باز گشته است، این مطلب را  خود آقای ظریف هم عنوان کرده اند. اکنون حتی مذاکرات تهران با اتحادیه اروپا برای ایجاد ساز و کار ویژه برای حمایت از ایران در برابر تحریم ها امریکا نیز به جایی نرسیده است. این مسئله همین چند روز پیش توسط آقای عراقچی به عنوان معاون وزیر امور خارجه مطرح شد. پس اگر آقای ظریف از کابینه حذف شود دولت آقای روحانی خود را معطل مذاکره با اروپا نخواهد کرد و صدمه ای به سیاست خارجی و دیپلماسی ایران وارد نمی شود. 

ولی دلیل این همه شانتاژ علیه آقای ظریف در این مدت چیست، بدون این که ایشان اسمی از کسی یا نهادی برده باشد؟

مشکل همین جاست که اگر ایشان اسمی از شخصی و نهادی می‌بردند مسئله ساده تر بود. اما وزیر امور خارجه در این برهه حساس کشور را متهم به انجام پولشویی می‌کند. هیچ کشوری در دنیا و هیچ وزیر امور خارجه ا‌ی در چنین وضعیتی مملکت خود را در رسانه به این جرم بزرگ متهم نمی کند. لذا کسانی که می‌خواهند آبرو و منافع جمهوری اسلامی ایران را فدای وزیر امور خارجه کنند به صراحت در حال تبلیغ این نکته هستند که محمدجواد ظریف مهم تر از ایران است. آن هم شخصی که دوبار خلاف منافع جمهوری اسلامی ایران اظهار نظر کرده است؛ یک بار عنوان داشته است آمریکا با توان نظامی خود ظرف مدت کوتاهی قابلیت نابود کردن ایران را دارد و دومی هم متهم کردن کشور به پولشویی.

یعنی شما منکر این واقعیت هستید که در دولت یازدهم وزیر کشور پرونده یکی از مسئولین را در همین رابطه به مجلس ارائه کرده بود؟

اگر آقای ظریف اسم اشخاص و یا نهادها را به قوه قضائیه و یا مجلس ارائه می کرد و مورد مواخذه و محاکمه قرار می گرفتند، ایشان باید به صورت قهرمان ملی مورد تقدیر قرار بگیرد؛ اما زمانی وزیر امور خارجه کشور را متهم به پولشویی می کند و در رسانه، جمهوری اسلامی را به انجام چنین جرم بزرگی متهم می‌کند شما چه پاسخی دارید؟! در خصوص نکته شما هم باید بگویم هر کسی در هر جایگاهی که مشکوک و یا متهم به چنین تخلف و جرمی است باید محاکمه شود، بدون آن که پست و مقام او دیده شود. من طرفدار هیچ طیف و شخصیتی نیستم. پس چه آقای ظریف و چه آقای رحمانی فضلی و هر مسئول دیگری از مجرای قانونی آن به مبارزه با پولشویی اهتمام جدی داشته باشد، شایسته تقدیر است، اما عملی که آقای محمد جواد ظریف انجام داده دقیقا عکس آن است.