نخست وزیر عراق به آمریکا می رود

حیدر عبادی نخست وزیر عراق امروز عازم آمریکا می شود تا آنگونه که دفتر او اعلام کرده است با مقامات آمریکایی "مسأله هماهنگی برای مبارزه با تروریسم" را بررسی کنند.

به گزارش فرارو، قرار است حیدر عبادی در این سفر با باراک اوباما، رییس جمهور آمریکا دیدار و گفت و گو کند.

بنا به اعلام دفتر نخست وزیر عراق "همکاری های واشنگتن و بغداد شامل همکاری های نظامی، امنیتی، فراهم سازی تسلیحات نظامی در زمینه نبرد عراق با داعش خواهد بود."

این سفر در حالی صورت می پذیرد که اخباری از آماده سازی نیروهای ارتش عراق برای حمله به موصل پایتخت داعش منتشر شده است.

هنوز اخبار رسمی از حمله احتمالی به پایتخت داعش در عراق منتشر نشده است، اما ناظران  بازپسی گیری تکریت توسط نیروهای عراقی را مقدمه عملیات در موصل دانسته اند.

روز یازدهم فروردین ماه نخست وزیر عراق اعلام کرد که نیروهای ارتش این کشور با کمک نیروهای حشد الشعبی توانسته اند، این شهر را از داعش پس بگیرند. حملات هوایی ائتلاف ضد داعش نیز در روزهای پایانی آزاد سازی تکریت  به این شهر صورت گرفت.

نبرد تکریت در استان صلاح الدین بیش از یک ماه در جریان بود. زادگاه صدام پس از موصل بزرگترین و مهمترین پایگاه گروه تروریستی داعش در عراق بود.

پس از آزادی تکریت نیروهای ارتش عراق عملیات گسترده ای را در استان انبار آغاز کرده اند، بخش هایی وسیعی از انبار در اختیار نیروهای داعش قرار دارد و به نظر می رسد ارتش عراق پیش از حمله به موصل قصد دارد این استان را پاکسازی کند.

اما مسئله این است حملات خود در این استان را افزایش داده است. شهر رمادی مرکز استان انبار در روزهای گذشته شاهد شدیدترین درگیری ها بوده است. نیروهای داعش در این شهر پیشروی داشته اند و براساس گزارش ها بسیاری از ساکنان رمادی فرار کرده اند.

به نظر می رسد داعش پس از واگذاری تکریت به دنبال محکم کردن حضور در انبار است تا حاشیه امنی برای موصل ایجاد کند. انبار در غرب عراق قرار دارد. رمادی از یک سو به فلوجه و بغداد می رسد، از سوی دیگر به سامرا  و با مرز سوریه نیز ارتباط دارد.

موقعیت استان انبار شرایطی را به وجود آورده است که دولت عراق پیش از حمله به موصل باید این استان را به ثبات برساند.

اکنون سفر حیدر عبادی به آمریکا در این شرایط صورت می گیرد. با این حال به نظر می رسد دولت عراق مصمم است شرایط را برای آزادسازی موصل فراهم کند.

سفر به اقلیم کردستان
عبادی پیش از سفر به آمریکا هفته گذشته عازم اقلیم کردستان شد و با مسعود بارزانی گفت و گو کرد. مذاکراتی که پیش از سفر او به آمریکا برای ایجاد هماهنگی بیشتر صورت گرفته است.

اقلیم کردستان پس از روی کار آمدن عبادی همچنان از رویکرد دولت عراق نسبت به این منطقه ناراضی است. دولت اقلیم معتقد است که دولت مرکزی عراق از تخصیص بودجه به این ناحیه  خودداری می کند.

حیدر عبادی، در اربیل وعده داد که دولت مرکزی با مقام های کردستان برای آزادی استان نینوا از اشغال داعش همکاری کند.

موصل مرکز استان نینوا در شمال عراق است که هم مرز با اقلیم کردستان است.

عبادی در نشست خبری مشترک با مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان گفت که بغداد و اربیل با دشمنی مشترک روبرو هستند و برای غلبه بر این تهدید باید روابطشان را بهبود دهند.

او گفت که دیدارش از اربیل با هدف هماهنگی و همکاری در زمینه برنامه مشترک برای "آزادی مردم نینوا" انجام می شود.

 بارزانی هم در این نشست خبری گفت که کمیته ای برای نظارت بر نقش پیشمرگه های کرد در عملیات آزادسازی موصل تشکیل خواهد شد.

حمله به موصل و نقش احتمالی حشد شعبی
تحرکات سیاسی عبادی پس از آزادی تکریت احتمالا پس از سفر به آمریکا ادامه خواهد داشت. چرا که او باید چالش های ایجاد شده برسر نقش ایران و نیروهای  شیعه حاضر در عملیات تکریت که عموما توسط ایران مسلح و آموزش داده شده اند نیز حل و فصل کند. نیروهایی که قریب به 20 هزار نفر هستند و بیشترین اثر را در آزاد سازی تکریت داشتند.

در جریان باز پس گیری تکریت آمریکا و حتی کردستان عراق نسبت به حضور گسترده این نیروها در عملیات تکریت انتقاد کردند. با این حال در ابتدا آمریکا رویکرد مثبت و محتاطانه ای داشت اما پس از عملیات این حضور را زیر سوال برد.

انتقادات بیشتر درباره اتفاقات پس از حضور این نیروها در تکریت است. آمریکا ادعای بیم از فرقه ای شدن جنگ در عراق را دارد. دیگر منتقدان نیز از رفتار خشن نیروهای حشد شعبی سخن گفته اند.

از سوی دیگر حامیان نقش آفرینی حشدشعبی در عملیات تکریت می گویند این انتقادات بیش از آن که ناظر به واقعیت باشند، سیاسی اند.

موضوعی که مشخص است پس از حضور نیروهای شیعه در تکریت کمترین گزارش ها درباره رفتار خشن برخی از این نیروها منتشر شد، که نهایتا به دو مورد از این جنس رفتارها ختم شد، با این حال رسانه های غربی این موارد محدود را بسیار گسترده بازتاب دادند، موضوعی که شائبه فشار به دولت عراق برای کم کردن نقش نیروهای حشد شعبی را تقویت می کند. 

اما این چالش روی دیگری هم دارد. اگر دولت عراق از نیروهای حشد شعبی در آزاد سازی موصل استفاده نکند، قدرت خود را در این جنگ محدود کرده است.

ارتش عراق که اکنون در استان انبار در حال جنگ با داعش است  توانایی مقابله با این گروه را ندارد، مشخص نیست این ارتش کلاسیک بتواند در جنگ شهری - چریکی در موصل پیروز شود. مسئله مهم این است که بسیاری از ناظران معتقدند اگر نیروهای حشد شعبی نبودند آزادسازی تکریت غیرممکن بود.

در حالی که مقامات آمریکایی روایت دیگری دارند. هفته گذشته جو بایدن معاون رئیس جمهوری آمریکا ادعا کرد: تهران قصد داشت بگوید تکریت را به تنهایی و بدون کمک آمریکا پس می گیرد، اما «پیشروی آنها متوقف شد.»

بایدن نقش حملات هوایی آمریکا و ارتش عراق را بارزتر دانسته بود.

با این حال آمریکا به خوبی می داند ارتش عراق با بحران روبه رو است. آلوده به فساد است. این فساد آنقدر گسترده است که عبادی در آغاز کار خود به عنوان نخست وزیر فاش کرد که 50 هزار نیوری خیالی از ارتش این کشور حقوق می گیرند. او تاکنون فعالیت هایی برای اصلاحات در ارتش صورت داده است.

عبادی پیش از سفر به آمریکا  300 افسر وابسته به وزارت دفاع را در راستای ترمیم ساختار سرویس های امنیتی و دفاعی کشور، به طور زودهنگام بازنشسته اعلام کرد.

این تصمیم در چارچوب طرح "بازسازی ساختار ارتش عراق و فعال و شایسته تر کردن آن" اتخاذ شد.

به نظر می رسد آمریکا به دنبال مدلی است که در آن بدون دخالت نیروهای شیعه مورد حمایت ایران موصل باز پس گرفته شود.

از سوی دیگر به نظر نمی رسد عبادی این عقیده را داشته باشد. این مسئله ای است که احتمالا نخست وزیر عراق برسر آن در آمریکا مذاکره خواهد کرد.