ترس کشورهای شورای همکاری خلیج فارس از ایران و امریکا

دیپلماسی ایرانی: کشورهای شورای همکاری خلیج فارس – عربستان سعودی، کویت، بحرین، قطر، امارات متحده عربی و عمان – ناامید شده اند. چهار کشور – عربستان، کویت، قطر و امارات – دارای مقادیر عظیمی از نفت هستند. تمام آنها حکومت سلطنتی دارند و تمام آنها از لحاظ نظامی ضعیف هستند. به همین دلیل پس از جنگ سرد این کشورها شورای همکاری خلیج فارس را تشکیل دادند تا ایالات متحده از آنها محافظت کند.

در حال حاضر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس دلیل خوبی برای ترس از امنیتشان دارند. رقیب آنها، ایران از اتحاد شیعه در عراق، سوریه، لبنان و یمن به طور فعالانه حمایت می کند. علاوه بر این جهادی های سنی موسوم به داعش که دشمن قسم خورده ی شیعه و ایران هستد، اگر مهار نشوند، ممکن است به زودی تبدیل به تهدید امنیتی برای عربستان و دیگر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس شوند.

ترس شورای همکاری خلیج فارس این است که واشنگتن چندان به حفظ امینت آنها متعهد نیست، نشانه های این امر را می توان در اقدام دولت اوباما مبنی بر خروج نیروهای آمریکایی از عراق در سال 2011 و عدم تمایل به اقدام نظامی علیه حکومت اسد که مورد حمایت ایران قرار دارد، مشاهده کرد. درحالی که کشورهای شورای همکاری خلیج فارس از حملات به داعش تحت رهبری آمریکا حمایت کردند (حتی بعضی از آنها در این حملات مشارکت دارند) هنوز از این که این حملات برای شکست این گروه کافی نباشد، هراس دارند.

کشورهای شورای همکاری خلیج فارس همچنین از این که کاهش علاقه ی آمریکا به حفظ امنیت آنها تنها به خاطر سیاست های اوباما نباشد و دولت بعدی چه جمهوری خواه و چه دموکرات هم بخواهد همین رویه را دنبال کند، می ترسند. آنها از «انقلاب نفت شیل» در آمریکای شمالی که منجر به افزایش تولید نفت آمریکا می شود و به تبع آن ایالات متحده و متحدین غربی اش دیگر نیازی به نفت خلیج فارس نداشته باشند، هراس دارند. به این ترتیب امنیت این کشورها اهمیت چندانی برای ایالات متحده نخواهد داشت. علاوه بر این آنها نگران موفقیت آمیز بودن تلاش های دولت اوباما برای بهبود روابط میان ایران و آمریکا هستند، چون این اقدام منجر به گسترش روابط تجاری میان دو کشور خواهد شد و دولت بعدی به نگرانی های کشورهای عرب خلیج فارس نسبت به ایران، اهمیتی نخواهد داد.

باید توجه داشت که دیدگاه های کشورهای شورای همکاری خلیج فارس درباره مسائل امنیتی به طور کامل یکسان نیست. عمان برخلاف دیگر کشورها، روابط خوبی با ایران دارد و قطر برخلاف دیگر کشورها از دولت اخوان المسلمین مصر– قطر آنها را میانه رو می داند ولی دیگر کشورها آنها را افراطی می دانند – قبل از کودتای نظامی  2013 حمایت می کند. با این حال تمام کشورهای خلیج فارس، ایالات متحده را به عنوان محافظ اصلی خود می دانند و از این که می بینند منافع آمریکا برای کمک به آنها کاهش یافته است، ناامید شده اند.

در نتیجه صداهایی از شورای همکاری خلیج فارس شنیده می شود مبنی بر این که باید به دنبال قدرت دیگری برای حمایت کردن گشت. در این رابطه می توان به اتحادیه اروپا، روسیه، چین و هند اشاره کرد. هنوز مشخص نیست که این کشورها تمایل و یا توانایی برای ایفای این نقش را داشته باشند. با وجود مداخله اخیر فرانسه در مالی، به نظر نمی رسد که اتحادیه اروپا بخواهد با وجود ایالات متحده، از شورای همکاری خلیج فارس دفاع کند.

روسیه تمایل دارد تا نقشی فعال تر در خلیج فارس داشته باشد، اما حاضر به فدا کردن رابطه اش با ایران (و یا اسرائیل) به خاطر شورای همکاری خلیج فارس نیست. علاوه بر این مسکو تمایلی به فعالیت نظامی ثابت در خارج از محدوده ی اتحاد جماهیر شوروی نیست. به هرحال اوکراین اولویت ببشتری دارد. با این که چین و هند هر دو در محدوده ی کشورهای همسایه شان به صورت قاطعانه عمل می کنند، ولی ترجیح می دهند که آمریکا کماکان به حفاظت از کشورهای شورای همکاری خلیج فارس ادامه دهد، چون این کشورها منبع نفت این دو کشور هستند و آنها ترجیح می دهند که این اقدام پرهزینه را آمریکا انجام دهد. به جز اتحادیه اروپا، روسیه، چین و هند، دیگر کشوری باقی نمی ماند که بتواند جایگزین ایالات متحده برای حفاظت از کشورهای شورای همکاری خلیج فارس شود.

منبع: لوب لاگ/ مترجم: حسین هوشمند