تنوعی که تحریم‌ها به صادرات ایران داده است

دیپلماسی ایرانی: از زمان اعمال تحریم های امریکا علیه ایران صادرات آهن این کشور 60 درصد افزایش یافته است، این مساله این سوال را به وجود آورده که جمهوری اسلامی ایران چه راهکارها و سیاست هایی را در پیش گرفته که باعث شده است به رغم وجود تحریم های شدید و سخت ایالات متحده امریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران، نتایج عکس به دنبال داشته باشد و برخی از کشورهایی که آن را مورد تحریم قرار دادند، بر عکس خود آسیب ببینند؟

علی رغم این که ایالات متحده امریکا و هم پیمانان اروپایی اش با تشکیل پیمانی قدرتمند توانستند تحریم های سختی را متوجه تهران کنند و در همین چارچوب مانع صادرات نفت ایران به خارج شوند، تهران همچنان به ادامه برنامه هسته ای خود پافشاری می کند و می گوید که تمامی برنامه های هسته ای اش اهداف صلح آمیز دارد. در حالی که ایالات متحده امریکا و کشورهای اروپایی هم پیمان آن، در راس آنها اتحادیه اروپا و همچنین اسرائیل، مدعی هستند که ایران با پیگری برنامه های هسته ای اش اهداف غیر صلح آمیز دنبال می کند و قصد ساخت سلاح هسته ای دارد.

تحریم های بین المللی تا کنون سبب شده است تا میانگین صادرات نفت جمهوری اسلامی ایران ظرف چند سال اخیر به نصف میزان صادارتش در قبل از اعمال تحریم های امریکا و اروپا علیه آن کاهش یابد. با کاهش صادرات نفت ایران، درآمدهای مالی آن نیز به شدت کاهش یافت که به ادعای منابع رسمی امریکایی باعث شد تا ایران چیزی در حدود 35 میلیارد دلار در سال از درآمدهای نفتی خود را از دست بدهد. به گفته آنها ایران در سال گذشته میلادی از محل صادرات نفت خود 69 میلیارد دلار درآمد کسب کرده است.

با وجود ضررهای بسیاری که ایران در طول این مدت سخت متحمل شده و بسیاری از پول های نفتی خود را به دلیل تحریم های اعمال شده از سوی غرب از دست داده اما بر خلاف انتظار غرب ایران متحمل آن هزینه سنگینی اقتصادی مورد توقع غرب و امریکا نشده است. تهران حتی توانسته است در کنار این وضعیت سخت سودهایی را نیز به نفع خود ببرد. در طول چند سال گذشته ایران توانسته است با افزایش 60 درصدی صادرات آهن بخشی از پول های از دست رفته خود را جبران کند.

بنا به گزارش های رسمی دولت جمهوری اسلامی ایران توانسته در حدود 25 میلیون تن آهن در سال صادر کند که به طور میانگین سه میلیارد دلار در سال درآمد نصیب این کشور کرده است که به نوعی ورود به عرصه اقتصادی جدیدی برای ایران محسوب می شود.

 هم زمان منابع رسمی فنی متخصص در امور صادرات در اداره گمرکات چین اعلام کردند که ایران توانسته است در صادارت آهن به چین از هند پیشی بگیرد و چهارمین صادرکننده آهن به این کشور شود. چین که بزرگترین وارد کننده آهن جهان محسوب می شود، ظرف 7 ماه اول سال 2013 به تنهایی 13.4 میلیون تن آهن از ایران وارد کرده است که 35 درصد بیشتر از مدت مشابه در سال 2012 محسوب می شود.

ایران در حالی بخش صادرات آهن خود را تقویت می کند که یکی از اعضای مهم سازمان جهانی صادرکنندگان نفت، اپک محسوب می شود اگر چه به دلیل تحریم های بین المللی بسیاری از بازارهای صادارت نفت خود را از دست داده است و نمی تواند منابع مالی مورد انتظار خود را از طریق آن به دست آورد.

در حال حاضر ایالات متحده امریکا و اتحادیه اروپا نیز به گونه ای اذعان کرده اند که تحریم های اعمال شده علیه ایران که در سایه بحران شدید اقتصاد جهانی اعمال شده باعث شده تا ایران بتواند فعالیت خود را در بخش های دیگر تقویت کند و بخشی از درآمدهای از دست رفته خود را در بخش های دیگر جبران کند. مساله ای که سبب شده ایران از تحریم ها تاثیرات ایجابی نیز به خود ببیند و بتواند به نحوی گام های موثر در کاهش فشارهای اقتصادی و تحریم ها بردارد.

این در حالی است که معافیت های تحریمی امریکا که هر شش ماه بر سر کشورهایی که از ایران نفت وارد می کنند، مثل چین، هند و ژاپن اعمال می کند، سبب شده است تا ایران بتواند مانور بیشتری در تامین منابع مالی خود از قبل صادرات نفت به دست آورد و از سوی دیگر وابستگی این کشورها را به نفت ایران که امتیازهای ویژه ای در اختیار آنها می گذارد، افزایش دهد.

در حال حاضر آن چه باعث زحمت ایران شده، تحریم های اعمال شده علیه صنعت بانکداری ایران است که کار جابه جایی پول برای این کشور را با مشکل مواجه کرده است. اگر چه این مساله سختی های بسیاری را متحمل ایران کرده اما در عین حال منافعی را نیز برای ایران به دنبال داشته است. به گزارش وزارت بازرگانی امریکا ایران از قبل تحریم ها توانسته است میلیاردها دلار در بانک های خارجی پول برای خود پس انداز کند که این مساله می تواند کمکی بالقوه برای اقتصاد ایران محسوب شود.

در حال حاضر بسیاری از تحلیلگران و ناظران سیاسی این سوال را مطرح می کنند که آیا تحریم های بین المللی باعث خواهد شد تا ایران از اهداف هسته ای اش دور شود و در برابر خواسته های غرب تمکین کند یا این که در نهایت امریکا با تبدیل شدن ایران به غول اقتصادی در بخش های مختلف صنعتی چون آهن و دیگر بخش های اقتصادی شوکه خواهد شد؟ 

منبع: پایگاه خبری اقتصادی النقودی/تحریریه دیپلماسی ایرانی/11