توییت خوانی از تهران

دیپلماسی ایرانی: رسانه های اجتماعی راهی غیر معمول اما کارآمد برای رسیدن به نوعی شناخت از فضای جدیدی است که تحت تاثیر روی کار آمدن حسن روحانی ایجاد شده است. روحانی در پست های توییتر خود به زبان انگلیسی، می کوشد دلایلی برای امید به حل مشکلات جاری کشور از جمله مجادله با آمریکا و دیگر کشورها بر سر برنامه های هسته ای، بیان کند.

روحانی چند روز پس از انتخابات در توییتر خود نوشت، ما تنش بیشتر نمی خواهیم و دو کشور باید بیشتر به آینده فکر کنند و بکوشند راهی برای حل مشکلات پیدا کنند. در مساله هسته ای نیز، در صفحه توییتر منسوب به روحانی نوشته شده: برنامه های ما شفاف است اما می توانیم گام های بیشتری برداریم تا به جهان نشان دهیم این فعالیت ها در چارچوب قوانین بین المللی قرار دارد.

پس از چهره ای زشت و مقابله جویانه که محمود احمدی نژاد، همتای سابق روحانی از ایران به نمایش گذاشت، این توییت خوانی ها از ایران چهره جدیدی را نشان می دهد که در ترکیب با اقدامات اخیر، بهبود پیدا کرده است. مهمترین اقدام روحانی، انتخاب و معرفی محمد جواد ظریف به عنوان وزیر خارجه ایران است. علاوه بر این، ظریف که در آمریکا تحصیل کرده و سال ها نماینده ایران در سازمان ملل بوده ، در چندین دور مذاکره محرمانه بین دو کشور حضور داشته که باوجود دهه ها خصومت و دشمنی، انجام شده است.

همچنین انتظار می رود که ظریف هدایت مذاکرات هسته ای ایران با قدرت های جهانی را بر عهده گرفته و به عنوان جانشین سعید جلیلی، مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران معرفی شود. روحانی در نخستین کنفرانس خبری خود در پاسخ به پرسشی در مورد مذاکره مستقیم با آمریکا – که از برخی جهت ها برای هرگونه توافقی ضروری به نظر می رسد، گفت: آماده ام به طور جدی و قعال با دیگر طرف ها تعامل کنم.

اعتقاد به اینکه اکنون راه پایان دادن به ایزوله ایران روشن و شفاف است، تنها یک ایده رویاپردازانه به شمار می رود. خصومت بین ایران و آمریکا با گذشت هر روز از انقلاب اسلامی جدی تر شده است. برای مدتی پس از علنی شدن برنامه های هسته ای ایران در سال 2002، تهران تلاش کرد از طریق ایجاد اختلاف در جامعه بین المللی از اعمال تحریم ها جلوگیری کند. اکنون نیز به نظر می رسد روحانی،با لحن متین و شمرده خود و پیامی معتدل تر، در مقایسه با دولت احمدی نژاد تمرکزی بیشتر و جدی تر و البته ماهرانه تر بر مذاکرات هسته ای داشته باشد. اما رئیس جمهور جدید ایران نیز همچنان با درخواست اصلی جامعه بین المللی مبنی بر ایجاد محدودیت در ظرفیت های هسته ای کشورش، مخالف است.

این در حالی است که هم در آمریکا و هم در ایران، نیروهایی مخالف توافق و معامله هستند.تحریم های سنگینی که از سوی ایالات متحده، اروپا و سازمان ملل ( از سال 2009) ، علیه ایران اعمال می شود، وضعیت اقتصادی جمهوری اسلامی را بحرانی کرده و عمق مشکلات به حدی است که روحانی راهی بسیار دشوار – اگر غیر ممکن نباشد – را در راه احیای اقتصادی ایران پیش رو دارد. هرچند هیچ نشانه ای دال بر نظامی بودن اهداف هسته ای ایران وجود ندارد، برنامه های هسته ی تهران به توسعه و روشد خود ادامه می دهد و همین امر موجب شده که اوباما و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، هر از چندی به روی میز بودن گزینه نظامی اشاره کنند. در زمانی که خاورمیانه و جنوب آسیا به آتش کشیده شده، پای موضوعات منطقه ای دیگری نیز در میان است که همکاری ایران و آمریکا می تواند به نفع آنها باشد، مانند بحران در سوریه و افغانستان.

روحانی تا کنون نشانه های محکمی دال بر اعزام تیمی پراگماتیک و باتجربه به پای میز مذاکره ارسال کرده است. مذاکراتی که انتظار می رود در همین ماه یا ماه آینده از سر گرفته شود. به دنبال از سرگیری مذاکرات، پاسخ بسیاری از پرسش ها روشن می شود: چقدر زمان و تفکر مبتکرانه در دولت های اوباما و روحانی برای رسیدن به راهکار مذاکره ای نیاز است؟ آنها چه میزان ریسک سیاسی را می پذیرند؟ اوباما تا چه اندازه حاضر است در مقابل اسرائیل و کنگره و اقدامات آنها علیه ایران مقاومت کند؟  در نهایت، آیا دو طرف برای حل مجادله ای که در طول چند دهه پدید آمده، انگیزه کافی دارند؟

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10