فتح باب مذاکره با ایران

دیپلماسی ایرانی: پیروزی مجدد باراک اوباما در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا می تواند فرصتی برای مذاکرات جدید با ایران بر سر برنامه های هسته ای اش ایجاد کند و این در حالی است که تحریم های اعمالی از سوی ایالات متحده،  پیامد های اقتصادی برای تهران به همراه داشته است.

به گزارش رویترز، اکنون دیگر بحث انتخابات ریاست جمهوری آمریکا مطرح نیست و رئیس جمهور فراغ بال بیشتری برای دنبال کردن رویکرد دیپلماتیک در قبال ایران دارد. البته وی همچنان می تواند تهدید به اعمال تحریم های بیشتر در صورت همکاری نکردن تهران را در دستور کار خود داشته باشد.

گری سیک، تحلیلگر امور ایران و مقام سابق امنیت ملی آمریکا در این زمینه می گوید، اوباما زمینه را به دقت فراهم کرده و می کوشد به نوعی توافق با ایران بر سر برنامه های هسته ای اش دست یابد که برای وی ارزش زیادی دارد.

کاخ سفید در آستانه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا اعلام کرد گزینه مذاکره دوجانبه با ایران در دست بررسی قرار دارد. ایرانی که در 3 دهه گذشته با آمریکا روابط دیپلماتیک نداشته است.

 این در حالی است که قدرت های غربی و اسرائیل ایران را به تلاش برای ساخت سلاح هسته ای متهم می کنند. اما مقامات جمهوری اسلامی تاکید دارند در برنامه های هسته ای خود تنها اهداف صلح جویانه را دنبال می کنند.

اما واکنش تهران به پیروزی مجدد اوباما بسیار قابل توجه است. تهران هشدار داده که واشنیگتن نباید انتظار برقراری رابطه فوری با تهران را داشته باشد. چرا که پس از تمامی اعمال فشار ها و جرائمی که آمریکا علیه مردم ایران مرتکب شده، برقراری رابطه با آمریکا یک شبه میسر نیست. به گفته آیت الله صادق لاریجانی،آمریکا نباید گمان کند که با آمدن پای میز مذاکره می تواند از ایران باج بگیرد.  

با این حال نشانه هایی در ایران به چشم می خورد که پیروزی رامنی را بر رقیب جمهوریخواهش یعنی میت رامنی، ترجیح می دهد. چرا که ایرانیان بر این باورند احتمال همکاری رامنی با اسرائیل در مورد اقدام نظامی علیه ایران بیشتر است.

اسکات لوکاس، تحلیلگر سیاسی بر این باور است که ایرانیان می دانند اوباما اسرائیل را از اقدام نظامی علیه ایران دور نگاهداشته است. اما آینده روی کار آمدن رامنی برای آنها مبهم و نگران کننده بود.

صادق خرازی، سفیر سابق ایران در فرانسه و سازمان ملل هفته گذشته این نکته را خاطرنشان کرده بود که تلاش های اوباما برای کاهش تنش بین اسلام و غرب و کوشش برای نزدیک تر شدن به ایران قابل تقدیر است .

تحریم ها

اوباما دور نخست ریاست جمهوری خود را در سال 2009 در شرایطی آغاز کرد که دست دوستی خود را به سوی ایران دراز کرده بود. با این حال در دور نخست ریاست جمهوری وی تحریم هایی علیه ایران اعمال شد که در کاهش در آمد نفتی ایران موثر بود.

کریم سجاد پور، از موسسه صلح کارنگی در واشینگتن می گوید، اوباما رئیس جمهوری قاطع برای تندروها در ایران بود چرا که تلاش های وی توانست اجماع بین المللی ایجاد کرده و برخی مسائل را در ایران زمینه ساز شود.

دولت اوباما اکنون پنجره ای برای دنبال کردن گفت و گو با ایران در اختیار دارد هر چند که آغاز رقابت های انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال آینده می تواند ظرف چند ماه آینده این پنجره را ببندد.

این در شرایطی است که سخن پراکنی های مقامات اسرائیلی در خصوص اقدام نظامی علیه ایران نیز در این مدت کاهش یافته و به نظر می رسد تل آویو نیز به نتیجه مذاکرات احتمالی بین ایران و آمریکا چشم دوخته است.

دنی آیالون، معاون وزیر امور خارجه اسرائیل در گفت و گو با تلویزیون اسرائیل اظهار داشت، به طور حتم اوباما در دوره ای کوتاه مدت موثر تر خواهد بود زیرا هم اکنون یک سیاست فرمول بندی شده در دست دارد و آن می تواند مذاکره مستقیم با ایران باشد.

انتظار می رود گفت و گوها بین ایران و گروه 1+5 (آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان)  در ماه جاری میلادی از سر گرفته شود و شاید هم این مذاکرات در ماه دسامبر برگزار شود. از زمان از سرگیری مذاکرات تنها چند ماه کوتاه فرصت برای توافق پیش رو است چرا که در ماه ژوئن انتخابات ریاست جمهوری ایران برگزار می شود.

بنا بر ادعای رویترز به نظر می رسد که مقام معظم رهبری در ایران برای حرکت رو به جلو آمادگی داشته باشند. از سوی دیگر انتظار می رود مذاکرات بر مبنای شرایطی پیش برود که در آن ایران محدودیت هایی در غنی سازی اورانیوم ایجاد می کند.

یک دیپلمات غربی در این زمینه اظهار داشت:  شانس مذاکره و پیشرفت در آن با پیروزی مجدد اوباما بیشتر است. این در حالی است که زمان در حال سپری شدن است و ما باید با آن همراه شویم. در صورتی که ایرانیان به دنبال توافق باشند، اکنون فرصت خوبی پیش روی آنهاست.

با این وجود بی اعتمادی عمیقی در فضای حاکم بر دو طرف وجود دارد. واشینگتن و متحدانش ادعا می کنند که ایران از مذاکرات برای خرید زمان استفاده می کند تا برنامه های هسته ای خود را پیش ببرد. ایران نیز غرب را با اعمال استاندارد های دوگانه از طریق مذاکره و اعمال تحریم متهم می کند.

محمد مرندی از دانشگاه تهران در این زمینه می گوید، در گذشته ایرانیان در جهت ایجاد روابط گام برداشتند و آمریکایی ها با افزایش تحریم ها به آن پاسخ دادند. اعمال فشار اقتصادی بر ایران نوعی احساس خشم ایجاد کرده است.