شکست مذاکرات آتش‌بس غزه و محدودیت‌های همکاری ایران با آژانس، همراه با عدم پیشرفت در مذاکرات هسته‌ای، خطر تشدید تنش‌ها را افزایش داده است. با این حال، اندیشکده کارنگی و سیاست خارجی اروپا بر این باورند که تمایل اروپا، چین و برخی کشورهای عربی به ویژه قطر، عمان و عربستان سعودی به دیپلماسی، احتمال سناریوی بن‌بست یا دیپلماسی محدود را محتمل‌تر از جنگ تمام‌عیار می‌کند.
ادامه مطلب
مصر در ماه‌های اخیر با افزایش تماس‌های دیپلماتیک خود، نقش محوری در میانجیگری برای حل بحران هسته‌ای ایران ایفا کرده است. این تلاش‌ها که به‌ویژه از سوی بدر عبدالعاطی، وزیر امور خارجه مصر، هدایت می‌شود، با هدف جلوگیری از تشدید تنش‌ها و تحکیم ثبات منطقه‌ای صورت گرفته است. تماس‌های مکرر عبدالعاطی با مقامات ایرانی، آمریکایی، اروپایی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان‌دهنده عزم قاهره برای بازگرداندن مذاکرات هسته‌ای به مسیر دیپلماتیک است
ادامه مطلب
کوروش احمدی می نویسد: ضرب‌الاجلی که وزیر خارجه فرانسه تا پایان ماه آگوست (۹ شهریور) برای شروع روند فعال‌کردن سازوکار ماشه اعلام کرد، تقابلات جاری درباره برنامه هسته‌ای ایران را وارد مرحله جدیدی کرد. این اعلام از آنجا که بعد از تماس وزرای خارجه آمریکا، انگیس، فرانسه و آلمان انجام شد، می‌تواند به معنی هماهنگی آنها درباره این جدول زمانی و روش کار باشد.
ادامه مطلب
سید رضا تقوی‌نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: شرط بنیادین موفقیت در این عرصه، اعتقاد و باور عمیق و نسبتا یکپارچه احزاب و جناح‌های سیاسی به راهبرد کلان کشور، فراتر از اختلافات حزبی و جناحی است.
ادامه مطلب
این گونه برداشت می شود که مذاکرات غیرمستقیم در عمان ادامه دارد، اما حملات اسرائیل و شروط سخت‌گیرانه آمریکا، پیشرفت را کند کرده است. ایران بر حق غنی‌سازی تأکید دارد و گفته است که هرگونه توافق باید لغو تحریم‌ها را شامل باشد. احتمال توافق محدود وجود دارد، اما توافقی جامع مانند برجام بعید به نظر می‌رسد.
ادامه مطلب
روح‌الله سوری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: از برداشت های احتمالی در داخل و خارج از ایران از این موضوع می توان داشت این است که پیش بینی اینکه در داخل ایران کدام گروه به بهره‌برداری بیشتر از این رخداد قادر خواهد بود و دست بالا را در به کرسی نشاندن نگاه خود خواهد داشت تا حدودی سخت است اما در خارج از ایران می توان این پیش بینی را داشت که انتشار گزارش های مرتبط با این موضوع می تواند به نفع موافقان حمله مجدد به ایران مورد استفاده قرار گیرد.
ادامه مطلب
تجربه جنگ ۱۲روزه در سایه تجاوز اسرائیل که با حمایت مستقیم آمریکا و در میانه مذاکرات غیرمستقیم تهران-واشنگتن در مسقط رخ داد، اعتماد ایران به فرایند دیپلماتیک را به‌شدت تضعیف کرده است. این درگیری‌ها که با حملات متجاوزانه اسرائیل در ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ و مداخله مستقیم آمریکا در دوم تیرماه علیه تأسیسات هسته‌ای ایران همراه بود، نشان‌دهنده شکنندگی آتش‌بس کنونی و پیچیدگی‌های بازگشت به مذاکرات است. اظهارات اخیر عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در گفت‌وگو با شبکه سی‌بی‌اس و مجید تخت‌روانچی، معاون وزیر امور خارجه، در مصاحبه با بی‌بی‌سی، بر یک پیش‌شرط کلیدی برای ازسرگیری گفت‌وگوها با آمریکا تأکید دارد؛ «تضمین عدم تجاوز دوباره نظامی در حین مذاکرات».
ادامه مطلب
در روزهای اخیر، موج جدیدی از فشارهای سیاسی و دیپلماتیک غرب با هدف تحمیل مذاکرات هسته‌ای جدید به ایران شدت گرفته است. این فشارها، که با دستور کاری مشخص برای محدود کردن برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران طراحی شده‌اند، از اهرم‌هایی چون تهدید به حملات نظامی مجدد و فعال‌سازی مکانیسم ماشه در چارچوب توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ (برجام) بهره می‌برند. در کنار این فشارها و نیز تناقضات موجود در رویکرد آمریکا و اروپا، شاهد پاسخ‌های هوشمندانه ایران مبنی بر حق تهران برای حفظ استقلال هسته‌ای و دفاع از حاکمیت ملی هستیم.
ادامه مطلب
پس از تجاوز رژیم صهیونیستی و آمریکا به تأسیسات هسته‌ای، نظامی و غیرنظامی ایران در ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ و پاسخ کوبنده ایران در عملیات «وعده صادق ۳»، فضای سیاسی و رسانه‌ای آمریکا درگیر دوگانگی عمیقی درباره مذاکره با تهران شده است. در حالی که شبکه سی‌ان‌ان از پیشنهادات مالی و مشوق‌های اقتصادی، از جمله سرمایه‌گذاری ۳۰ میلیارد دلاری برای برنامه هسته‌ای غیرنظامی ایران، سخن می‌گوید، دونالد ترامپ این گزارش‌ها را «جعلی» خوانده و بر تهدید به حملات نظامی تأکید می‌کند. در مقابل، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، از مذاکرات مستقیم و رو در رو با ایران حمایت می‌کند. این دوگانگی، نه‌تنها عدم انسجام استراتژیک کاخ سفید را آشکار کرده، بلکه خشم دموکرات‌ها در کنگره را به دلیل فقدان شفافیت در تصمیم‌گیری‌های دولت برانگیخته است.
ادامه مطلب
در حالی که دولت دونالد ترامپ با پیشنهاد سرمایه‌گذاری ۳۰ میلیارد دلاری برای برنامه هسته‌ای غیرنظامی ایران و آزادسازی دارایی‌های مسدودشده، در تلاش برای ازسرگیری مذاکرات است، سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، با تأکید بر منافع ملی و تجربه تلخ نقض دیپلماسی توسط آمریکا و اسرائیل، هرگونه گفت‌وگو را به بررسی دقیق شرایط جدید مشروط کرده است. در یک گزاره محتمل، پیشنهاد آمریکا در سایه تخریب دیپلماسی، تلاشی برای بازنویسی قواعد بازی به نفع واشنگتن است.
ادامه مطلب
در حالی که توجه محافل سیاسی و رسانه‌ای به پیامدهای جنگ ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی علیه ایران و احتمال ازسرگیری مذاکرات تهران-واشنگتن معطوف است، بحث فعال‌سازی مکانیسم ماشه توسط اروپا می‌تواند به تشدید تنش‌های دیپلماتیک جدیدی منجر شود.
ادامه مطلب
فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پیام پنهان تصمیم اخیر ایران برای کشورهای منطقه‌ای و دولت‌های عربی نیز این است که قدرت‌نمایی و مذاکره، مکمل یکدیگرند و ایران هرگز امنیت، اقتدار، و منافعش را قربانی روندهای نمایشی و بی‌ثمر نمی‌کند؛ در عین حال راه دیپلماسی همواره باز است، مشروط به آن‌که با رویکرد احترام و واقع‌بینی همراه شود، نه با منطق فشار و تحقیر.
ادامه مطلب
صادق ملکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در پایان دادن به جنگ و بحران هسته‌ای تنها کسانی توانستند و می‌توانند از شعارها و آرمان های دور از دسترس عبور کنند که پای آن ایستاده‌اند و برای آن جنگیده‌اند. روندی که در جنگ ایران و عراق رخ داد و می‌رود در موضوع هسته‌ای نیز تکرار شود.
ادامه مطلب
به نظر می‌رسد اروپا عمداً مذاکرات ایران را تضعیف می‌کند. بریتانیا، فرانسه و آلمان در زمان نامناسبی در حال اعمال تحریم‌های مکانیسم ماشه هستند. دلیل آن چیست؟
ادامه مطلب
همزمان با انتشار گزارش جامع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ۱۰ خرداد ۱۴۰۴، که ایران را به افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصدی و فعالیت‌های اعلام‌نشده در سه سایت متهم کرده، سفر ناگهانی بدر البوسعیدی، وزیر خارجه عمان، به تهران برای ارائه بسته پیشنهادی آمریکا، توجهات را جلب کرده است. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد که این پیشنهاد در چارچوب «اصول، منافع ملی و حقوق ملت ایران» بررسی و پاسخ داده خواهد شد. این همزمانی، معنادار به نظر می‌رسد و گمانه‌زنی‌هایی را درباره سناریوی چندلایه آمریکا برانگیخته است که آیا این بسته پیشنهادی کورسوی امیدی برای دیپلماسی است یا بخشی از بازی پیچیده‌ای برای تحت‌فشار قراردادن ایران؟
ادامه مطلب
کوروش احمدی می نویسد:اگر اولویت را ادامه مذاکرات و جلوگیری از توقف آن بدانیم، هر دو طرف قاعدتا باید در ارتباط با ایده‌های عمان انعطاف لازم را نشان دهند. ترامپ به نحوی فزاینده در حال تمرکز بر اقتصاد و جلوگیری از افزایش قیمت نفت و داشتن دستاوردی در سیاست خارجی و... است و به این خاطر او به‌جد باید دنبال احتراز از جنگ و جلوگیری از ماجراجویی اسرائیل باشد. ایران نیز باید قاعدتا لازم بداند که بر طیفی از مشکلات اقتصادی-اجتماعی، از‌جمله ناترازی‌ها و نیز شرایطی کاملا جدید در منطقه متمرکز شود؛ مشکلاتی که می‌توانند در صورت ادامه تنش و تحریم‌ها تشدید شوند. در چنین شرایطی، ممکن است مقامات ما نیز بخواهند نوعی تحلیل هزینه-فایده و تمرکز بر مشکلات واقعا موجود را در دستور کار قرار دهند. تنها در این صورت می‌توان به نجات مذاکرات و یافتن راه‌حلی امیدوار بود.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی در یادداشتی می نویسد: می‌توان گفت، فعلا فضایی بیابینی حکم‌فرماست که نه می‌توان کاملا ناامید شد و نه می‌توان با خوش‌بینی امیدوار ماند. به گفته وزیر امور خارجه کشورمان پیشنهادهای طرف عمانی جای امیدواری را باقی نگه داشته است.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می‌نویسد: طرف ایرانی در حالی وارد مذاکرات رم شده که از یک سو عصبانی است و می‌گوید آشفتگی در مواضع امریکا را برنمی‌تابد و نمی‌تواند باور کند که طرف امریکایی تا چه اندازه در پیشبرد مذاکرات برای رسیدن به نتیجه‌ای قابل قبول، جدی است؛ و از سوی دیگر احساس می‌کند همچنان باید طرف امریکایی را بیازماید و با طمانینه و احتیاط بیشتر به گفت‌وگوها ادامه دهد.
ادامه مطلب
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای همچنین با تذکر به طرف آمریکاییِ مذاکراتِ غیرمستقیم برای پرهیز از یاوه‌گویی تاکید کردند: حرف‌های آمریکایی‌ها درباره اینکه اجازه غنی‌سازی به ایران نمی‌دهیم غلط زیادی است و جمهوری اسلامی سیاست و روش خود را در این زمینه دنبال خواهد کرد.
ادامه مطلب
آرش رضایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برای پیش‌بینی سرنوشت مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا، لازم است داده‌های موجود، دینامیک‌های سیاسی و متغیرهای تاثیر گذار تحولات داخلی و خارجی ایران و امریکا را با دقت تحلیل کنیم.
ادامه مطلب
کارین کلر-زوتر، رئیس‌جمهور سوئیس، گفته که امیدوار است این مذاکرات به کاهش تنش‌های جهانی منجر شود، زیرا تجارت دوجانبه آمریکا-چین تأثیر عمیقی بر اقتصاد جهانی دارد.
ادامه مطلب
سفر ترامپ فرصتی برای ایران است تا از شکاف‌های بین آمریکا، اسرائیل و کشورهای حاشیه خلیج فارس بهره‌برداری کند. در سناریوی خوش‌بینانه، دور پنجم مذاکرات به توافقی منجر می‌شود که تحریم‌ها را لغو کرده و اقتصاد ایران را احیا می‌کند. این توافق، با کاهش خطر جنگ و تقویت روابط ایران با همسایگان، نظم منطقه‌ای جدیدی را شکل می‌دهد که تهران هم می‌تواند وزنی جدی در آن پیدا کند. حمایت کشورهای حوزه خلیج فارس از دیپلماسی، همان‌طور که برنارد هیکل در پرینستون اشاره کرد، به ایران اهرم فشار بیشتری می‌دهد.
ادامه مطلب
کیکاوس پورایوبی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در بین کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، قطعا نقش عربستان سعودی یک سر و گردن از بقیه کشورها برجسته‌تر و پررنگ تر است.
ادامه مطلب
مسعد سلیتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بنیامین نتانیاهو با لابی‌گری در واشینگتن، تهدیدات نظامی و فضاسازی رسانه‌ای، تلاش می‌کند هر گونه توافق میان تهران و واشینگتن را به حاشیه ببرد.
ادامه مطلب
در آستانه دور چهارم مذاکرات ایران و ایالات متحده در مسقط که قرار است روز یکشنبه (۲۰ می۲۰۲۵) برگزار شود، گزارش‌ها از تشدید اختلافات میان دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، حکایت دارند. این مذاکرات که کماکان با حضور عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران و استیو ویتکوف، نماینده ویژه کاخ سفید انجام می‌شود، در حالی پیش می‌رود که نتانیاهو فشار برای گزینه‌های نظامی علیه ایران را افزایش داده است. با این حال، رویکرد دیپلماتیک ترامپ که به دنبال توافقی بدون توسل به نیروی نظامی است، نشان‌دهنده تمایل واشنگتن به کاهش تنش‌ها و تقویت ثبات منطقه‌ای است.
ادامه مطلب
با وجود مواضع به نظر سخت‌گیرانه دونالد ترامپ نسبت به برنامه هسته‌ای ایران و مذاکرات غیرمستقیم جاری با آن، ترامپ اشاره کرد که در صورت ارائهٔ دلایل قانع‌کننده، ممکن است برنامهٔ هسته‌ای غیرنظامی ایران را بررسی کند، اما هشدار داده که چنین برنامه‌هایی می‌توانند به جنگ منجر شوند.
ادامه مطلب
بسیاری از منابع خبری یکی از دلایل اصلی به تعویق افتادن دور چهارم گفت وگوهای غیرمستقیم ایران و امریکا را به تحولات رخ داده در درون دولت امریکا نسبت دادند. گفته می شود یکی از دلایل احتمالی این توقف، برکناری مایک والتز از سمت مشاور امنیت ملی امریکا بوده است.
ادامه مطلب
توقف حملات نظامی آمریکا علیه انصارالله یمن که به گزارش سی‌ان‌ان، پس از مذاکرات با میانجیگری عمان و هدایت استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا محقق شد، فضایی برای دیپلماسی منطقه‌ای ایجاد کرده است. در این بین نیویورک‌تایمز مدعی است ایران با استفاده از نفوذ خود بر حوثی‌ها، به‌عنوان بخشی از تلاش‌های عمان، در این آتش‌بس نقش داشته است. این ادعا، اگرچه توسط اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه ایران رد و انصارالله به‌عنوان گروهی مستقل معرفی شده، نشان‌دهنده جایگاه تهران در معادلات منطقه‌ای است. بقائی تأکید کرد اقدامات یمن نتیجه تصمیمات مستقل آنها در حمایت از فلسطین و دفاع از خود در برابر تجاوزات آمریکاست، نه دستور از ایران.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره می نویسد: هیچ چیز بدتر از بی‌تصمیمی در سیاست نیست. تهران و واشنگتن یا باید به سرعت به توافقی درخور دست یابند، یا تن به ورطه‌ای دهند که دشمنان هرگونه تنش‌زدایی و تعامل سازنده میان این دو خواستار آن هستند. اعلام تعلیق در ادامه گفتوگوهای تهران _ واشنگتن توانست تأثیر فوری بر خوش‌بینی‌ها به سه دور گفتوگوهای انجام شده بگذارد، اما اکنون همه آنچه فضای عمومی دیپلماسی را در خود فرو برده، نگرانی از آینده مسیری است که تنها امیدواری به کشف حل مسالمت‌آمیز اختلافات و رسیدن به نقطه توافق باقی مانده است.
ادامه مطلب
معصومه علیانپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: تحلیل کنش‌های ایران و آمریکا در این مرحله، مستلزم فهم دقیق از سازوکارهای تصمیم‌سازی در هر دو کشور و ادراکات امنیتی آنها از یکدیگر است. واشینگتن، به‌رغم اولویت دادن به بحران اوکراین و تقابل با چین، همچنان برنامه هسته‌ای ایران را تهدیدی خزنده علیه نظم هژمونیک خویش در غرب آسیا تلقی می‌کند. در مقابل، تهران نیز تجربه خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام را نه‌تنها شکست یک توافق بلکه زوال اعتبار تعهدات حقوق بین‌الملل می‌داند و از همین‌رو، رویکرد بازگشت به توافق سابق را فاقد ضمانت اجرایی ارزیابی می‌کند.
ادامه مطلب