مذاکرات

دو سناریو که بیش از همه رخ‌نمایی می‌کنند

مذاکرات عمان؛ احیای دیپلماسی در سایه بی‌اعتمادی ساختاری جدید

معصومه علیانپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: تحلیل کنش‌های ایران و آمریکا در این مرحله، مستلزم فهم دقیق از سازوکارهای تصمیم‌سازی در هر دو کشور و ادراکات امنیتی آن‌ها از یکدیگر است. واشینگتن، به‌رغم اولویت دادن به بحران اوکراین و تقابل با چین، همچنان برنامه هسته‌ای ایران را تهدیدی خزنده علیه نظم هژمونیک خویش در غرب آسیا تلقی می‌کند. در مقابل، تهران نیز تجربه خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام را نه‌تنها شکست یک توافق بلکه زوال اعتبار تعهدات حقوق بین‌الملل می‌داند و از همین‌رو، رویکرد بازگشت به توافق سابق را فاقد ضمانت اجرایی ارزیابی می‌کند.

ادامه مطلب

گفتاری در اقتضائات و الزامات مسیر دیپلماسی

مذاکرات ایران و آمریکا به کدام سو می رود؟ جدید

سید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: همان گونه که ماهیت و رفتارهای طرف مقابل و تجربه به دست آمده از مذاکرات برجام نشان می دهد باید همه عناصر و الزامات یک مذاکرات را مورد توجه و محاسبه قرار داد. 

ادامه مطلب

تداوم دیپلماسی هسته‌ای ایران در سایه توقف مذاکرات

کانال‌های باز سیاست خارجی تهران

با وجود توقف موقت مذاکرات، همچنان شاهد تداوم دیپلماسی هسته‌ای تهران و کانال‌های باز سیاست خارجی هستیم. در این راستا، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، عصر روز جمعه در تماس تلفنی با آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، آخرین تحولات مرتبط با گفت‌وگوهای غیرمستقیم ایران و ایالات متحده را تشریح کرد و بر تعهد ایران به مسیر دیپلماتیک تأکید کرد. این تماس، که در بحبوحه مذاکرات حساس هسته‌ای و واکنش‌های منطقه‌ای رخ داد، نشان‌دهنده تلاش تهران برای حفظ و تداوم دیپلماسی در مواجهه با چالش‌های بین‌المللی است.

ادامه مطلب

اتفاقی که می‌تواند کمک‌کننده باشد

تعویق دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا در عمان؛ لجستیکی یا سیاسی؟

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در فضای سیاسی کنونی که همزمان با ادامه تحریم‌های آمریکا علیه ایران و افزایش تنش‌های منطقه‌ای همراه شده است، بسیاری از تحلیلگران معتقدند که چنین تأخیری بیشتر ریشه در دلایل سیاسی دارد تا لجستیکی صرف.

ادامه مطلب

رویکرد چند جانبه؛

الزامی برای به فرجام رسیدن مذاکرات هسته ای

محمدمهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هر چند عمل متقابل در برابر مواضع غیر دوستانه کشورهای اروپایی به‌ویژه انگلیس، فرانسه و آلمان، در برخی موارد ضروری است، اما این کشورها در فرجام مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا نقشی حساس دارند؛ از این رو، حفظ هماهنگی با تمام طرف‌های توافق ۲۰۱۵ از جمله این سه کشور حیاتی است و می تواند مفید باشد.

ادامه مطلب

تنش‌هایی که خواهی‌نخواهی تاثیرگذارند

سه بحران ژئوپلیتیکی موثر بر مذاکرات غیرمستقیم ایران و امریکا

نقش مخرب اسرائیل در خاورمیانه می‌تواند مذاکرات را به سمت بن‌بست سوق دهد، جنگ اوکراین و مذاکرات روسیه -آمریکا می‌تواند فضای دیپلماتیک را پیچیده‌تر کند، و رقابت چین – آمریکا می‌تواند ایران را به سمت وابستگی بیشتر به چین سوق دهد.

ادامه مطلب

مذاکرات در غرب، تنش در شرق

بوی جنگ دو قدرت اتمی در میانه مذاکرات هسته‌ای ایران

در حالی که تهران خود را برای مذاکرات حساس با اروپا و دور چهارم گفت‌وگوها با ایالات متحده در رم آماده می‌کند، همسایگان شرقی ایران در آستانه تنشی بی‌سابقه قرار گرفته‌اند. حمله تروریستی ۲۲ آوریل ۲۰۲۵ در پهلگام کشمیر، که به کشته شدن ۲۶ گردشگر منجر شد، روابط هند و پاکستان را به نقطه‌ای بحرانی رسانده است. این تنش، با تبادل اتهامات، اقدامات دیپلماتیک متقابل، و هشدارهای نظامی، نه‌تنها ثبات شبه‌قاره را تهدید می‌کند، بلکه امنیت مرزهای شرقی ایران و ژئوپلیتیک پیرامونی آن را تحت تأثیر قرار داده است. ایران، به دلیل پیوندهای تاریخی و موقعیت استراتژیک خود، ناگزیر از ایفای نقش میانجی‌گری و تلاش برای مدیریت بحران است.

ادامه مطلب

فضای خوش‌بینی ادامه دارد

بررسی دور سوم مذاکرات به کمک هوش مصنوعی

گزارش‌ها حاکی از آن است که مذاکرات به مرحله بررسی جزئیات و مطالبات دو طرف وارد شده است. صداوسیمای جمهوری اسلامی اعلام کرد که گفت‌وگوهای کارشناسی و فنی پیشرفت کرده و هیئت‌های کارشناسی برای مشورت به کشورهای خود بازمی‌گردند. این نشان‌دهنده حرکت از بحث‌های کلی (مانند تعیین چارچوب و اصول) به مذاکرات تخصصی‌تر در مورد مسائل فنی، مانند سطح غنی‌سازی اورانیوم، ذخایر اورانیوم غنی‌شده و رفع تحریم‌هاست.

ادامه مطلب

راستی‌آزمایی یک ادعا

آیا واقعا ویتکاف به فکر رسیدن به توافق ظرف ۶۰ روز است؟

هیچ منبع معتبری، از جمله گزارش‌های وب یا پست‌های شبکه‌های اجتماعی، به‌طور صریح تأیید نمی‌کند که استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دونالد ترامپ، گفته باشد هدف واشینگتن نهایی شدن توافق ظرف ۶۰ روز آینده است.

ادامه مطلب

باید جلوی بازی‌خراب‌کن‌ها را گرفت

حفاظت از فرایند مذاکره

عباس آخوندی در یادداشتی می نویسد: اکنون، مراقبت از نفسِ مذاکره به اندازه محتوای مذاکره دارای اهمیت است. باید رفتار بازیگرانی که مخالف توافق هستند زیر ذره‌بین فعالان سیاسی و در ایران و جهان قرار گیرد.

ادامه مطلب

با بررسی دقیق رسانه‌ها و اظهارنظرها

ارزیابی هوش مصنوعی از مذاکرات ایران و آمریکا در رم

. بر اساس گزارش‌ها، فضای مذاکرات «نسبتاً مثبت» بوده و پیشرفت‌هایی در زمینه اصول و اهداف توافق احتمالی حاصل شده است. با این حال، انتظارات برای نتایج فوری یا خارق‌العاده پایین است، زیرا اختلافات کلیدی همچنان پابرجاست.

ادامه مطلب

دستاوردسازی در عرصه سیاست خارجی

ترامپ شاید به توافق هسته‌ای برسد، اما این بار طبق خواسته‌های ایران

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا و نویسنده کتاب «هنر معامله»، تاکنون موفقیت چندانی در انجام معاملات بزرگ نداشته است. روسیه پیشنهادهای او برای پایان جنگ اوکراین را رد کرده است. اسرائیل و حماس به تلاش‌های او برای آتش‌بس در غزه بی‌اعتنایی کرده‌اند و چین نیز ظاهراً تمایلی به پایان دادن به جنگ تجاری که ترامپ آغاز کرد، ندارد. اما در مورد ایران، اوضاع ممکن است در حال بهبود باشد. مذاکره‌کنندگان آمریکایی و ایرانی روز شنبه گذشته در عمان و همچنین در پایان‌هفته جاری برای گفت‌وگوی رو در رو درباره توقف برنامه هسته‌ای ایران با یکدیگر ملاقات کردند. ترامپ که در دوره اول ریاست‌جمهوری خود از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ خارج شد، اکنون در موقعیت مناسبی برای دستیابی به یک توافق پایدار قرار دارد.

ادامه مطلب

منافع تهران و واشنگتن در ادامه مذاکرات

ایران‌‌-آمریکا به سوی یک توافق هسته‌ای؟

اردوان  امیراصلانی می نویسد: ایران که تحت فشار شدید تحریم‌ها قرار دارد، همچنین با مواردی مثل بحران اقتصادی بی‌سابقه، تورم بی‌رویه، کاهش ارزش تاریخی پول ملی و بی‌کاری گسترده که عمدتا جوانان کشور را تحت تأثیر قرار داده، مواجه است.  جنگ در غزه، حملات اسرائیل به حزب‌الله و حملات هوایی اسرائیل به ایران در اکتبر ۲۰۲۴ در این خصوص قابل توجه است. ایران از این خطرات بزرگ آگاه است و به نظر می‌رسد آماده است تا برای رفع تحریم‌ها تعاملاتی انجام بدهد.

ادامه مطلب

نگاهی به آینده مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا

شیطان در جزئیات است

با آغاز مذاکرات فنی در سطح کارشناسی از چهارشنبه ۲ اردیبهشت ۱۴۰۴، این فرایند وارد مرحله‌ای حیاتی شده است که می‌تواند مسیر نهایی مذاکرات را تعیین کند. به قول ضرب‌المثل انگلیسی، «The devil is in the details» (شیطان در جزئیات است)، تمرکز بر جزئیات اختلافی میان تهران و واشنگتن، از جمله سطح غنی‌سازی، دامنه بازرسی‌ها، و مکانیسم‌های رفع تحریم‌ها و ... همگی نقش تعیین‌کننده‌ای در موفقیت یا شکست این گفت‌وگوها خواهد داشت.

ادامه مطلب

درباره مذاکرات غیرمستقیم ایران و امریکا

توافق موقف شاید، اما توافق جامع در کوتاه مدت بعید است

کارشناسان معتقدند که مذاکرات مسقط می‌تواند زمینه‌ساز توافقی موقت باشد، اما دستیابی به یک توافق جامع مشابه برجام در کوتاه‌مدت بعید است.

ادامه مطلب

نه جنگ، نه صلح؛ ایران و آمریکا در بازی بدون پایان

بن‌بست دیپلماتیک، مقاومت استراتژیک و چشم‌انداز منطقه‌ای

رضا معصومی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سابقه نقض توافقات توسط آمریکا، به‌ویژه خروج یک‌جانبه از برجام در ۲۰۱۸، سایه‌ای سنگین بر این مذاکرات انداخته است. این یادداشت با تحلیل مستند و عمیق، نشان می‌دهد که چگونه بدعهدی‌های آمریکا، ایران را به مقاومتی استراتژیک واداشته و چرا این بازی دیپلماتیک، که نه به جنگ می‌انجامد و نه به صلح کامل، همچنان ادامه دارد.

ادامه مطلب

اراده ایران و آمریکا بر توافق است

مذاکرات هسته ای روندی تا بازگشایی سفارت ها

صادق ملکی در یادداشتی برای دیپلماس ایرانی می نویسد: اگرچه ایران و آمریکا بارها مذاکرات پنهان و آشکار داشته اند اما فضای حاکم بر مذاکرات نشان از آن دارد که جنس مذاکرات امروز نه مدیریت بحران بلکه از جنس مدیریت حل بحران است.

ادامه مطلب

مذاکره یا مهار؟

راهبرد پنهان آمریکا در مواجهه با ایران

پیمان صالحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هرچند این مذاکرات به‌صورت غیرمستقیم بوده‌ است، اما منابع نزدیک به دو طرف، از پیشرفت نسبی و احتمال تداوم آن خبر داده‌اند. در این میان، سوال اصلی آن است که آیا آمریکا به‌دنبال حل‌وفصل واقعی اختلافات است یا آنکه همچنان رویکرد مهار و کنترل جمهوری اسلامی را از مسیر گفت‌وگو دنبال می‌کند؟

ادامه مطلب

نگاهی به سفر عراقچی به مسکو

هماهنگی های ایران و روسیه پیش از دور دوم مذاکرات؟!

سفر‌ عراقچی به روسیه که با تقدیم پیام رهبر انقلاب، گفت‌وگوهای فشرده‌ و هماهنگی در آستانه دور دوم مذاکرات همراه بود، می‌تواند مبین نوعی هماهنگ‌سازی دیپلماتیک دو‌طرفه تهران و مسکو باشد.

ادامه مطلب

واکاوی اهمیت و اهداف سفر خالد بن‌سلمان به تهران

ثبات، میانجیگری یا هر دو؟

اگر‌چه گفته می‌شود ‌سفر خالد بن‌سلمان پس از چهار ماه برنامه‌ریزی صورت گرفت، اما از نظر زمان‌بندی، این حضور در مقطعی حساس انجام شد. هم‌زمانی این سفر با دور دوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و ایالات متحده که از امروز (شنبه) آغاز می‌شود، بر اهمیت آن افزوده است و پیام‌هایی روشن برای بازیگران بین‌المللی، به‌ویژه واشنگتن، به همراه دارد. این رویداد می‌تواند نشانه‌ای از تمایل عربستان به ایفای نقشی فعال‌تر در میانجیگری میان تهران و واشنگتن باشد. در پیوست نکته مذکور و بر اساس برخی گزارش‌ها، در دیدارهای خالد بن‌سلمان با مقامات کشورمان، احتمال آمادگی عربستان برای میانجیگری در گفت‌وگوهای ایران و آمریکا مورد توجه قرار گرفته است. ریاض‌ که پیش‌تر تجربه میزبانی نشست صلح اوکراین را دارد، می‌تواند از این ظرفیت برای تسهیل مذاکرات تهران و واشنگتن استفاده کرده و به این‌ ترتیب‌ وزن دیپلماتیک خود را در عرصه منطقه‌ای و جهانی تقویت کند. این موضوع از آن‌رو اهمیت دارد که نتایج مذاکرات ایران و آمریکا، تأثیر مستقیمی بر سیاست‌های امنیتی، دفاعی و دیپلماتیک عربستان و به‌طور کلی خاورمیانه خواهد داشت.

ادامه مطلب

ایران در شطرنج استراتژیک مقابل آمریکا

مسقط، آینه دیپلماسی بزرگ

سید کامران یگانگی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: عمان، با سابقه‌ای درخشان در میانجی‌گری، بار دیگر بستری برای گفت‌وگو فراهم کرده است. اما آیا این مذاکرات به گشایشی تاریخی منجر خواهد شد یا در سایه بی‌اعتمادی و فشار حداکثری به بن‌بست می‌رسد؟

ادامه مطلب

تجارب تلخ گذشته، چراغ راه اکنون و آینده

راه پر از سنگلاخ مذاکرات؛ تهدیدها و فرصت‌ها

غلامرضا نظربلند در یادداشتی می نویسد: نخستین جلسه مذاکرات ایران و آمریکا راجع به موضوع هسته‌ای و احیانا دیگر موضوعات در مسقط برگزار شد. این جلسه در حالی پایان یافت که دست‌کم تا آنجا که پیوست رسانه‌ای دلالت می‌کند، متضمن رضایت‌مندی طرفین بوده است. اهمیت این امر در آن است که پیش‌تر، فضایی آکنده از بی‌اعتمادی، نااطمینانی و ابهام و ایهام بر کلیت امر سایه افکنده بود.

ادامه مطلب

مرجعیت باید در داخل کشور باشد

مذاکرات ایران و امریکا و ضرورت مدیریت رسانه و فضای مجازی

حسن صفرخانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اثر تباین تکنیکی است که در آن یک طرف مذاکره‌کننده ابتدا با وعده‌های جذاب، انتظارات مثبت یا فضاسازی‌های رسانه‌ای انتظارات بالایی در افکار عمومی ایجاد می‌کند و سپس با مطرح کردن خواسته‌های غیرمنتظره یا زیاده‌خواهانه، طرف مقابل را در یک موقعیت احساسی منفی که از خط پایه اولیه هم منفی‌تر است قرار می‌دهد. این روش طبق محاسبات آمریکا باعث می‌شود که طرف ایرانی در اثر شوک ناشی از احساس ناکامی تحت فشار روانی از سوی افکار عمومی قرار گیرد. به عبارت بهتر طرف ایرانی هزینه‌های عدم توافق را بالا می‌بیند و لاجرم به سمت امتیازدهی یا پذیرش شرایط نامطلوب سوق داده می شود. لذا توجه به اصل و چارچوب مذاکرات و همچنین فضای رسانه ای آن حائز اهمیت است.  

ادامه مطلب

سیاست خارجی متوازن ایران در قفقاز جنوبی

حفظ تعادل در سایه مذاکرات با آمریکا

در شرایطی که بخش عمده تمرکز سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به مذاکرات حساس با ایالات متحده معطوف است، تهران با هوشمندی و ظرافت، توجهی ویژه به مناسبات منطقه‌ای خود نیز داشته و تلاش کرده است توازنی راهبردی را در مناطق ژئوپلیتیک حساس، به‌ویژه قفقاز جنوبی، حفظ کند. این منطقه، به دلیل موقعیت استراتژیک و هم‌مرزی با ایران، از اهمیتی بی‌بدیل برای سیاست خارجی تهران برخوردار است. کشورمان، به‌ عنوان بازیگری کلیدی در این حوزه، با اتخاذ رویکردی متوازن در روابط با ارمنستان و جمهوری آذربایجان، نه‌تنها به دنبال تقویت همکاری‌های دوجانبه است، بلکه می‌کوشد صلح و ثبات پایدار را در قفقاز جنوبی نهادینه کند. این سیاست، که بر پایه حسن هم‌جواری، احترام به تمامیت ارضی‌ و همکاری منطقه‌ای استوار است، نشان‌دهنده توانایی ایران در مدیریت هم‌زمان اولویت‌های جهانی و منطقه‌ای است.

ادامه مطلب

تحلیل فضای سیاسی پس از نشست مسقط

مذاکرات ایران و آمریکا؛ چالش‌ها، فرصت‌ها و نقش دیپلماسی

 عبدالله رمضان‌زاده: از ترس شکست نباید مذاکرات را متوقف کرد./  محمدهاشمی: مخالفت‌های داخلی در قبال مذاکرات قابل مدیریت است.

ادامه مطلب

پرهیز از برساخت انتظارات حداکثری در روند مذاکرات ایران و آمریکا

دیپلماسی عمومی و خطر رویاپردازی دیپلماتیک در مذاکرات

محسن عسگریان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در فرآیندهای دیپلماتیک پیچیده، به‌ویژه در مذاکرات مستقیم و غیرمستقیم میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا، مدیریت انتظارات افکار عمومی و پرهیز از برساخت فضای غیرواقعی از نتایج احتمالی مذاکرات، اهمیتی بنیادین دارد. این یادداشت تحلیلی به‌صورت اجمالی با بهره‌گیری از مفاهیم نظریه‌های نوواقع‌گرایی، سازه‌انگاری و بازی دوسطحی پاتنام، به بررسی ضرورت بازنگری در راهبرد دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی در مواجهه با تاکتیک‌های غافلگیرکننده طرف آمریکایی، به‌ویژه در تجربه تعامل با دولت ترامپ، می‌پردازد. همچنین پیامدهای اجتماعی و اقتصادی «رویاپردازی دیپلماتیک» در نمونه‌ی برجام مورد تحلیل قرار گرفته است. در پایان، بر ضرورت اتخاذ رویکردی واقع‌گرایانه و تقویت گفتمان کارشناسی در سطح افکار عمومی تأکید می‌شود.

ادامه مطلب

به رویکرد اقدامات «بزرگ» در برابر «بزرگ» نیازمد است

ضرورت اتخاذ رویکرد جدید در دیپلماسی هسته ای

وحید نوری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بالطبع این یادداشت منتقدان زیادی خواهد داشت؛ عده ای آن را بلندپروازانه خواهند دانست؛ عده ای آن را بر خلاف ماهیت انقلابی جمهوری اسلامی می‌دانند و عده دیگری احتمالاً «غیرعملی»؛ نگارنده از هویت متصلب و نهادینه شده در سیاست خارجی ایران و نیازمندی رویکرد «بزرگ در برابر بزرگ» به چرخش استراتژیک در سیاست خارجی واقف است؛ دشواری چنین چرخشی و ملاحظات فکری تصمیم سازان بر این قلم پوشیده نیست؛ با این حال، تاریخ روابط بین‌الملل نشان داده نام نیکوی سیاستمداران در وفاداری به منافع و امنیت ملّی است و توجه به این امر، می تواند جسارت لازم را برای اتخاذ رویکرد بزرگ در برابر بزرگ هموار سازد.

ادامه مطلب

شکایت تهران از قلدری امریکا

چرا ایران وارد مذاکرات مستقیم با امریکا نمی‌شود؟

با وجود تردیدهایی پیرامون قصد واشینگتن برای دستیابی به یک راه حل واقعی این سخنان نشان می‌دهد ایران از برخورد امریکا در خصوص این پرونده ناراضی است.

ادامه مطلب

نگاهی به آنچه که علی لاریجانی گفت

آرامش پیش از طوفان! / آیا خط قرمزها در حال ذوب شدن هستند؟

در روزهای اخیر، گمانه‌زنی‌ها پیرامون آغاز مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و ایالات متحده، به طور گسترده‌ای فضای رسانه‌ای را تحت تأثیر قرار داده بود. اظهارات برخی از چهره‌های برجسته و مقامات ارشد کشور، از جمله کمال خرازی، عباس عراقچی، فاطمه مهاجرانی و مسعود پزشکیان، به همراه اعلام رسمی دونالد ترامپ، این گمانه‌زنی‌ها را تقویت کرده و تحلیلگران را به سوی احتمال برقراری گفت‌وگو از طریق کانال مسقط معطوف کرده بود. اما در این میان، سخنان اخیر علی لاریجانی به ناگاه معادلات موجود را دستخوش تحول کرد و فضای سیاسی حاکم را به طور چشمگیری تغییر داد. امروز، نه تنها خبری از مذاکرات میان تهران و واشنگتن در هیچ سطحی و بر سر هیچ موضوعی مطرح نمی‌شود، بلکه سایه سنگین تنش و بحران، بیش از پیش در افق روابط دو کشور به چشم می‌آید.

ادامه مطلب

مذاکرات صلح اوکراین؛ گام‌های کوچک، اختلافات بزرگ

توافق شکننده روسیه و اوکراین در دریای سیاه

روسیه و اوکراین با میانجی‌گری آمریکا بر سر توقف خشونت در دریای سیاه و حفاظت از زیرساخت‌های انرژی به توافق رسیدند، اما کرملین اجرای این توافق را به لغو تحریم‌های بانکی و صادراتی مشروط کرده و ابهاماتی را به مذاکرات صلح افزوده است.

ادامه مطلب