ایران

فضای دوگانه رسانه‌ای حول «جنگ» و «مذاکره» بین تهران و واشنگتن

ایران و آمریکا؛ از دیپلماسی تا گزینه‌های نظامی

با اعلام ارسال پاسخ ایران به نامه دونالد ترامپ از طریق عمان، فضای رسانه‌ای و تحلیلی پیرامون این موضوع دچار دوگانگی و تناقض‌های زیادی شده است. در یک سو، برخی منابع خبری به احتمال تشدید تنش‌ها و نزدیک شدن به گزینه نظامی اشاره دارند، در حالی که در سوی دیگر، گزارش‌هایی منتشر می‌شود که از گشایش مسیر دیپلماسی و امکان مذاکرات غیرمستقیم خبر می‌دهند. این تضاد و تنوع در گزارش‌ها موجب سردرگمی در تحلیل و ارزیابی شرایط شده است.

ادامه مطلب

مواضع متناقض مقامات کشور پیرامون نحوه تعامل با آمریکا

بازی با مذاکره

موضع‌گیری‌های متناقض و متضاد چهره های تصمیم گیر درباره نحوه تعامل با ایالات متحده ذیل مذاکرات غیرمستقیم، پرسش‌های جدی و بنیادینی را مطرح می‌کند. اگر مذاکره با آمریکا ذاتاً به ضرر منافع ملی، امنیت و اقتصاد ایران است، تفاوتی میان مذاکره «مستقیم» و «غیرمستقیم» وجود ندارد؛ اما اگر گفت‌وگو می‌تواند به تأمین این منافع کمک کند، چرا باید مسیر آن را پیچیده و پرهزینه کرد؟ آیا واگذاری نقش مذاکره به میانجی‌ها و طرف‌های ثالث به معنای اتلاف زمان، کاهش فرصت‌های دیپلماتیک و تحمیل هزینه‌های غیرضروری نیست؟ آیا بازیگران واسطه می‌توانند بهتر از دیپلمات‌های ایرانی منافع کشور را نمایندگی کنند؟

ادامه مطلب

فشار حداکثری ترامپ علیه ایران

پیروی کج دار و مریز عراق از سیاست‌های آمریکا

آروین خادم مولا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دولت عراق در سیاست‌های کلان به ویژه در سالیان اخیر همواره ملاحظات آمریکا را بیشتر از ایران در نظر می‌گرفت؛ اما در عین حال هم به نحوی رفتار می‌کرد که این مساله چندان خشم و نگرانی تهران را موجب نشود.

ادامه مطلب

وضعیت میدان منازعه ایران و آمریکا

جغرافیای تنش و برنامه‌های اقدام

محمد محمودی کیا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در حالت طبیعی بازه زمانی ۵ ماهه پیش‌رو باید با بیشترین حساسیت و مراقبت کنترل شود‌ چراکه در خارج از این بازه زمانی برخی تهدیدهای فوری کنونی همچون اسنپ‌بک امکان بالفعل‌سازی نخواهد داشت.

ادامه مطلب

نگاهی به موضع گیری های چند روز اخیر اردوغان با آسیب شناسی از سیاست خارجی ایران

ادعاهای همسایگان، نتیجه بحران های، داخلی، منطقه ای و جهانی

در دنیای کنونی، جغرافیای قدرت دیگر تنها از طریق توان نظامی تعیین نمی‌شود. به‌طور فزاینده‌ای، کشورها بر اساس شاخص‌هایی همچون قدرت اقتصادی، دیپلماسی هوشمندانه، سرمایه‌گذاری خارجی، حجم مبادلات تجاری، و انسجام داخلی جایگاه خود را در معادلات جهانی تعیین می‌کنند. در این راستا، ایران با وجود دارا بودن ظرفیت‌های عظیم در حوزه‌های فرهنگی، اقتصادی و ژئوپلیتیکی، با چالش‌هایی در سیاست داخلی و خارجی روبه‌رو است که باعث کاهش توان تاثیرگذاری‌اش در عرصه بین‌المللی شده است. مسئله‌ای که به‌ویژه در ارتباط با تحولات اخیر در سیاست‌های کشورهای همسایه ایران، همچون ترکیه، جمهوری آذربایجان، امارات متحده عربی و طالبان، بیش از پیش به چشم می‌آید.

ادامه مطلب

پیامدهای معرفی ایران به‌عنوان بزرگ‌ترین حامی تروریسم

ضرورت رسیدن به توافق

مسعد سلیتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاستمداران ایرانی باید این واقعیت را بپذیرند که ادامه مسیر کنونی، کشور را به سوی انزوا، فروپاشی اقتصادی و حتی درگیری نظامی سوق می‌دهد. در مقابل، پذیرش توافقی معقول با آمریکا می‌تواند این تهدیدها را کاهش دهد و راه را برای ثبات و پیشرفت باز کند.

ادامه مطلب

پرونده میدل ایست اینستیتیوت درباره بازگشت فشار حداکثری دولت جدید امریکا (بخش هشتم)

امریکا در برابر نفوذ منطقه‌ای ایران چه می‌تواند بکند

وضعیت کنونی ایران باید بازنگری اساسی در سیاست ایالات متحده در قبال ایران را موجب شود، سیاستی که دو حزبی است و به دنبال مقابله با چالش های مختلف ناشی از تهران، به ویژه برنامه هسته ای، موشک های بالستیک و شبکه های نیابتی آن است.

ادامه مطلب

تحرکات معنادار آمریکا در تنگه هرمز

بازی خطرناک واشنگتن با اعزام ناوگان جنگی

منطقه خلیج فارس این روزها شاهد یکی از حساس‌ترین فصل‌های تنش‌زای خود در سال‌های اخیر است. اعزام ناو هواپیمابر یواس‌اس کارل وینسون به همراه گروه ضربتی آن به آب‌های گرم خلیج فارس، زنگ‌های هشدار را در محافل امنیتی منطقه به صدا درآورده است. این تحرک نظامی گسترده، در حالی صورت می‌گیرد که منابع اطلاعاتی از انتقال محرمانه بمب‌افکن‌ها B-۵۲ و ناوگان سوخت‌رسان به پایگاه‌های آمریکایی در خاورمیانه خبر می‌دهند.

ادامه مطلب

مقاومت ملتی مستقل در برابر زورگویی خارجی هدف است

تدابیر ایران برای عبور از بحران ترامپ

تهران مصمم است که مانع از آن شود که شکاف‌های داخلی توانایی کشور را در برابر فشارهای خارجی تضعیف کند. ایجاد گشایش‌های محدود اجتماعی و سیاسی، بخشی از یک راهبرد حساب‌شده برای تخلیه نارضایتی عمومی قبل از آن است که به ناآرامی‌های گسترده تبدیل شود.

ادامه مطلب

منافع مسکو مستقیماً در تضاد با واشنگتن در خاورمیانه

برای میانجی‌گری، روسیه قابل اعتماد نیست

افزایش وابستگی اقتصادی و نظامی بین ایران و روسیه نشان می‌دهد که مسکو تا حدی بر تهران نفوذ دارد و می‌توانست – اگر می‌خواست – در رسیدن به یک توافق هسته‌ای معنادار با ایران کمک کند. اما روسیه نشان داده که منافعش به تهران نزدیک‌تر از واشینگتن است و احتمالاً از هرگونه نقش در مذاکرات برای فشار بر منافع آمریکا استفاده خواهد کرد.

ادامه مطلب

وقتی سیاست خارجی بر اقتصاد کشور سایه انداخته است

لحظه انتخاب برای ایران

اردوان امیراصلانیطی یادداشتی می نویسد: در حقیقت، اقتصاد ایران یکی از بدترین سال‌های خود را در‌ ۲۰۲۴ تجربه کرد؛ سالی سخت برای مردم. از نظر ژئوپلیتیکی، اغلب گروه‌های نیابتی ایران در خارج از کشور تضعیف شده‌اند، حزب‌الله در لبنان آسیب دیده، سوریه بشار اسد به دست یک اسلام‌گرای افراطی داعش افتاده و نوار غزه به ویرانه‌‌ تبدیل شده است.

ادامه مطلب

سه راهکار همزمان تهران برای خرید زمان در دیپلماسی هسته ای ایران برای ۱۴۰۴

دعوت از گروسی، مذاکره مستقیم با اروپا و مذاکره غیرمستقیم با واشنگتن

در شرایطی که فضای دیپلماسی هسته‌ای ایران با فشارهای فزاینده‌ای از سوی دولت دوم دونالد ترامپ و اتحادیه اروپا مواجه است، تهران تنها گزاره پیش رو را «خرید زمان با هدف دستیابی به ۳ هدف می‌داند که شامل «جلوگیری از فعال کردن مکانیسم ماشه، ایجاد انعطاف تدریجی در سقف خواسته‌های ترامپ و در در یک احتمال بسیار اندک، رسیدن به گریز هسته‌ای.»

ادامه مطلب

شیطنت‌ها را جدی بگیریم

اردوغان به دنبال مصادره نوروز با ایجاد کریدورهای فرهنگی

علی جعفری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران باید دیپلماسی فرهنگی در  گستره تمدنی خود را فعال کند و با برنامه ریزی راهبردی و مؤثر اقدام کند زیرا در صورت غفلت، راهزنان فرهنگی درصدد هستند با ایجاد کریدورهای فرهنگی مخرب، نقشه فرهنگی ایران را نیز کوچک و به تدریج محو کنند.

ادامه مطلب

تا دیر نشده برای این وضعیت فکری کنید

تحریم همه چیز نیست

جمیله کدیور در یادداشتی می‌نویسد: هر چند برخی مشکلات به تحریم‌ها مربوط است، ولی قبول کنیم که اصل مشکل در نحوه مدیریت کشور است. تا دیر نشده برای بهبود اوضاع در ۱۴۰۴ فکری کنید.

ادامه مطلب

آسیب شناسی مواضع اخیر عراقچی

قدرت انتخاب یا تحمیل گزینه‌ها؟

 نکته قابل‌تأمل در اظهارات عراقچی تأکید بر «اجتناب از جنگ» به‌عنوان سیاست تهران در سال جدید است. این موضع‌گیری در نگاه نخست، منطقی و قابل‌درک به نظر می‌رسد، اما مسئله اساسی آن است که وقوع یا عدم وقوع جنگ در منطقه‌ای پرتنش مانند غرب آسیا، تنها به تصمیم تهران بستگی ندارد. در واقع، جنگ بیش از آنکه محصول تصمیمات تهران باشد، نتیجه مجموعه‌ای از متغیرهای منطقه‌ای و بین‌المللی است که تعدادی از آنها خارج از دایره کنترل ایران قرار دارند.

ادامه مطلب

درخواست رسمی احمد الشرع بر استرداد بشار اسد

مسکو در دو‌راهی تحویل بشار اسد و آینده روابط با سوریه جدید

روابط میان روسیه و دولت جدید سوریه تحت رهبری احمد الشرع (ابومحمد الجولانی) با پیچیدگی‌های متعددی روبه‌روست. یکی از مهم‌ترین چالش‌های این روابط، سرنوشت بشار اسد و نقش او در آینده سیاسی سوریه است. مسکو که سال‌ها از دولت اسد حمایت کرده، اکنون در وضعیتی قرار دارد که باید میان منافع استراتژیک خود و الزامات همکاری با دولت جدید سوریه توازن برقرار کند. درخواست دولت جدید سوریه برای استرداد اسد، مسکو را در موقعیتی دشوار قرار داده است، چراکه چنین اقدامی می‌تواند بر روابط تاریخی کرملین با دمشق و بر اعتبار ژئوپلیتیکی روسیه در منطقه تأثیر بگذارد.

ادامه مطلب

نگاهی به  سفر عراقچی به ارمنستان

تقویت روابط تهران و ایروان در مقطع حساس

سیدعلی سقائیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حضور دکتر عراقچی در ارمنستان در زمانی صورت گرفت که هر دو همسایه جمهوری اسلامی، پس از جنگ‌های اخیر، به شدت به سمت برقراری صلح دائمی و امضای قرارداد صلح حرکت می‌کنند. این سفر قطعا به تقویت روابط سیاسی، اقتصادی و دوجانبه میان تهران و ایروان خواهد انجامید و همکاری‌های دو کشور را بیش از پیش گسترش خواهد داد.

ادامه مطلب

دیپلماسی فرسایشی؛ تاکتیک یا اشتباه استراتژیک؟

مذاکرات غیرمستقیم؛ تکرار یک تجربه شکست‌خورده/ امید به آژانس و اروپا؛ سرابی که تکرار می‌شود

در شرایط فعلی ایران، دیپلماسی فرسایشی و زمان‌بر مذاکرات غیرمستقیم و امید به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و تروئیکای اروپایی نمی‌تواند چاره‌ساز مشکلات ایران باشد. ایران باید به سرعت به سمت مذاکرات مستقیم با ایالات متحده گام بردارد، زیرا تنها در این صورت است که می‌تواند به نتایج ملموس و فوری دست یابد. در غیر این صورت، وضعیت کنونی و بحران‌های متعدد در سیاست خارجی ایران، بدون شک ادامه خواهد یافت.

ادامه مطلب

توهم بهره‌برداری از ضعف ایران

آقای اردوغان بدانید قدمت نوروز ایرانی فراتر از کل تاریخ کشورتان است

سید علی موسوی خلخالی می نویسد: اردوغان باید بداند که نوروز قدمتی نه تنها به طول تاریخ ترکیه و فراتر از آن، عثمانی دارد بلکه قبل از به وجود آمدن سرزمینی به اسم عثمانی و ترکیه ایرانیان نوروز را جشن می گرفتند و پاس می‌داشتند، حتی اگر او تصمیم بگیرد که بر خلاف رویه در سال‌های گذشته به مقامات ایرانی مستقیما نوروز را تبریک نگوید.

ادامه مطلب

فقط به ایران بیندیشیم

ارومیه، بیروت ایران

صادق ملکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مدتی است که ارومیه خواسته و ناخواسته به محلی تبدیل شده که در جهت تبلور تعلقات قومی حرکت می کند. این  جریان  از سویه های مختلف حاکمیتی، جریانات پان کرد و ترک و با حمایت های بیرونی می رود تا مستعدترین شهری شود که تحریکات قومی در آن اگر تدبیر نشود، دامن ایران را به اشکال مختلف فرا بگیرد و خطری جدی شود.

ادامه مطلب

ابهام در چشم انداز مذاکرات ایران و آمریکا برای سال ۱۴۰۴

تهران به نامه ترامپ پاسخ می‌دهد، اما راهی برای مذاکره باز نمی‌شود

در شرایط کنونی، تکرار و به نوعی تداوم راهبرد «نه جنگ، نه مذاکره» دیگر نمی‌تواند پاسخگوی واقعیت‌های میدانی و دیپلماتیک باشد. با آغاز دوره دوم ریاست جمهوری دونالد ترامپ و تشدید سیاست فشار حداکثری، معادلات جدیدی بر منطقه و جهان تحمیل شده که ایران را ناگزیر از انتخاب میان دو گزینه کرده است؛ یا ورود به مذاکره تحت شرایطی که واشنگتن تعیین می‌کند، یا پذیرش سطح بالاتری از تنش که ممکن است حتی به درگیری مستقیم منجر شود.

ادامه مطلب

قلمروگشایی به نام فرهنگ

وقتی که اردوغان، برای نوروز هم نقشه دارد

محمدعلی دستمالی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نگاهی به لوگو و طرح گرافیکی ترسیم شده برای نوروز حزب حاکم ترکیه در استانبول، می‌تواند پرده از عمق اهداف سیاسی اردوغان بردارد. تصمیم جدید او برای مصادره به مطلوب جشن نوروز، در راستای همان اهداف سیاسی – امنیتی پس از جنگ قره باغ است. اردوغان به دنبال آن است تا با استفاده از نفوذ سیاسی، امنیتی و فرهنگی، همه‌ی ظرفیت‌های ترکیه، جمهوری آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان، و ازبکستان به عنوان ۵ عضو اصلی و ترکمنستان، مجارستان و قبرس ترک به عنوان سه عضو ناظر، یک سپهر عملیاتی گسترده ایجاد کند و در عین حال، از تاتارهای کریمه، برخی ظرفیت‌های ارمنستان و حتی ترک‌های منطقه‌ی بالکان نیز استفاده کند تا از اشتراکات تمدن ترکی، به عنوان ابزار قدرت استفاده کند.

ادامه مطلب

بغداد تحت فشار واشینگتن است

واردات گاز عراق از خلیج فارس، راهی برای دور زدن تحریم‌های آمریکا؟

رستم ضیائی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دولت عراق در تلاش است تا از بروز بحران انرژی، به‌ویژه در بخش برق‌رسانی که در فصل تابستان با افزایش تقاضا روبه‌رو می‌شود، جلوگیری کند. در این میان، کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به‌عنوان یکی از گزینه‌های جایگزین برای تأمین گاز مورد نیاز عراق مطرح شده‌اند. 

ادامه مطلب

سیاست خارجی ایران در سالی که گذشت (با اشاره به نامه ترامپ به ایران):

عبور از بحران ها و دشواری‌های فرارو

سید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در یک سال گذشته اوج گیری رخدادهایی را شاهد بودیم و سال پرحادثه ای را پشت سر گذاشتیم که مدیریت و عبور از آنها توان و انرژی زیادی از جامعه ایرانی گرفت.

ادامه مطلب

آیا واقعا جدیتی هست؟

دیپلماسی هسته‌ای ایران و آمریکا در جنب‌وجوش دوباره

ایران که از نظر راهبردی تضعیف شده، سیگنال‌هایی ارسال کرده که مایل است درباره نظامی‌سازی برنامه هسته‌ای خود با ایالات متحده گفتگو کند، اما هرگونه پیشرفت دیپلماتیک بسیار بعید به نظر می‌رسد.

ادامه مطلب

قدرت‌های تاثیرگذار اصلی کدامند؟

اطلس سرمایه و ژئوپلیتیک جهانی تا سال ۲۰۳۵

خدایار سعیدوزیری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: این مقاله، با در نظر گرفتن چالش‌های گسترده از تضادهای سرمایه تا نقش منطقه‌ای هند، یک تحلیل جامع و چندلایه ارائه می‌دهد. فرض محوری این تحلیل آن است که ایران از تحریم‌ها و محدودیت‌های کنونی رها شود و به یک بازیگر پویا تبدیل شده باشد. هدف از این تحلیل ترسیم یک چشم‌انداز دقیق از آینده جهان با تمرکز بر عوامل محرک، نقاط عطف و پیامدهای احتمالی است.

ادامه مطلب

یم و امیدهایشان برای سال ۱۴۰۴

میراث سنگین ۱۴۰۳ و آینده‌ نامعلوم سال آتی

سال ۱۴۰۴ با توجه به میراثی که از سال جاری خواهد برد، در هاله‌ای از ابهام و انتظار قرار دارد. اگر تنش‌ها فروکش کند، شاید فرصتی برای بهبود روابط و اقتصاد فراهم شود. اما ادامه بی‌ثباتی می‌تواند این سال را به یکی از سخت‌ترین دوره‌ها تبدیل کند. امنیت داخلی، مدیریت بحران انرژی و عبور از تحریم‌ها، چالش‌های اصلی پیش‌رو خواهند بود. آینده در گرو تصمیم‌های امروز است؛ تصمیم‌هایی که می‌توانند راه را برای آرامش یا آشوب هموار کنند.

ادامه مطلب

رفع حصر مهدی کروبی در میانه بحران‌های داخلی و خارجی

رفع حصر؛ نوای وفاق در طوفان ترامپ!

از منظر دیگر باید به زمانبندی برای تصمیم گیری در جهت رفع حصر مهدی کروبی با بازگشت ترامپ به کاخ سفید و تشدید تنش‌های بین‌المللی هم توجه داشت. به هر حال از زمان آغاز به کار دولت دوم ترامپ، ایران با چالش‌های متعدد در سیاست خارجی و داخلی مواجه است. در چنین شرایطی، سیاست "وفاق" برای دولت مسعود پزشکیان نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت «اجتناب ناپذیر» جلوه می کند. این الزام ریشه در شرایط پیچیده داخلی و خارجی دارد که تهران را وادار به اتخاذ رویکردی همگرایانه و کاهش تنش‌های داخلی کرده است.

ادامه مطلب

در نشست هفتگی سخنگوی وزارت امور خارجه با خبرنگاران

بقایی: سفر عراقچی به عمان ارتباطی به نامه ترامپ نداشت/به هر گونه تهدیدی با قاطعیت پاسخ می‌دهیم

سخنگوی وزارت امور خارجه در مورد گمانه‌زنی‌ها پیرامون نامه رئیس‌جمهور آمریکا، گفت: فعلاً بنایی بر انتشار این پیام نداریم. آنچه در رسانه‌ها منتشر شده، عمدتاً گمانه‌زنی است. محتوای نامه با صحبت‌های عمومی ترامپ فاصله چندانی ندارد. پاسخ ما به مکاتبه پس از تکمیل بررسی‌ها داده خواهد شد. سفر عراقچی به عمان نیز ارتباطی به این نامه نداشت.

ادامه مطلب

حملات آمریکا و انگلیس به یمن، هشدار تهران و احتمال تغییر رویکرد واشنگتن در قبال منطقه

حمله به صنعا؛ آغاز کمپین نظامی جدید ترامپ در خاورمیانه

حمله آمریکا به یمن و اتصال آن به ایران، معادلات منطقه را پیچیده‌تر کرده است. این اقدام نشان می‌دهد که کاخ سفید هر لحظه ممکن است تصمیمی خطرناک اتخاذ کند. ترامپ، با دستور حمله و اتهام حمایت ایران از حوثی‌ها، تلاش کرد تهران را در موضع دفاعی قرار دهد، اما این حرکت بیش از آنکه تاکتیکی هوشمندانه باشد، نشان‌دهنده تمایل به ایجاد بحران‌های جدید است. نگرانی این است که کاخ سفید، در اقدامی شتاب‌زده و بدون در نظر گرفتن پیامدها، تصمیم به حمله بگیرد. ترامپ، که همواره از رویکردهای تهاجمی استقبال کرده، ممکن است برای اثبات قدرت خود، دست به اقداماتی بزند که خاورمیانه و جهان را درگیر بحران‌های جدید کند.

ادامه مطلب