صباح زنگنه در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که مناسباتی کنونی روسیه، چین و به خصوص جمهوری اسلامی ایران با سوریه در ابعاد مختلف دارد از آن درجه از اهمیت راهبردی برای پکن، مسکو و تهران برخوردار است که تحریم های سزار نمی تواند اثری بر آنها داشته باشد، به خصوص که مناسبات تهران - دمشق از یک عمق تاریخی هم برخوردار است.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاستگذاران ترکیه طی حدود ۲۰ سال اخیر (از سال ۲۰۰۲ و قدرت‌یابی حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان) بخش مهمی از سیاستگذاری‌های خود را در سخنان و نوشته‌های ظاهراً آکادمیک خود نشان داده‌اند. سیاستگذاران ارشد و رهبران ترکیه طی این دوره زمانی (۲۰۰۲ تاکنون) در کنار بسیاری سیاستگذاری‌های رسمی و آشکار دولت ترکیه، برخی سیاستگذاری‌های نهان و پشت‌پرده نیز داشته‌اند که بیشتر بر اصل قدرت‌یابی و گسترش قدرت نظامی و جغرافیایی این کشور در آسیای جنوب غربی استوار بوده است. سیاست‌های صلح‌جویانه و مسالمت‌آمیز در روابط خارجی با همسایگان و سیاست درهای باز در سیاستگذاری اقتصادی ترکیه موجب شد تا این کشور بتواند در قالب سیاست‌هایی چون تنش صفر با همسایگان در دهه اول حاکمیت حزب عدالت و توسعه، تنش با همسایگان خود مانند ایران، سوریه، عراق، یونان، روسیه و ... را کاهش داده و رویکردی تازه در تعاملات و روابط با همسایگان خود ایجاد کند. اما تمام این تلاش‌های ظاهراً تنش‌زدای ترکیه با همسایگان تنها تا سال ۲۰۱۰ دوام داشت و با آغاز تحولات سیاسی و اجتماعی در جهان عرب، چهره اصلی سیاستگذاران ارشد و رهبران ترکیه در قالب چرخش بزرگ در سیاست خارجی این کشور نمایان شد.
ادامه مطلب
حامیان سیاست تحمیل تغییر نظام به ایران معتقدند «تلاش برای تغییر نظام گستاخانه نیست. عملگرایانه، مقرون به صرفه، انسانی و به بهترین تعبیر، اقدامی لیبرال است.» اما هیچ یک از این ادعاها حتی ذره ای با حقایق و واقعیت های موجود همخوانی ندارند!
ادامه مطلب
به هر حال به نظر می رسد که سه کشوری که آینده خاورمیانه را با موافقت بین المللی رهبری خواهند کرد، اسرائیل، ترکیه و ایران خواهند بود.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به صراحت می‌توان گفت که ناکارآمدی سیاستگذاری عمومی در ایران موجب شده است تا بخش عمده‌ای از سرمایه و توان مالی و اجتماعی ایران در خدمت اهداف و نیات جاه‌طلبانه و ستیزه‌جویانه سیاستگذران قدرت‌طلب ترکیه علیه ایران و منافع منطقه‌ای آن قرار گیرد و سیاستگذران ایرانی نیز یا از واقعیات این فرآیند آگاهی ندارند یا اینکه خود محرک و مسئول چنین روند خطرناکی هستند.
ادامه مطلب
شیرین هانتر می نویسد: تضمینی نیست که افت قیمت نفت به این منجر شود که تولیدکنندگان نفت رفتارهای پیشین خود را مورد ارزیابی قرار دهند و به جای پیگیری برنامه‌ها و پروژه‌های پرهزینه و غیر واقع گرایانه بر توسعه اقتصادی پایدار و متعادلی متمرکز شوند که آسیب پذیری کمتری نسبت به نوسانات بازار نفت دارد. در واقع هیچ قطعیتی وجود ندارد که درآمدهای پایین نفتی باعث بازنگری در انگیزه‌های مداخله گرایانه و بی ثبات کننده کشورهای نفتی شود و آنها را به حل منازعات متقاعد کند. حتی احتمال کمی می‌رود که این حکومت‌های تمرکزگرا در محدودیت‌های سیاسی ایجاد شده برای مردم خود تجدید نظر کنند. اما اگر این کشورها دست به چنین اقداماتی نزنند این موضوع می‌تواند به ناآرامی‌های سیاسی احتمالی در جوامع آنها بدل شود و توافق کنونی میان مردم و حکومت‌ها دچار از هم گسیختگی شود.
ادامه مطلب
مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، در ۹ ماه مه در دومین سالگرد خروج ایالات متحده از توافق هسته ای ایران (برجام) در توئیتی نوشت: «آمریکایی ها ایمن تر هستند و خاورمیانه صلح آمیزتر از زمانی شده که ما در برجام مانده بودیم.» اما به هر شکلی که به شرایط موجود نگاه شود، حقیقت عکس این اظهارات است.
ادامه مطلب
وضعیتی که اکنون بر خاورمیانه حاکم است یادآور اروپا در خلال قرن ها و سالیان متمادی پیش از شکل گیری اتحادیه اروپاست. اروپا بر اثر رقابت های سیاسی، استعماری و مذهبی چندین قرن متمادی دستخوش انواع جنگ های خونبار بود تا اینکه زمامداران این قاره کهن سرانجام به این نتیجه رسیدند که همکاری به مراتب بهتر از رقابت است. در پی رسیدن به چنین باوری بود که اتحادیه اروپا به وجود آمد. اکنون خاورمیانه نیز برای چیره شدن بر رقابت های ویرانگر دولت های منطقه، به سازوکاری شبیه اتحادیه اروپا نیاز دارد.
ادامه مطلب
به نظر می رسد قانونگذاران در کنگره سرانجام دریافته اند که عربستان سعودی دوستی قابل اعتماد برای ایالات متحده نیست. «وال استریت ژورنال» روز پنجشنبه گزارش داد که مقامات پنتاگون در حال خارج کردن چهار باتری سامانه موشکی پاتریوت از عربستان سعودی هستند و دو اسکادران جنگنده آمریکایی هم پیشتر از منطقه خارج شده اند و احتمالا حضور نیروی دریایی آمریکا در خلیج فارس کمرنگ تر خواهد شد.
ادامه مطلب
کووید ۱۹ شکاف‌ها در جوامع خاورمیانه را آشکار کرده است. حکومت‌ها از شیوع همه‌گیری برای در اولویت قرار دادن ثروتمندان و بی‌توجهی به بخش‌های حاشیه‌نشین جوامع استفاده کرده‌اند، در حالی که بخش دوم از همه‌گیری آسیب بسیار شدیدی دیده است. این گروه‌ها به دلیل نژاد، فرقه و حاشیه‌نشینی جغرافیایی از مراقبت‌های سلامتی و بهداشتی کافی، مزایای بیکاری، تست پزشکی و خدمات اجتماعی محروم مانده‌اند. گرسنگی، دیابت، بیماری‌های قلبی و چاقی در میان این گروه‌ها بسیار شایع است که نشانه خوبی برای ثبات بلندمدت برخی از این کشورها نیست.
ادامه مطلب
نعمت اله مظفرپور، پژوهشگر حوزه اندیشه سیاسی و دیپلماسی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد بنا به شرایط امنیتی- اقتصادی خاورمیانه، رویکرد تاریخی مخرب غربیها و اقدامات هوشمندانه چین، حداقل درکوتاه مدت؛ روایت و مشارکت چین در خاورمیانه، نشو و نما خواهد یافت.
ادامه مطلب
شیوع بیماری هم گیر کویید-۱۹ شاید در جنبش مردمی اخیر که چندین دهه سلطه استبدادگران در کشورهای عربی خاورمیانه را به چالش کشیده وقفه ایجاد کرده باشد، اما تظاهرات کنندگان به خیابان ها باز خواهند گشت. فقط این احتمال وجود دارد که در آن زمان، با یک جنبش متقابل مواجه شوند: کارزارهای نفوذ خارجی و گاها هماهنگ بی ثبات کننده به رهبری عربستان سعودی، امارات متحده عربی و مصر.
ادامه مطلب
ایالات متحده، روسیه و ایران هر یک رویکردی متفاوت و مختص خود برای کمک به امنیت در خاورمیانه دارند که این مساله پیامدهای قابل توجهی در تشکیل دولت ها و ثبات در منطقه خواهد داشت.
ادامه مطلب
دکتر محمود سریع القلم در یادداشتی می نویسد: آیا تابه حال فرصت کرده اید به این مسئله فکر کنید که چرا افراد روحانی از هر جناح و گرایشِ فکری که باشند در نهایت با یکدیگر احساسِ قرابت و هم اندیشی می کنند؟ شاید یک علتِ تعیین کننده این باشد که: «متون مشترک خوانده اند.» کتاب ها، رساله ها، ادبیات و مفاهیم مشترک دارند. اگر هم اختلاف نظر داشته باشند، مکانیسم های تعامل و تحمل را در میان خود عادی – سازی کرده اند.
ادامه مطلب
ایالات متحده، روسیه و ایران هر یک رویکردی متفاوت و مختص خود برای کمک به امنیت در خاورمیانه دارند که این مساله پیامدهای قابل توجهی در تشکیل دولت ها و ثبات در منطقه خواهد داشت.
ادامه مطلب
ایالات متحده، روسیه و ایران هر یک رویکردی متفاوت و مختص خود برای کمک به امنیت در خاورمیانه دارند که این مساله پیامدهای قابل توجهی در تشکیل دولت ها و ثبات در منطقه خواهد داشت.
ادامه مطلب
ایالات متحده، روسیه و ایران هر یک رویکردی متفاوت و مختص خود برای کمک به امنیت در خاورمیانه دارند که این مساله پیامدهای قابل توجهی در تشکیل دولت ها و ثبات در منطقه خواهد داشت.
ادامه مطلب
ایالات متحده، روسیه و ایران هر یک رویکردی متفاوت و مختص خود برای کمک به امنیت در خاورمیانه دارند که این مساله پیامدهای قابل توجهی در تشکیل دولت ها و ثبات در منطقه خواهد داشت.
ادامه مطلب
به دلیل پنهان‌کاری و عدم آمادگی برای انجام تست‌های دقیق، آمار واقعی از شمار مبتلایان و قربانیان کروناویروس در منطقه ارائه نمی‌شود. مثلا سوریه و یمن به رغم روابط نزدیک با ایران هنوز هیچ آماری ارائه نکرده‌اند. به نظر می‌رسد نظام سلامت شکننده این کشورها از کشف موارد ابتلا و پاسخ به اپیدمی بازمانده‌اند.
ادامه مطلب
جلال خوشچهره در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سال ۹۸ در خاطر تاریخی ایرانیان تلخ خواهد ماند. سیر حوادث ناگوار یکی پس از دیگری مردم را آزرد تا آنجا که به طنز در پی هر حادثه، برای حادثه بعدی گمانه زنی می‌شد. تحمل و بردباری ایرانیان در سالی که گذشت، ارزش زبانزد شدن را میان مردم جهان دارد.
ادامه مطلب
اگر چه شدت نگرانی های تهران از تحولات عراق به حدی بود که شمخانی ماموریت بررسی وضعیت سیاسی احزاب، جریان ها، ائتلاف های پارلمانی و مواضع آنها در خصوص تعیین جانشین نخست وزیری و تشکیل کابینه در شرایط حساس و ملتهب کنونی ناشی از شیوع کرونا انجام دهد. اما به نظر می رسد که این تلاش ها نمی تواند خلاء سردار سلیمانی را پر کند، چرا که تحرکات دیپلماتیک فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به مراتب جدی تر، طولانی مدت تر و صد البته محرمانه تر از یک سفر علنی، رسمی و کوتاه مدت آقای شمخانی بود که در دوران خود نتایجی را در پی داشت.
ادامه مطلب
علیرضا مکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: یکی از مهم ترین بازیگران منطقه ای که در جنگ سوریه دارای نقشی اساسی هستند ترکیه همسایه شمالی این کشور است. ترکیه که پس از شکست سیاست مشکلات صفر احمد داوود اغلو، وزیر امور خارجه پیشین این کشور در کانون توجه و تحولات منطقه ای سوریه قرار گرفته در پس بحران سوریه به دنبال اهداف بلند پراوازانه تری است. از این رو بیراه نیست که گاهی با متحدان غربی خود در آمریکا و ناتو برای سرنگونی بشار اسد هماهنگی کند و گاهی برای حفظ و تثبیت مرزهای سوریه در جهت جلوگیری از قدرت گیری مناطق کردنشین سوریه و ساز کردن سودای استقلال توسط کردها با ایران به گفت و گو بنشیند و در این میان در جهت تحت فشار قراردادن متحدان قدیمی و جدید خود با روس ها بر سر مسائل مختلف عملیاتی و میدانی در سوریه به گفت و گو بنشیند.
ادامه مطلب
نعمت اله مظفرپور، پژوهشگر حوزه اندیشه سیاسی و دیپلماسی؛ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد که تحولات جامعه شناسانه، روان شناسانه و سیاسی در خاورمیانه نشان می دهد که این منطقه آتیه تاریکی دارد و تکفیری گری و داعشی گری رشد فزاینده خواهند داشت. اساسا ریلهای کنونی سیاست داخلی و خارجی کشورهای منطقه؛ مولد رادیکالیسم است. گرچه جمهوری اسلامی ایران متعاقب مجاهدت های فراوان؛ دستاوردهای ارزشمندی داشته و به صلح و ثبات منطقه خدمت کرده است؛ اما این برای مبارزه با افراط گرایی کافی نیست و نیازمند ریل گذاری نوین جامع نگر در سیاست منطقه ای خود هستیم. این ریل حتما از تحول در سیاست داخلی ایران شروع شده تا به سیاست خارجی ما برسد وگرنه راه حلی فرمالیته و گذرا بیش نخواهد بود.
ادامه مطلب
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، توانایی این را دارد که روابط خوبی با دولت ها و دیگر بازیگران در منطقه برقرار کند، حتی اگر آن دولت ها و بازیگران به شدت با یکدیگر مخالف باشند. او تا همین اواخر این استراتژی را با موفقیت در رابطه با چندین جناح مختلف در سوریه پیش برده است اما اکنون، در رابطه با رجب طیب اردوغان و بشار اسد، به مشکل برخورده است.
ادامه مطلب
جعفر حق پناه در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که دمشق و آنکارا توان تشدید بلند مدت تنش در ادلب را ندارند، پیرامون تاثیر شرایط ادلب بر تحولات سوریه و منطقه بر این باور است که در صورت تداوم بحران ادلب احتمال تقابل بیشتر کردهای سوریه در شرق فرات با نظامیان ارتش ترکیه وجود دارد.
ادامه مطلب
روسیه از سال ۱۹۷۱ تا کنون در بندر طرطوس سوریه پایگاه دریایی در اختیار دارد و به تازگی به نوسازی و تجهیز آن مبادرت کرده است. روسیه در غرب سوریه نیز پایگاه هوایی حمیمیم را در اختیار دارد. بزرگترین دستاور جنگ داخلی سوریه دسترسی پیدا کردن روسیه به آب های گرم مدیترانه است.
ادامه مطلب
علی بیگدلی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی پیرامون ضمن اذعان بر این نکته که با بازگشت ایران به لیست سیاه FATF، عملاً مرگ واقعی برجام نزدیک تر شده است، پیرامون بررسی آثار و تبعات سوء سیاسی و اقتصادی بازگشت ایران به لیست سیاه FATFبر این باور است که این مسئله دو نتیجه مستقیم و ملموس را در کوتاه مدت با خود به همراه دارد. یکی از آن نتایج و تبعات به آثار سوء سیاسی و دیپلماتیک آن باز می گردد. چرا که با این اقدام گروه مالی یقیناً فضا و بستر برای انزوای پررنگ تر ایران در عرصه بین‌المللی بیش از پیش فراهم خواهد شد و به تبع آن ارتباطات و مناسبات دیپلماتیک و سیاسی ما با برخی از کشورها، نهادها و گروه های بین المللی محدود تر از گذشته خواهد شد. در کنار آن یقینا آثار و نتایج منفی اقتصادی و تجاری بازگشت ایران به لیست سیاه FATF جلوه بیشتری از تبعات سوء سیاسی خواهد داشت. چرا که اکنون شبکه بانکی و مالی ایران از سوی تمام بانک ها و موسسات مالی و اعتباری جهان با بن بست مواجه خواهد شد.
ادامه مطلب
ونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، ماه ژانویه با در پیش گرفتن رویکردی مبنی بر اجتناب از حمله نظامی بیشتر علیه ایران، توانست از درگیری نظامی همه جانبه با ایران جلوگیری کند.
ادامه مطلب
دولت ترامپ به جای تمرکز روی خاورمیانه، روی جایگزین کردن توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ ایران با یک توافق جایگزین که فعالیت های منطقه ای این کشور را نیز در بر بگیرد، متمرکز شده و این رویکرد صرفا به ایجاد بی ثباتی بیشتر در منطقه انجامیده و منافع ایالات متحده را به خطر انداخته است.
ادامه مطلب