اقتصاد

تداوم اهمیت احیای برجام به موازات بهبود مناسبات منطقه ای تهران

مذاکرات هسته ای چه آینده خواهد داشت؟

اکنون وضعیت اقتصادی و معیشتی و نیز تحولات سیاسی و اجتماعی در داخل ایران کماکان شکننده است. در کنار آن چالش‌های سیاست خارجی کشور در سال گذشته با تمرکز بر سه موضوع جنگ اوکراین، اختلافات پادمانی و آینده برجام و نیز موضوع حقوق بشر کماکان بلاتکلیف مانده است. به‌همین‌دلیل باید آینده برجام در سایه احیای روابط تهران - ریاض به شکل دقیق‌تر بررسی شود تا به این سؤال پاسخ داد که توافق پکن و احیای روابط ایران و عربستان از اهمیت احیای برجام کاسته است یا به موازات بهبود مناسبات منطقه‌ای تهران با کشورهای عربی همچنان مذاکرات هسته‌ای ضرورت خود را حفظ کرده است؟

ادامه مطلب

مردم منطقه باید از ثروت های خود بهره ببرند

امکانات و چالش‌های «خاورمیانه» جدید

طرح خاورمیانه جدید، باثبات و امن دارای عناوین مختلف است؛ اما اگر مختصر بگوییم می‌توان گفت عقلانی‌سازی شرطی ضروری برای معکوس کردن مسیر گذشته به سوی آینده‌ای متفاوت است و تحت این عنوان بزرگ می‌توان با تمام عناوین سیاسی، اقتصادی، امنیتی و توسعه‌ای تعامل کرد.

ادامه مطلب

کماکان مهم، کماکان مبهم

زیر پای ایران سفت است؟

با بهبود روابط تهران و سایر کشورهای عربی بعد از توافق با ریاض برخی محافل سیاسی و رسانه‌ای داخلی این ارزیابی را دارند که تهران بدون توافق با غرب مناسبات منطقه‌ای خود را احیا کرده است؛ اما این موضوع به‌هیچ‌عنوان از اهمیت سایر موضوعات و بحران‌های سیاست خارجی نمی‌کاهد. اینکه مناسبات منطقه‌ای منجر به بهبود روابط با غرب شود، جای سؤال، ابهام و محل تردید و تأمل است.

ادامه مطلب

سفر هیئت‌های فنی ایران و عربستان را در راستی توافق دوجانبه

پاگشای سعودی

به فاصله ۴۸ ساعت بعد از دیدار حسین امیرعبداللهیان و فیصل بن‌فرحان، وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی، شاهد سفر هیئتی از ریاض به تهران بودیم. خبر سفر این هیئت فنی بعدازظهر شنبه از سوی خبرگزاری رسمی عربستان (واس) مخابره شد. آن‌گونه که واس گزارش داد، در پی توافق‌های انجام‌شده میان تهران و ریاض، روز شنبه یک هیئت فنی از عربستان برای بازدید از سفارتشان در تهران و بررسی مکانیسم بازگشایی آن و همچنین بازگشایی کنسولگری عربستان در مشهد، وارد تهران شد

ادامه مطلب

نگاهی به فیلم «برادران لیلا»، جدیدترین ساخته سعید روستایی

داستان سقوط یک دژاوو؛ چگونه سیاست خارجی نادرست تجربه زیستی تلخ را به مردم ایران تحمیل کرد؟

اگر چه فیلم برادران لیلا از نظر متن سینمایی یک اثر به شدت ضعیف محسوب می شود، اما در حوزه فرامتن می توان به موضوع تاثیر مستقیم و فوری سیاست خارجی در ایران بر اقتصاد و توان معیشتی اقشار فرودست جامعه اشاره ای داشت. در این فیلم التهابات سیاست خارجی دولت روحانی در ماه ها و هفته های منتهی به خروج دونالد ترامپ از برجام بر معیشت و اقتصاد نشان داده می شود؛ التهاباتی که به راحتی اقشار ضعیف را در بحران فرو برده است و همچنان هم رو به تزاید است. 

ادامه مطلب

زمینه هایی که برای دو کشور جذاب است

فرصت های دیپلماسی اقتصادی میان ایران و عربستان سعودی

ایمان صمدی نیا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: فرصت‌های بالقوه‌ای برای همکاری اقتصادی بین دو کشور تولیدکننده نفت وجود دارد که می‌تواند به رونق اقتصاد متبوع آنها و ارتقای ثبات منطقه کمک کند. ایران و عربستان سعودی به عنوان کشورهای همسایه و تولیدکنندگان بزرگ نفت، پتانسیل ایجاد همکاری‌ها و مشارکت‌های اقتصادی را دارند که می‌تواند به نفع هر دو کشور باشد.

ادامه مطلب

پیشگویی در خصوص آینده روسیه

پوتین جنگ را باخته است؛ کودتا ظرف یک سال؟

عباس گالیاموف، نویسنده سابق سخنرانی‌های پوتین ابراز اطمینان کرد که تا ۱۲ ماه دیگر نارضایتی مردم روسیه به سبب اقتصاد و جنگ به یک کودتا ختم خواهد شد. پرسشی که از ابتدای جنگ علیه اوکراین در میان افکار عمومی کشورهای غربی مطرح بود این بود که آیا در روسیه امکان دارد کودتایی رخ دهد؟

ادامه مطلب

پادکست بلومبرگ:

همکاری ایران و روسیه برای دور زدن تحریم های غرب/کریدور تجاری شمالی تا کجا امکان تحقق دارد؟

بلومبرگ در پادکستی به بررسی این موضوع پرداخت که دو کشور ایران و روسیه در تلاش برای پرهیز از تحریم های فزاینده، در پی جابجایی کالاها بدون مداخله غرب هستند. این پروژه تا چه حد عملی است؟ تا چه حد به صرفه است؟ تا کجا می تواند دوام بیاورد؟ آیا مجموع این ماجرا به رشد اقتصادی ایران کمک می کند یا حداکثر به ایران امکان می دهد که زنده بماند؟ در این پادکست وس کوزُوا Wes Kosova (مجری پادکست) با کارشناسانی چون دکتر ماریا شاگینا Dr. Maria Shagina از موسسه مطالعات راهبردی و بین المللی لندن و کارشناس تحریم ها مستقر در برلین، جاناتان تیرونه Jonathan Tirone کارشناس بلومبرگ (وین) و گلنار متولی، خبرنگار اقتصادی بلومبرگ (لندن) به گفت وگو پرداخت.

ادامه مطلب

برای احیای جایگاه اقتصادی

امریکا چگونه می تواند با چین رقابت کند؟

امریکایی ها باید از افزایش تولید داخلی، بازگرداندن مشاغل از خارج به کشور و ترویج صادرات استقبال کنند. ایالات متحده می تواند صنایع مهم را زنده کند و همزمان روابط تجاری کلیدی خود را حفظ، از مهاجران استقبال و پویایی و نوآوری مردم خود را تشویق کند.

ادامه مطلب

روند تغییر فاز دیپلماسی منطقه‌ای ایران و تداوم بازخوردهای مثبت به آن در سایر کشورها

بحرین روی خط آشتی؟!

از زمان سفر گروسی به تهران و توافق با آژانس روند تحولات قدری مثبت شده و پویایی و تحرک به سیاست خارجی کشور بازگشته است. با توجه به روند اتفاقات مثبتی که در سایه توافق سه‌جانبه ظهر جمعه برای ازسرگیری مناسبات تهران و ریاض شگل گرفت و حجم کم‌سابقه‌ای از واکنش‌ها و استقبال کشورهای منطقه و جهان از این توافق، اکنون بستر و فضا برای احیای روابط معدود بازیگران باقی‌مانده در جهت احیای روابط هم فراهم شده است.

ادامه مطلب

تغییر ساختار و تیم مذاکره کننده از ایده تا واقعیت!

آیا باقری کنی از مذاکرات هسته ای حذف می شود؟

محمدمهاجری در گفت وگویی تاکید دارد که برای به نتیجه رسیدن پرونده مذاکرات هسته‌ای باید چارچوب‌ها تغییر کند. به‌هرحال اگرچه حضور افراد مؤثر است و در نتیجه‌گیری و خروجی کار اثرات خود را خواهد داشت، ولی ابتدا‌به‌ساکن باید سیاست‌های کلی و کلان کشور در مورد مذاکرات هسته‌ای، نحوه احیای برجام، حل اختلاف‌های پادمانی، روابط جمهوری اسلامی ایران با غرب و کل دنیا و موارد دیگر به شکل شفاف و روشنی بیان شود تا کسانی که در تیم مذاکره‌کننده هستند، تکلیف خود را بدانند.

ادامه مطلب

تورم و گرانی در اروپا

در آینده وضع بدتر خواهد شد؟

محدوده خوش‌بینی محدود باقی می‌ماند نه تنها به این علت که هیچ نشانه‌ای از حل و فصل برای بحران اوکراین به علت پافشاری طرف‌ها بر مواضع و خواسته‌هایشان وجود ندارد بلکه به این خاطر که احتمال بازگشت محدودیت‌های بهداشتی به علت بروز سویه جدیدی از ویروس کرونا وجود دارد. این محدودیت‌ها عملا از زمانی شروع شده است که برخی از کشورها پیروی از رویه‌هایی مربوط به مسافران از مبدا و به مقصد چین را آغاز کردند.

ادامه مطلب

کشوری که سرانه ناخالص داخلی آن از امریکا هم بیشتر است

معجزه سنگاپور

سید رحمان موسوی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برای اقتصاددانان، مردم شناسان، جامعه شناسان و دانشمندان علوم سیاسی، سنگاپور یک آزمایشگاه واقعی از معماهایی است که در انتظار تجزیه و تحلیل هستند.

ادامه مطلب

شکافی در مناسبات تهران - بغداد شکل خواهد گرفت؟

السودانی در مسیری جدید یا تکرار تراژدی عادل عبدالمهدی!

حمایت تمام‌قد نوری المالکی و دیگر افراد و احزاب وابسته به چارچوب هماهنگی از دولت السودانی برای مدیریت داخلی عراق به‌خصوص درباره مسائل اقتصادی و معیشتی، مناسبات منطقه‌ای این جریان (چارچوب هماهنگی) را به اولویت‌های پایین‌تری کشانده است. مجموعه این نکات حکایت از آن دارد که دولت محمدشیاع السودانی به دنبال طی مسیری جدید است که می‌تواند به صورت ناخواسته و اجتناب‌ناپذیر به شکاف در مناسبات بغداد با تهران منجر شود.

ادامه مطلب

در دیدار تولیدکنندگان، کارآفرینان و فعالان عرصه‌های دانش‌بنیان:

رهبر انقلاب اسلامی: حل مشکلات محسوس معیشتی و رفاه خانوار بدون رشد اقتصادی ممکن نیست

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای ضعف‌های مدیریتی و مسائلی نظیر تحریم‌ها و تمرکز کشور بر مسئله هسته‌ای و در نتیجه شرطی شدن اقتصاد را از جمله علل مهم عقب ماندگی اقتصادی در دهه نود برشمردند.

ادامه مطلب

با وجود تورم و مشکلات اقتصادی

آلمانی ها همچنان پول پس‌انداز می‌کنند

بنا به گزارش بانک تعاونی DZ، افزایش تقریبا دو درصدی میزان پس انداز خانوارهای خصوصی به تقریبا هشت تریلیون یورو، به طور قابل توجهی کمتر از سال های گذشته بود. علت آن، پاندمی کروناست.

ادامه مطلب

در سال ۲۰۲۳

یک سوم اقتصاد جهان به رکود می رود

چندی پیش مدیر عامل صندوق بین المللی پول، در  شبکه امریکایی CBS هشدار داد که سالی که به تازگی آغاز شده «سخت تر» از سالی است که به پایان رسیده است. او پیش بینی می کند «یک سوم اقتصادها در سال جاری دچار رکود شوند.»

ادامه مطلب

شورش گرسنگان را در پیش رو داریم

پارامتر سیاست خارجی این روزها کمترین تاثیر را در تداوم بحران اقتصادی ایران دارد

حسین راغفر در گفت وگویی تاکید دارد که پارامتر سیاست خارجی و تحولات در حوزه دیپلماسی، نه‌تنها در ایران بلکه در هر کشوری روی مسائل اقتصادی، معیشتی و تجارت جهانی اثرات خود را دارد. جنگ، صلح، توافق و... از مهم‌ترین عواملی هستند که تجارت جهانی را تحت تأثیر قرار می‌دهند؛ کما‌اینکه جنگ اوکراین هم تأثیراتی جدی را بر بازار انرژی و بر اقتصاد جهانی در حدود یک سال اخیر گذاشته است. پس بی‌شک نمی‌توان تأثیر پارامتر سیاست خارجی و تحولات دیپلماتیک را نادیده گرفت. آثار روانی صدور قطع‌نامه پارلمان اروپا در پنجشنبه هفته گذشته و فشار روانی چند‌روزه تا جلسه دوشنبه شورای وزرای امور خارجه روی افزایش قیمت طلا و ارز در بازار آزاد آثار خود را داشته است. این بدان معناست که اقتصاد و حوزه سیاست خارجی از هم تأثیر می‌گیرند و بر هم تأثیر می‌گذارند.

ادامه مطلب

سال بد اقتصادی گذشت

بدترین عملکرد سالیانه «وال استریت» با ۱۸ تریلیون دلار زیان

عوامل متعددی در این زیان وال استریت نقش داشتند که مهمترین آنها افزایش مداوم نرخ بهره برای مهار تورم، نگرانی درباره رکود اقتصادی، پیامدهای جنگ روسیه – اوکراین، و افزایش نگرانی جهانی از رشد مجدد شمار مبتلایان به کرونا در چین و احتمال شیوع گونه جدیدی از این ویروس است. 

ادامه مطلب

دوره رشد و رونق تولید

دهه گمشده ژاپن چه بود و چگونه اتفاق افتاد؟/بخش اول

علی سعادت آذر و سید رحمان موسوی در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: ژاپن به عنوان فرزند رشد اقتصادی قرن بیستم، خود را از یک کشور عمدتاً کشاورزی در دهه ۱۹۶۰ به دومین اقتصاد بزرگ جهان در دهه ۱۹۸۰ تبدیل کرد. ژاپن راه‌هایی برای تولید ارزان محصولات باکیفیت پیدا کرده بود و این محصولات در سراسر جهان راه پیدا کردند. مردم از واکمن های سونی در خیابان استفاده می کردند و ماشین های ژاپنی را در شهر می راندند. بچه ها کارتون های ژاپنی را در تلویزیون های ساخت ژاپن تماشا کردند. فیلم‌هایی مانند شوگان بر باکس آفیس تسلط یافتند، و کتاب‌های راهنمای موفقیت شرکت‌ها از فضایل «Japan, Inc» تمجید کردند. همه می خواستند راز ژاپن را بدانند. 

ادامه مطلب

افزایش تظاهرات ضدگرانی

کشورهای عربی با تورم و تشدید فقر دست و پنجه نرم می کنند

در چند ماه گذشته، تظاهرات ضد گرانی در بسیاری از کشورهای عربی و غیر عربی افزایش یافته است، که معترضان خواستار افزایش دستمزدهای پایین یا ثابت خود شدند که برای سال ها متناسب با افزایش هزینه ها به ویژه گرانی کالاهای اساسی در سال های گذشته تغییری نکرده است.

ادامه مطلب

کاهش شدید ارزش پول ملی به پایین‌ترین سطح ۳۲ سال اخیر

ژاپن همچنان گرفتار در بحران اقتصادی است

سید رحمان موسوی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: داده‌ها نشان می‌دهد فعالیت‌های تولیدی در ژاپن به دلیل فشارهای تورمی قوی در ماه نوامبر با سریع‌ترین سرعت در دو سال اخیر منقبض شده است.

ادامه مطلب

مقدمۀ چاپ جدید کتاب اقتدارگرایی ایرانی در عهد پهلوی

چرا تاریخِ سیاست ورزی و حکمرانی ما ناموفق است؟

محمود سریع القلم در یادداشتی می نویسد: آیا افکار مختلفِ ما باعث شده تا نتوانیم حکمرانی مطلوب را ایجاد کنیم؟ ولی آیا جامعه یا کشوری در جهان وجود دارد که در آن تکثر فکر وجود نداشته باشد؟ به تعداد انسان‌ها فکر وجود دارد.

ادامه مطلب

تداوم و تشدید چالش ها در سیاست خارجی ایران

بحرانی که اوج می گیرد

با تداوم وضعیت فعلی در حوزه سیاست خارجی بدون شک بحران اقتصادی ذیل تاثیرات مخرب روانی عمیق تر خواهد شد، خاصه آنکه از یک سو چالش ها و اختلافات پادمانی ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی به قوت خود باقی است. در دیگر سو مذاکرات وین هم به بن بست جدی رسیده است و اروپایی و ایالات متحده دیگر تمرکز و اولویتی برای گفت وگوی های هسته ای و احیای برجام قائل نیستند.

ادامه مطلب

نمونه ای از یک پوپولیسم ویرانگر

ژئوپلتیکِ آرژانتین: ابرقدرتی که شکل نگرفت

از مهمترین مخاطرات اِعمالِ سیاست های پوپولیستی در آرژانتین این است که بخش گسترده‌ای از جمعیت این کشور وابسته به کمک‌های دولتی بمنظور رفع نیازمندی های اساسی خود هستند. اغلب دولت های آرژانتین طی دهه‌های اخیر بخش های زیادی از مردم را وابسته به دولت کرده اند. هر ماه تقریباً نیمی از جمعیت آرژانتین بصورت مستقیم یا غیرمستقیم از دولت پول دریافت می‌کنند. دولت آرژانتین همچنین برای خدمات کلیدی و کالاهای اساسی مثل انرژی و حمل و نقل برای اغلب مردم یارانه پرداخت می‌کند. در چنین شرایطی، روشن است که برداشتن یارانه های دولتی و قطع پرداخت های دولتی در امور رفاهی به خشونت و شورش گسترده اجتماعی منجر خواهد شد.

ادامه مطلب

تاثیرات سیاسی – اقتصادی آزادی نمازی ها

گشایش یا ترفند سیاسی؟

در شرایطی که اخبار و تحولات حکایت از بن بست جدی در مذاکرات هسته ای می داد تا جایی که مقامات دولت بایدن از شکست رسمی در پروسه گفت وهای غیرمستقیم با ایران گفتند، خبر آزادی سیامک و محمدباقر نمازی تا اندازه ای می تواند این فضای منفی چند هفته اخیر را تحت الشعاع خود قرار دهد. البته در یک تحلیل عمیق تر و با در نظر داشتن به شرایط کنونی در داخل کشور، سطح منطقه و جهان می توان این را هم گفت که اقدام ایران برای آزادی نمازی ها از چند جهت قابل ارزیابی است. 

ادامه مطلب

آیا تصمیم اجلاس سران گروه هفت تاثیری بر روند مذاکرات ایران دارد؟

تلاش اروپا برای راضی کردن تهران

با توجه به محاسبات استراتژیک روسیه و پذیرش آن توسط شرکای آسیایی و با توجه به نیاز اروپا به انرژی ایران، نتایج برعکس این تصمیم اجلاس سران هفت به هدایت مذاکرات به سمت راضی کردن ایران از جمله فشار بر آمریکا برای سخت‌تر نکردن مواضع خود منجر خواهد شد. 

ادامه مطلب

استفاده از توانایی های ایران، مد نظر مسکو است

روسیه امیدوار به توافق هسته ای ایران

گزارش هایی که از نزدیک بودن زمان دستیابی به توافق هسته ای حکایت دارد همان قدر که موجب خوش بینی اروپایی هایی شد که به دنبال نفت قبل از فرا رسیدن زمستان هستند، آنها را نگران منافعی کرد که ممکن است روسیه در صورت لغو تحریم نفتی ایران، کسب کند. چرا که دیپلمات های غربی از احتمال عمل کردن ایران به عنوان دروازه پشتی نفت روسیه برای دور زدن تحریم های غرب علیه مسکو به علت جنگ اوکراین سخن می گویند. 

ادامه مطلب

روایت سازی و الهام بخشی بدون کارآمدی عینی، عقیم است

در دیپلماسی عمومی، واقعیت مهم تر است یا تصویر؟

نعمت اله مظفرپور، در یاداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اشتباه است که فکر کنیم با تصویر سازی و روایت پردازی می توانیم کاستیهای خود را در سیاست خارجی و دیپلماسی جبران کنیم. دیپلماسی عمومی، قدرت نرم و الهام بخشی مدیون کارآمدی یک نظام سیاسی در سه عرصه امنیت، حقوق بشر و اقتصاد است.

ادامه مطلب

رشد فراگیر چگونه ممکن است؟

تاب‌آوری در برابر فشارهای اقتصادی

امروز جهان درگیر چند بحران با اهمیت است. جنگ اوکراین جهانِ خسته از همه گیری کرونا را شوکه کرده است. علاوه بر اختلالات اخیر، یک بحران آب و هوایی نیز همیشه حاضر است که کاهش آن نیازمند گذار به سمت اقتصاد کم کربن است.

ادامه مطلب