هویت ملی ما و صهیونیست ها

نویسنده: امیرحسین عرب پور، دانشجوی دکتری مدیریت بازاریابی دانشگاه تهران

دیپلماسی ایرانی: پس از حمله ظالمانه رژیم صهیونیستی در 23 خرداد 1404 به ایران، جنگ بزرگی که شاید سالها همه منتظر آن بودند آغاز شد. نبردی به وسعت منطقه غرب آسیا و تبعات جهانی. اما عنصر مهم این جنگ که به وضوح خود را روز به روز بیشتر به نمایش می‌گذارد، تفاوت هویت ملی در ایران اسلامی و در سرزمین های اشغالی است. 

هویت ملی

در زمینه برندسازی ملی دو عنصر هویت و تصویر (که مجموع آن برند ملی یک کشور را تشکیل می‌دهد) بسیار حائز اهمیت هستند و در بسیاری از مواقع با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند. در لغت‌نامه آکسفورد هویت به صورت «حقیقت وجودی یک شخص یا یک چیز که خصوصیات آن را معرفی می‌کند» تعریف شده است. هویت ملی به تعبیر آلبرت و وتن  (1985)، عبارت است از درک جمعی مردم یک ملت از ویژگی‌هایی که فرض می‌شود مرکزی و نسبتاً دائمی هستند و ملت را از سایر ملل متمایز می‌کند. هویت ملی مظهر ویژگی‌های یک ملت است که مردم آن را مرکزی، متمایز و با دوام در یک ملت می‌دانند که در گذشته، حال و آینده در نظر گرفته می‌شود. این مسئله به پیوند روانی اساساً غیرمنطقی اشاره دارد که هموطنان را به هم ارتباط می‌دهد و قرار است جوهر هویت ملی را تشکیل دهد. این پیوند روانی معمولاً «احساس تعلق» نامیده می‌شود و چنین عباراتی به پیوند نزدیک برقرار شده بین هر فرد و خود جمعی، یعنی ملت اشاره دارد (Triandafyllidou, 1998). هویت ملی دارای عناصر کلیدی زیر است: «قلمرو تاریخی یا سرزمین مادری؛ افسانه‌های رایج و خاطرات تاریخی؛ فرهنگ عمومی و توده‌ای؛ حقوق و تکالیف قانونی مشترک برای همه اعضا و یک اقتصاد مشترک با تحرک سرزمینی برای همه اعضا» (Smith, 1991: 14).

مقایسه هویت ملی ایران و رژیم صهیونیستی

همان طور که در تعاریف آمده، هویت ملی درک جمعی یک ملت از ویژگی های پایدار و متمایز خود است. ایران و ایرانی به بلندای تاریخ بوده، هست و خواهد بود. اما مردمانی که در سرزمین های اشغالی تحت حکومت رژیم صهیونیستی زندگی می‌کنند هیچ یک از ویژگی های ملت و هویت ملی را ندارند. همین مسئله سبب شده است که در طول دو هفته گذشته از آغاز جنگ، تفاوت های هویتی یک ایرانی و یک صهیونیست مشخص شود:

1) ایرانی ها به علت داشتن تاریخ و فرهنگ کهن با جغرافیای وسیع، پس از جنگ انسجام خودشان را در برابر دشمن خارجی تقویت کردند و بسیاری از شکاف های اجتماعی و اقتصادی کنار گذاشته شد. اما گزارش ها از سرزمین های اشغالی نشان می‌دهد که ناامنی و درگیری بین صهیونیست ها از آغاز جنگ بیشتر شده است و برای رسیدن به پناهگاه بعضا دیگری را فدای خود می‌کنند.

2) در این مدت جنگ بسیاری از صهیونیست ها پا به فرار گذاشتند و به علت بسته شدن آسمان تل آویو، دست به دامان کشتی های مسافری عازم به قبرس شده اند. اما ایرانی ها همه در خانه و کاشانه خود ماندند و نهایتا در پی دورکاری هفته اول جنگ، به سفر به شهرهای دیگر کشور مثل مازندران و گیلان اقدام کردند. امری که در هفته دوم جنگ، بیشتر خودش را نشان داد و شرایط کاری که نسبتا عادی شد موج برگشت به تهران افزایش پیدا کرد.

3) پس از جنگ، مردم ایران در راهپیمایی های گسترده و شجاعانه به خیابان ها آمدند و از پاسخ های قدرتمند نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران حمایت کردند اما در سرزمین های اشغالی خیابان ها خالی و شهرها سوت و کور شده است.

4) با هر عملیات موفق موشکی و پهپادی نیروهای مسلح کشور، اعتماد به نفس ملی و احساس تعلق ملت ایران افزایش پیدا می‌کند و درخواست افزایش شدت حملات را دارند. اما در طرف مقابل، فیلم هایی به دست رسیده است که صهیونیست ها نه تنها خواستار پایان جنگ هستند بلکه از ایران التماس می‌کنند که جنگ را متوقف کند.

5) ملت ایران به علت هویت ملی ناشی از ملیت ایرانی و هویت دینی خود روحیه جنگاوری و سلحشوری بالایی دارد. از این رو، ایرانی ها از جنگ طولانی مدت و فرسایشی هراسی ندارند. اما از همین الان هم مردم سرزمین های اشغالی و هم مقامات آنها به صورت پیدا و آشکار صحبت از پایان هرچه سریعتر جنگ می‌کنند.

در مجموع به نظر می‌رسد که هویت ملی یک ایرانی قابل مقایسه با هویت ملی یک اسرائیلی یا صهیونیست نیست. همین مسئله بنیادین سبب می‌شود که پیروزی نهایی و پایدار برای جمهوری اسلامی ایران باشد نه رژیم به شدت آسیب پذیر و متزلزل صهیونیستی. به ویژه آنکه جنگ بین ایران و اسرائیل یک جنگ هویتی و دینی نیز به شمار می‌رود که در متون آخرالزمانی به آن اشاره شده است.