غرب آماده نیست

دیپلماسی ایرانی: برت اریکسون (Brett Erickson)نویسنده نشریه نیوزویک، با اشاره به تحریم‌های قاطع دولت دونالد ترامپ علیه رهبران نظامی سودان به دلیل استفاده از تسلیحات شیمیایی، این اقدام را از نظر اخلاقی موجه می‌داند اما هم‌زمان به تناقضی بزرگ اشاره می‌کند: سوریه که بارها از تسلیحات شیمیایی علیه غیرنظامیان استفاده کرده بود، به‌طور آرام و بدون مجازات بلندمدت به جامعه جهانی بازگشته است. در سوریه ادعا می شد که حکومت بشار اسد علیه غیرنظامیان از سلاح شیمیایی استفاده کرده است اما بارها هم ثابت شد که مخالفان اسد از سلاح های مرگبار شیمیایی استفاده کردند و ابایی از بیان آن نداشتند. این موضوع تناقضی آشکار را نشان می‌دهد. این تناقض باعث شده تحریم‌ها دیگر به‌عنوان ابزار دائمی دیپلماتیک یا بازدارنده‌های واقعی دیده نشوند، بلکه به موانعی موقتی و ابزارهای چانه‌زنی سیاسی تبدیل شده‌اند که رژیم‌ها می‌توانند با بردباری آنها را پشت سر بگذارند.

اریکسون در ادامه به سوریه دوران بشار اسد اشاره می‌کند و به روزهای جنگ خونین او با مخالفانش که به نوعی به جنگ فرقه‌ای داخلی کشیده شد، می‌پردازد و می نویسد: بشار اسد در سوریه با وجود تحریم‌ها و انزوای دیپلماتیک، استقامت کرد و به‌تدریج توانست پس از دو سال به اتحادیه عرب بازگردد. به تازگی هم دولت ترامپ اعلام کرد تحریم‌ها علیه سوریه پایان یافته‌اند که این موضوع ورود سرمایه‌گذاری گسترده‌ای از امارات متحده عربی در بندر طرطوس و سرمایه‌گذارات قطری و ترکیه‌ای و عربستانی در دیگر کشورهای سوریه را باعث شده است. این بازگشت سوریه الگویی برای دیگر رژیم‌های اقتدارگرا نظیر کره شمالی و روسیه و دیگران است که به دقت این روند را زیر نظر دارند و به این نتیجه رسیده‌اند که اگر صبور باشند، اراده غرب برای ادامه تحریم‌ها کم‌رنگ می‌شود.

وی سپس به روسیه و جنگ آن در اوکراین و همچنان تقلاها برای رسیدن به توافق آتش‌بس اشاره می‌کند و می‌نویسد: روسیه با وجود تحریم‌های سنگین به خاطر جنگ در اوکراین، توانسته است با استفاده از شبکه‌ای از شرکا، تحریم‌ها را دور بزند. مذاکرات اخیر دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه نیز به احتمال کاهش تحریم‌ها اشاره دارد، موضوعی که بازارها و سرمایه‌گذاران به آرامی آن را پذیرفته‌اند و تلاش دارند به نوعی با آن کنار بیایند.

اریکسون در ادامه تاکید می‌کند، این پدیده تنها به روسیه یا سوریه محدود نیست، بلکه در سطحی سیستماتیک در حال گسترش است. چین نیز با دقت واکنش غرب را به بحران‌های مختلف زیر نظر دارد و می‌فهمد که تحریم‌ها چگونه و چرا وضع می‌شوند و سریعاً کاهش می‌یابند.

 او سپس می‌نویسد: اگر تحریم‌ها بخواهند دوباره اعتبار و قدرت خود را بازیابند، باید با نیت و تعهد بلندمدت اعمال شوند؛ در غیر این صورت پیام اشتباهی ارسال می‌کنند که نشان می‌دهد قواعد بین‌المللی قابل انعطاف و بی‌اثر هستند و جنایات، قابل بخشش‌اند. این موضوع فراتر از اعتبار استراتژیک و دیپلماتیک است و خطر واقعی آن در این است که اگر چین یا دیگر قدرت‌ها این گونه محاسبه کنند که تحریم‌ها سمبلیک و کوتاه‌مدت‌ هستند، ممکن است به اقدامات تهاجمی‌تری مثل حمله به تایوان دست بزنند که غرب برای مقابله با آن آماده نیست.

نویسنده نشریه نیوزویک در پایان هشدار می‌دهد که بازیگران خطرناک جهان آموخته‌اند که می‌توانند صبر کنند تا اراده غرب در تحریم‌ها ضعیف شود و اگر تغییر جدی انجام نشود، تحریم‌ها دیگر بازدارنده نخواهند بود و فقط نشان‌دهنده مجازات‌های کوتاه‌مدت و بی‌اثرند. مشابه اتفاقی که در سوریه افتاد و احتمالا به زودی در مورد روسیه رخ خواهد داد.

منبع: نیوزویک / تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱