تجلی خرد و بصیرت در سیاست

نویسنده: پریسا احتشام نیا، دانشجوی دکتری مطالعات شبه قاره هند، دانشکده مطالعات جهان، دانشگاه تهران

دیپلماسی ایرانی: مانموهان سینگ، نخست‌وزیر پیشین هند و اقتصاددان برجسته، در تاریخ ۲۶ دسامبر و در آخرین روزهای سال ۲۰۲۴ درگذشت. وی به عنوان یکی از معماران اصلاحات اقتصادی هند در دهه ۱۹۹۰ شناخته می‌شود و تأثیر عمیقی بر رشد اقتصادی کشور هند گذاشت. مرگ او نه تنها هند را در غم فرو برد، بلکه جامعه جهانی را نیز متاثر کرد.

دکتر سینگ، سیزدهمین نخست‌وزیر هند و نخستین نخست‌وزیر سیک هند بود که به عنوان یکی از چهره‌های برجسته و تأثیرگذار در تاریخ سیاسی معاصر هند شناخته می‌شد. او از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۴ در این مقام خدمت کرد و دوران نخست‌وزیری‌اش با اصلاحات اقتصادی چشمگیر، دیپلماسی استراتژیک و تعهد مستمر به حکمرانی جامع و فراگیر در کشور هند برجسته شده است. ویژگی‌های شخصیتی او نقش بسزایی در تعیین سبک رهبری و سیاست‌هایی که پیاده‌سازی کرد، داشت. این مقاله به بررسی ویژگی‌های کلیدی شخصیتی منموهان سینگ به عنوان یک رهبر می‌پردازد.

یکی از بارزترین ویژگی‌های مانموهان سینگ، دانش بالا و ظرفیت علمی فوق‌العاده او بود. وی تحصیلات ابتدایی خود را در پنجاب به پایان رساند و برای تحصیلات عالی به بریتانیا سفر کرد. مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد در رشته اقتصاد را از دانشگاه پنجاب و مدرک دکترای اقتصاد را با تمرکز بر عملکرد صادراتی هند از کالج نوفیلد، دانشگاه آکسفورد، در سال۱۹۶۲ دریافت کرد. درک عمیق او از اصول اقتصادی و سیستم‌های مالی جهانی، به او این امکان را داد تا هند را در زمان‌های دشوار اقتصادی هدایت کند. ذهن تحلیل‌گر سینگ به او این امکان را می داد که به چالش‌ها از دیدگاه‌های نوآورانه و خاص بنگرد. او همواره بر اهمیت تصمیم‌گیری مبتنی بر داده‌ها تأکید می‌کرد و بر این باور بود که اتخاذ تصمیمات باید از دلایل منطقی و شواهد مستند نشأت بگیرد، نه از شعارهای عوام‌فریبانه و سطحی. این رویکرد، او را به فردی متمایز و اثرگذار در عرصه‌های مختلف تبدیل کرد. دقت و دانش بالای او نه تنها احترام را در میان اقتصاددانان و سیاست‌گذاران برای او به ارمغان آورد، بلکه اعتماد به رهبری او را در زمان اصلاحات بحران های اقتصادی نیز تقویت کرد.

با وجود اعتبار و دستاوردهای قابل توجهش، مانموهان سینگ فردی بسیار متواضع بود. برخلاف بسیاری از سیاستمداران، او به ندرت به دنبال جلب توجه یا تحسین عمومی بود. رفتار بسیار مودبانه‌اش حس اعتماد و صداقت را بین او و جامعه‌ی هند ایجاد کرده بود. تواضع سینگ در تعاملاتش با همکاران، زیردستان و رهبران بین‌المللی مشهود بود و او اغلب همکاری را بر پیروزی‌های شخصی ترجیح می‌داد. این ویژگی خاص به او کمک کرد تا روابط قوی و جوی دوستانه را در دولت خود ایجاد کند که این امر برای پیاده‌سازی سیاست‌های پیچیده ضروری بود. 

دوره نخست‌وزیری سینگ، خالی از مخالفت‌های سیاسی و بحران‌های اقتصادی نبود. استقامت او در برابر مشکلات و چالش‌ها و تمرکز بر امور و شرایط، از ویژگی‌های رهبری او بود. با وجود تمامی چالش ها، مانموهان سینگ در تعهد خود به انجام اصلاحات اقتصادی ثابت‌قدم ماند، حتی وقتی با انتقاداتی تند از سوی گروه‌های مختلف مواجه شد. توانایی او در حفظ آرامش و خونسردی، به همراه عزم و باور متعالی‌اش به پتانسیل‌های موجود اقتصاد هند، در هدایت هند به سمت لیبرالیسم و جهانی‌سازی نقش بسزایی داشت و در نهایت آن را به یکی از برترین اقتصادهای در حال رشد در جهان تبدیل کرد.

دکتر مانموهان سینگ به خاطر رویکرد واقع‌گرایانه‌اش در حکومت‌داری نیز شناخته شده است. او به جای پایبندی به مواضع ایدئولوژیک، بر روی راه‌حل‌های عملی برای مسائل و چالش ها تمرکز می‌کرد. این واقع‌گرایی در سیاست‌های اقتصادی او نیز مشهود بود، جایی که او نیاز به رشد را با عدالت اجتماعی متعادل کرد. سینگ اهمیت توسعه فراگیر را درک کرده بود و از برنامه‌هایی که به کاهش فقر و ایجاد رفاه اجتماعی مربوط می‌شد، حمایت می‌کرد. همین واقع‌گرایی‌اش، به او این امکان را داد که سیاست‌هایی را پیاده‌سازی کند که برای طیف وسیعی از آحاد جامعه سود به همراه داشته باشد.

یکی از ویژگی‌های بارز دیگر مانموهان سینگ، نگاه آینده‌نگر او بود. او به اهمیت ادغام بازار هند در اقتصاد جهانی واقف بود. همین دوراندیشی او منجر به تغییرات چشمگیری شد، از جمله ورود سرمایه‌گذاری‌های خارجی قابل توجه و شراکت‌های استراتژیک با کشورهای مختلف. البته نباید فراموش کرد که دیدگاه سینگ فراتر از اقتصاد بود؛ او همچنین به مسائل اجتماعی، مانند آموزش و بهداشت، توجه خاصی داشت. تأکید او بر برنامه‌ریزی بلندمدت و توسعه پایدار، درک او از ارتباط متقابل رشد اقتصادی و پیشرفت اجتماعی را نشان می‌دهد.

در طول دوران سیاسی‌اش، مانموهان سینگ همواره صداقت و وقار خود را حفظ کرد. در محیط سیاسی‌ هند، که اغلب سیاست مداران با فساد، رشوه و رسوایی آلوده هستند، سینگ به خاطر مبرا بودن از هر فسادی برجسته بود. زندگی شخصی و حرفه‌ای او منعکس‌کننده شخصیت صادق و مردم دوست او بود. همین صداقت، اعتماد مردم را به حزب و دولت تقویت کرد و در دوره نخست وزیری او، حکمرانی با رعایت تمامی اصول اخلاقی، که پیشتر شبیه به رویا بود، به حقیقت پیوست. 

ویژگی‌های شخصیتی مانموهان سینگ، چون دانش بالا، تواضع، استقامت، واقع‌گرایی، تفکر آینده‌نگر و صداقت، از او رهبری ساخت که تأثیر عمیقی بر مسیر پیش روی کشور و جامعه هند گذاشته است. او نمونه‌ای از یک سیاستمدار متعهد و فداکار بود که هدف اصلی‌اش چیزی جز پیشرفت ملت و کشورش نبود. یادش گرامی!