چرا اسد از پوتین خواست حضور نظامی روسیه در سوریه گسترش یابد؟

نویسنده: غازی دحمان

دیپلماسی ایرانی: در پرتو کاهش تهدیدات نظامی علیه حکومت بشار اسد و در نتیجه کم شدن احتمال سرنگونی، درخواست اسد از مسکو طی سفر اخیرش به آنجا برای افزایش حضور روسیه در سوریه تعجب برانگیز بود.

گمانه زنی‌هایی وجود دارد مبنی بر این که در ورای طرح این در خواست از سوی اسد عوامل خطرآمیز به خصوصی وجود دارد که او را بر آن داشت تا از روسیه بخواهد حضور خود را در سوریه گسترش دهد. به اعتقاد بسیاری این عوامل عبارتند از:

- احساس اسد به تهدیدات خارجی‌ای که باعث سرنگونی حکومت او می‌شود علی رغم این‌که نشانه‌های برجسته‌ای در این زمینه بروز نکرده است. احتمالا اسد خوانش متفاوتی دارد که به بیانیه‌های تند واشنگتن و متحدانش در دوره اخیر و نیز سفر رئیس ستاد ارتش آمریکا به پایگاه التنف مرتبط است.

- ارزیابی او درخصوص خطرات داخلی علیه نظام او که شروع به ظهور کرده که خواه ناشی از احتمال به راه افتادن تحول اعتراضی جدید به علت تشدید وخامت اوضاع داخلی به ویژه مساله اقتصادی یا ناشی از نگرانی او درخصوص وقوع هرج و مرج در ارتش و سرویس های امنیتی در نتیجه تداوم وضعیت بی ثباتی و ناامیدی از پایان یافتن حالت آماده باش است یا از احتمال به راه افتادن درگیری میان جناح‌ها و مراکز قدرت و در نتیجه خارج شدن امور از سیطره او نشات می‌گیرد. در سایه اوضاع شکننده و نارضایتی از اقدامات سایر بازیگران رقیب ارتش مانند گروه های مسلح طرفدار ایرانی و بازوهایشان این احتمال‌ها وجود دارند.

- این احساس اسد که روسیه ممکن است از او دست بکشد و چه بسا این احساس از طریق اصرار این کشور برای سازماندهی اوضاع میان رژیم سوریه و ترکیه و مذاکره درخصوص مناطق شمال سوریه که مطمئنا در راستای تقسیم قدرت با مخالفان خواهد بود، برای او به وجود آمده است. در محاسبات او گام بعدی کنار زدن او از قدرت در کنار حفظ نظام است. چه بسا به همین علت همراه خود پسرش حافظ اسد را به مسکو برد تا این پیام را به پوتین بدهد که او نفر بعدی در حکومت خواهد بود. به این ترتیب احتمالا اسد با درخواست خود برای افزایش حضور روسیه در سوریه خواسته است به پوتین بگوید اگر می‌خواهید حضور بلند مدت خود در سوریه را تضمین کنید باید از جانشین من حمایت کنید.

- احتمال آخر این است که انگیزه او درخواست ایران و حزب الله لبنان باشد؛ زیرا حضور روسیه برای آنها چتری است تا طرح خود را در سوریه تکمیل کنند و حضور خود را تثبیت کنند؛ زیرا ایران به لطف روس‌ها حلب و شهرهای شرق سوریه را کاملاً تحت کنترل خود دارد. این در حالی است که حزب الله بر مناطق وسیعی در القلمون، القصیر و حومه غربی دمشق سیطره دارد. علاوه بر این ایران احتمال وقوع حملات و شاید جنگ آتی اسرائیل را که ممکن است حضورش در سوریه را تحت تأثیر قرار دهد، احساس می‌کند و باور دارد که گسترش حضور روسیه در سوریه ممکن است عنصر حفاظتی برایش باشد.

منبع: العربی الجدید / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11