چرا اروپا و آمریکای لاتین به یکدیگر نیاز دارند؟

دیپلماسی ایرانی: در دنیای غول‌ها، اتحادیه اروپا و مرکوسور با هم تنها 10 درصد از جمعیت جهان و 20 درصد از تولید ناخالص داخلی دنیا را تشکیل می‌دهند. اگر هر یک می‌خواهد نفوذ جهانی داشته باشد، به دیگری نیاز دارد و توافق تجاری اتحادیه اروپا و مرکوسور را به یک ضرورت استراتژیک تبدیل می‌کند. 

در دنیای چندقطبی خطرناک‌تر و غیرقابل پیش‌بینی‌تر که اکنون در آن زندگی می‌کنیم، روابط تجاری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است اما نمی توان آنها را از ژئوپلیتیک جدا کرد. بسیاری از اروپایی‌ها مدت‌ها معتقد بودند که می‌توانند چنین باشند، اما جنگ تجاوزکارانه روسیه علیه اوکراین خطرات ناشی از وابستگی اتحادیه اروپا به گاز روسیه را برجسته کرده و به ما نشان داده است که این رویکرد دیگر قابل تحمل نیست. اگر اتحادیه اروپا می خواهد به عنوان یک بازیگر واقعی ژئوپلیتیک شناخته شود، تقویت وحدت داخلی ما کافی نخواهد بود. 

ما همچنین باید قطب‌نمای استراتژیک خود را مجدداً تنظیم کنیم و از ابزارهای سیاسی و اقتصادی خود به طور منسجم‌تر استفاده کنیم و نه تنها ریسک‌ها، بلکه فرصت‌ها را نیز به طور مؤثرتری شناسایی کنیم. به همین دلیل است که من از ابتدای مأموریت خود استدلال کرده ام که اروپا باید روابط خود را با کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب عمیق تر کند. 

برای انجام جهش کیفی مورد نیاز، باید گفت وگوی سیاسی را در بالاترین سطح تقویت کنیم. اما برای اطمینان از معتبر بودن تلاش‌هایمان، باید مدرن‌سازی توافق‌نامه‌های موجود با مکزیک و شیلی را نیز تکمیل کنیم، توافقنامه پس از کوتونو را با جامعه آفریقا، کارائیب و اقیانوس آرام امضا کنیم، توافقنامه ارتباط با کشورهای آمریکای مرکزی را تصویب و توافقنامه اتحادیه اروپا و مرکوسور را نهایی کنیم. 

در حالی که تجارت نقش مهمی در همه این قراردادها ایفا می کند، هیچ یک را نمی توان فقط یک معامله تجاری دانست. پیچیده ترین قراردادها توافق با مرکوسور است که بیش از دو دهه است در حال مذاکره با آن بوده ایم. شاید تانگو بگوید 20 سال چیزی نیست، اما در این مورد، خیلی طولانی است. 

در سفری که ماه گذشته به آمریکای جنوبی داشتم، این فرصت را داشتم که با رهبران آرژانتین، پاراگوئه و اروگوئه که در حال حاضر ریاست دوره ای مرکوسور را بر عهده دارد، ملاقات کنم. اخیراً، من به رئیس جمهوری منتخب برزیل، لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا، انتخابش را تبریک گفتم. در تمام این گفت وگوها، توافقنامه اتحادیه اروپا و مرکوسور در خط مقدم قرار داشت. من به دنبال این بودم که به این رهبران منتقل کنم که اراده سیاسی برای نهایی کردن این توافق دوجانبه سودمند بسیار زنده است. 

مسلماً از کلمه "استراتژیک" بیش از حد استفاده شده است اما در مورد توافق اتحادیه اروپا و مرکوسور، این واژه نمی تواند مناسب تر باشد. اگرچه برخی مخالف آن هستند – با استناد به وجود منافع متضاد – دلایل قانع کننده ای برای نهایی کردن این توافق وجود دارد. 

توافق اتحادیه اروپا و مرکوسور بسیار بیشتر از یک معامله تجاری است. این یک ابزار عمیقاً سیاسی است که با پیشبرد گفت وگو و همکاری، یک اتحاد استراتژیک بین دو منطقه که از نظر منافع و ارزش‌ها از نزدیک‌ترین همسویی‌ها در جهان هستند را امضا می‌کند و دیدگاهی مشابه از نوع جوامعی که ما می‌خواهیم را به اشتراک می‌گذارند. 

علاوه بر این، در هر دو سوی اقیانوس اطلس، ما قصد داریم استقلال استراتژیک خود را تقویت کنیم و با کاهش وابستگی های بیش از حد، انعطاف پذیری اقتصادی خود را بهبود بخشیم اما خودمختاری به معنای انزوا نیست. بلکه به معنای متنوع کردن زنجیره های ارزش است که به نوبه خود مستلزم همکاری با شرکای قابل اعتماد اقتصادی و سیاسی است. با گرد هم آوردن دو تا از بزرگترین بلوک های تجاری جهان – با جمعیتی بیش از 700 میلیون نفر – توافقنامه اتحادیه اروپا و مرکوسور بزرگترین معامله تجاری است که اتحادیه اروپا تا به حال منعقد کرده است. همچنین این اولین توافق تجاری جامع مرکوسور خواهد بود که یکپارچگی این گروه را تقویت می کند. قوانین مشترک درها را بین بازارهای بزرگ ما باز می کند و فرصت های واقعی را برای مشاغل در هر دو طرف ایجاد می کند و از ایجاد مشاغل با کیفیت بالا در اروپا و آمریکای لاتین حمایت می کند. با به رسمیت شناختن عدم تقارن اقتصادی بین بازارهای ما، این توافقنامه تصریح می کند که تجارت به تدریج آزاد می شود و در نتیجه به بخش های مربوطه زمان می دهد تا مدرن و رقابتی شوند. 

کشورهای مرکوسور خواهان صادرات بیشتر به اروپا هستند، آنها قصد دارند ظرفیت تولید و صادرات خود را توسعه دهند و از طریق نوآوری و فناوری به منابع طبیعی ارزش افزوده و در عین حال به استانداردهای اجتماعی و زیست محیطی سختگیرانه پایبند باشند. 

استدلال سوم برای توافق اتحادیه اروپا و مرکوسور در پتانسیل آن برای پیشبرد اقدامات اقلیمی و حفاظت از محیط زیست است. در واقع، توافق سیاسی اتحادیه اروپا و مرکوسور که در سال 2019 به دست آمد، یکی از اولین موارد از نوع خود بود که به توافقنامه آب و هوایی پاریس اشاره کرد. با این حال، در اروپا، به ویژه با توجه به شتاب زدایی جنگل‌ها در آمازون در سال‌های اخیر، تردیدهایی در مورد میزان این تعهد وجود دارد. 

برخی در اروپا استدلال می کنند که قوانین مستقل اتحادیه اروپا تنها راه قابل اعتماد به جلو خواهد بود. اما ما نمی‌توانیم خودمان را منزوی کنیم و همزمان دنیا را تغییر دهیم. چارچوب نظارتی ما باید با گفت‌وگو و همکاری بین‌المللی بیشتر، تمرکز بر شفاف‌سازی تعهدات مشترک و ایجاد زنجیره‌های ارزش پایدارتر همراه باشد. 

لولا تمایل خود را برای دفاع از دموکراسی برزیل، التیام زخم‌های جامعه، پیشبرد عدالت اجتماعی و تقویت اقتصاد و در عین حال پرداختن به تغییرات آب‌وهوایی و جنگل‌زدایی در آمازون به وضوح اعلام کرده است. توافق با اتحادیه اروپا از این تلاش با امکان اشتراک گذاری دانش، بهبود استانداردها، و تقویت حفاظت از محیط زیست و شیوه های تولید پایدار حمایت می کند. طرف اروپایی یک ابزار اضافی را پیشنهاد خواهد کرد که تعهدات مشترک ما در مورد پایداری زیست محیطی را مشخص می کند. 

در نهایت، توافق اتحادیه اروپا و مرکوسور یک پایان نیست، بلکه یک آغاز است. این نشان‌دهنده شروع یک مسیر مشترک است و چارچوب نهادی مورد نیاز برای تسهیل همکاری در طیف گسترده‌ای از زمینه‌های مورد علاقه متقابل، از حمایت از حقوق بشر و توسعه پایدار گرفته تا تنظیم اقتصاد دیجیتال و مبارزه با جرایم سازمان‌یافته را ایجاد می‌کند. این توافقنامه نه تنها بین دولت ها و نهادها، بلکه میان نمایندگان مجلس، جامعه مدنی، کارآفرینان، دانشجویان، دانشگاه ها، دانشمندان و مولفین نیز تعمیق خواهد داد. 

وقت آن است که تاکتیک های کوتاه مدت را کنار بگذاریم. در دنیای غول‌ها، اتحادیه اروپا و مرکوسور با هم تنها 10 درصد از جمعیت جهان و 20 درصد از تولید ناخالص داخلی جهان را تشکیل می‌دهند. اگر اروپا و مرکوسور می خواهند تأثیرگذار باشند، توافق تجاری اتحادیه اروپا و مرکوسور یک ضرورت استراتژیک است. ریاست مرکوسور در برزیل و ریاست اسپانیا در اتحادیه اروپا، که از نیمه دوم سال 2023 آغاز می شود، فرصتی ایده آل برای ایجاد شتاب مورد نیاز روابط اتحادیه اروپا و مرکوسور است.

منبع: پراجکت سیندیکیت / ترجمه: سید رحمان موسوی، عضو ارشد انجمن مطالعات سازمان ملل متحد