نتانیاهو و کابوس حمله به ایران

نویسنده: بن کاسپیت Ben Caspit

دیپلماسی ایرانی: اسرائیل ظاهرا از گزارش خبرگزاری ایسنا غافلگیر نشد که گفته بود ایران کار غنی سازی اورانیوم 60 درصد را در سایت فُردو آغاز کرده است. تحلیلگران توضیح می دهند که این گام، ایران را از نظر فنی به غنی سازی سطح تسلیحاتی 90 درصد نزدیکتر می کند.

ژاچی هانگِبی، وزیر پیشین از حزب لیکود، چهارم نوامبر گفت که نتانیاهو در دوره تازه نخست وزیری اش، برای انهدام زیرساخت هسته ای ایران اقدام خواهد کرد. این همراه نزدیک نتانیاهو، در نخستین مصاحبه اش پس از پیروزی لیکود گفت: "اگر نتانیاهو اقدامی نکند، اسرائیل با یک تهدید وجودی روبه رو خواهد بود. مگر گفت وگوهای ایران و آمریکا به توافق برسد یا آمریکا اقدام مستقلی انجام دهد، در غیر این صورت اسرائیل این کار را خواهد کرد." هانِگبی افزود که پیش بینی اش متکی بر سی سال رابطه با حزب لیکود است.

البته نیاز به رابطه سی ساله نیست تا بفهمیم که برنامه بنیامین نتانیاهو این است که برنامه هسته ای ایران را دوباره به کانون توجه افکار عمومی داخل اسرائیل و نیز صحنه بین المللی بازگرداند. از سوی دیگر، نتانیاهو هم می داند که مشکل ایران دوباره و حتی پیش از آنکه وی کار نخست وزیری را از سر بگیرد، به او روی آورده است.

سرلشکر آهارون هالیوا، رئیس بخش اطلاعات ارتش اسرائیل که عادت ندارد واقعیت ها را بزرگنمایی کند، در کنفرانس موسسه مطالعات امنیت ملی اسرائیل گفت: "بزرگترین آزمون جامعه بین المللی هنگامی فرا می رسد که ایران (ایده) اورانیوم 90% را در سر بپروراند حتی اگر این کار را بصورت نمادین انجام دهد."

وی ادامه داد: "ایران اکنون مواد غنی شده کافی برای چهار بمب هسته ای را دارد، یعنی نیاز به صد کیلوگرم اورانیوم غنی شده 90% برای چهار کلاهک هسته ای دارد، آنها هر بار، یک گام بر می دارند و سپس صبر می کنند تا واکنش جامعه بین الملل را ببینند. وقتی ببینند که جهان عمدتا گام تازه شان را پذیرفته است، سراغ گام بعدی می روند."

هالیوا، نسبت به اراده قدرت های غربی تحت رهبری ایالات متحده برای مداخله در ایران یا بازدارندگی در این زمینه، ابراز بدبینی کرد. وی گفت: "هرگاه که فشار بر ایران افزوده می شود، از جمله فشار داخلی، واکنش ایران بسیار تهاجمی تر می شود، بنابراین ما باید انتظار واکنش های بسیار تهاجمی تر در منطقه و در جهان را داشته باشیم."

هالیوا گوشزد کرد که از اول ژانویه، تقریبا صد اقدام خصمانه ایران، از جمله حملات سایبری این کشور ثبت شده است. رئیس اطلاعات ارتش اسرائیل همچنین ادعا کرد که ایران یک حمله تروریستی در زمان برگزاری جام جهانی قطر را در نظر گرفته بود و قصد دارد در چند هفته آینده به عربستان سعودی هم حمله کند چرا که اعتراض های اخیر ایران را به مداخله سعودی ها نسبت می دهد.

وی گفت: در لندن، آنها (مقام های انگلیسی) آماده یک حمله ایران می شوند و می دانند درباره چه چیزی حرف می زنند. آمریکا آماده اقدامی از ایران می شود که آن اقدام را تروریستی بداند. من متقاعد نشده ام که بقیه جهان خشونتی که ایرانی ها به سطح جهانی می کشانند را درک کنند."

در واقع، گزارش های دیروز دوشنبه رسانه های اسرائیلی، فاش کرد که سازمان اطلاعاتی موساد اخیرا یک هشدار هدفمند را از نقشه ایران برای حمله به خبرنگاران ایرانی مقیم انگلستان به لندن فرستاده است.

هالیوا نتیجه گرفت: "اکنون دیگر بحث بر سر این نیست که با چه شروطی، توافق هسته ای را احیا کنیم. حال به نظرم می توانیم با ایران یا درباره بکارگیری زور علیه این کشور صحبت کنیم یا درباره توافقی با شرایط کاملا متفاوت."

سخنان هالیوا، احتمالا توضیح دهنده سفر فوری وی به واشنگتن به همراه فرمانده اش، ژنرال آویو کوچاوی، رئیس ستاد ارتش اسرائیل است که قرار است در جریان آن با مشاور امنیت ملی آمریکا، رئیس سی آی ای و رئیس ستاد ارتش آمریکا دیدار داشته باشند. زمینه این دیدار – که آخرین دیدار کوچاوی پیش از کناره گیری در ماه آینده است – اطلاعات جاسوسی تازه ای است که به مقاصد غنی سازی ایران و نیز این نگرانی اسرائیل باز می گردد که اکنون پس از انتخابات میان‌دوره ای، دولت بایدن گفت وگوهای هسته ای را با ایران از سر گیرد.

دولت امریکا باید با یک رویکرد تازه اسرائیل در برابر ایران دست و پنچه نرم کند. آن رویکرد کاسب مآبانه ای که توسط نفتالی بنت و یائیر لاپید با آمریکا هماهنگ شده بود، پایان یافته است. بازگشت نتانیاهو نشان از بازگشت ایران هراسی اسرائیل دارد و آن احساس انزوا و فاجعه نمایی که نتانیاهو مهارت زیادی در برانگیختن آن دارد؛ هم در ذهن و دل اسرائیلی ها و هم در صحنه بین المللی. 

اکنون پرسش این است که آیا نتانیاهو، واقعا خواهان یا قادر به صدور دستور یک حمله نظامی به زیرساخت های هسته ای ایران، با توجه به آگاهی او از پیامدهای عملیاتی و دیپلماتیک چنین حرکتی است یا نه؟

احتمالا یوآو گالانت، عضو کنست از لیکود، به وزارت دفاع برسد. گالانت یک ژنرال مجرب پیشین است که بعید است پای اسرائیل را به جنجال های نظامی باز کند. سرلشکر هرتزل هالِوی که از ماه ژانویه جایگزین کوچاوی می شود، به عنوان یک اندیشمند مستقل و یک افسر اصول مدار شناخته می شود که به سادگی درگیر اقدامات ریسکیِ جسورانه نمی شود.

رژیم تازه اسرائیل، احتمالا می تواند موازنه قدرت میان رهبری امنیتی را به سود کسانی چرخش دهد که طرفدار یک راه حل نظامی برای مشکل ایران هستند و نگرش تیره ای نسبت به مقاصد ایران دارند. بازگشت نتانیاهو احتمالا به تقویت بارنئا رئیس موساد و تضعیف کسانی می انجامد که معتقدند یک توافق محدود و ناقص با ایران، بهتر از نبود هر گونه توافقی است (چیزی که هالیوا هم به آن باور دارد).

تصمیم نهایی با نتانیاهوست که به یک ضد ایرانی محتوم تبدیل شده است. دشوار بتوان باور کرد که وی در سال 2023 به نیروهای نظامی اسرائیل دستور حمله به ایران بدهد حال آن که ده سال پیش، با بی میلی از حمله نظامی صرف نظر کرد، در زمانی که شرایط برای چنین حمله ای بسیار مهیاتر بود. اما اگر نتانیاهو اسیر روحیه متعصبانه شرکای مذهبی اش در حزب صهیونیست شود و گرفتار احساسی آخرالزمانی نسبت به چیزی بشود که مکررا علیه آن هشدار داده، در آن صورت، هرچیزی ممکن است و کاخ سفید هم حق دارد که شروع به احساس نگرانی کند.

منبع: المانیتور / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11