جنگ اوکراین، صحنه رویارویی ایران و اسرائیل

دیپلماسی ایرانی: یکی از ابعاد جانبی جنگ اوکراین حضور ایران و رژیم صهیونیستی در صحنه جنگ اوکراین است. از یک طرف اوکراین ایران را متهم به فروش پهپاد به روسیه می کند، از طرف دیگر اوکراین از عدم حمایت رژیم صهیونیستی از این کشور در جنگ با روسیه انتقاد می کند. 

در رابطه با ایران، همان طور که اشاره شد اوکراین به دفعات مکرر به فروش پهپادهای نظامی ایران به روسیه اعتراض کرده و در آستانه قطع روابط خود با ایران است. حسین امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران گفته که فروش پهپاد به روسیه قبل از جنگ اوکراین صورت گرفته است. رسانه های رژیم صهیونیستی گفته اند روسیه به دلیل ارزان قیمت بودن و کارایی پهپادهای ایرانی علاقه بسیاری به خرید این پهپادها دارد.

اما در رژیم صهیونیستی علیرغم تلاش های متعدد زلنسکی و حمایت زبانی سران رژیم صهیونیستی از اوکراین، حداقل بصورت آشکار از ولودیمیر زلنسکی حمایت به عمل نیاورده، اما کمک های پشت پرده ای را به اوکراین کرده است. زلنسکی به دنبال کسب تکنولوژی سامانه دفاع موشکی اسرائیل بوده است اما به دلایل زیر اسرائیل در حال حاضر از کمک آشکار به اوکراین خودداری می کند:

در درجه نخست اسرائیل از این مساله هراس دارد که در صورت ارسال اسلحه به اوکراین تکنولوژی این جنگ افزارها به دست روسیه و سپس ایران بیفتند و بدیهی است این مساله می تواند امنیت خودش را در سرزمین های اشغالی تحت تاثیر قرار دهد.

در درجه دوم روابط اسرائیل با روسیه برای این کشور بسیار اهمیت دارد زیرا روسیه در سوریه حضور نظامی دارد و عملا به عنوان سدی در برابر نیروهای ایران و حزب الله عمل می کند. مساله دوم این است که معمولا سیستم های دفاع هوایی روسیه در زمان حمله هوایی اسرائیل به نیروهای ایرانی عمل نمی کند و مساله سوم این است که در صورت اینکه اوضاع برای روسیه در اوکراین وخیم شود ممکن است اقدام به تخلیه نیروهای خود در سوریه کند و این مساله معادل با واگذاری عرصه در سوریه به ایران و قدرت گرفتن ایران در سوریه است که می تواند تبعات جدی را برای امنیت رژیم صهیونیستی داشته باشد. 

مساله بعدی این است که هرچند روسیه به نسبت کشورهای غربی دارای یک اقتصاد ضعیف است اما در نهایت قدرت دوم نظامی جهان است. در حالت عقلانی امنیت اسرائیل هم این مساله را اقتضا نمی کند که با روسیه در تضاد جدی باشد. باید گفته شود که روسیه نیز به رژیم صهیونیستی نسبت به قطع روابط هشدار داده است، در نتیجه کمک های اسرائیل به اوکراین تا زمانی که امنیتش را تحت تاثیر قرار ندهد تداوم خواهد داشت.

به نظر نمی رسد بنیامین نتانیاهو نیز پس از تشکیل کابینه از خط قرمزهایی که امنیت این کشور را تحت تاثیر قرار می دهد، عدول کند، اما مساله ای که می توان گفت این است که نتانیاهو در کارزار انتخاباتی خودش گفته که کمک هایش را به اوکراین افزایش خواهد داد و از لاپید بخاطر کمک نکردن به اوکراین انتقاد کرده است. در زمان نتانیاهو میزان کمک های اسرائیل به اوکراین افزایش خواهد یافت اما برای نتانیاهو نیز بیشتر از امنیت اوکراین امنیت اسرائیل اهمیت دارد در نتیجه به نظر نمی رسد پایش را از خط قرمزهای روسیه فراتر بگذارد.

اما موضوعی که می خواهیم در نتیجه گیری به آن برسیم بطور ذاتی سیاست خارجی ایران و اسرائیل در تضاد است و هرگاه یکی از طرفین در یک بحران جهانی در یک سو قرار می گیرد، طرف مقابل در آن سوی صفحه شطرنج قرار می گیرد. درباره جنگ اوکراین نیز این مساله دلالت می کند، در صورتی که ایران در طرف روسیه قرار بگیرد یا اسرائیل در طرف اوکراین قرار بگیرد، طرف دیگر بطور ذاتی به حمایت آشکار یا مخفی از بازیگر متضاد صفحه شطرنج می کند و به گونه ای برد یا باخت بازیگران اصلی به یک مسئله حیثیتی در برابر طرف مقابل تبدیل می شود.

مورد بعدی این است که در این جنگ، اسرائیل و برخی از کشورهای عربی منطقه نیز از کشیده شدن پای ایران به جنگ اوکراین خشنود نیستند زیرا می تواند بر فرآیند احیای برجام در تحریم های روسیه تاثیر منفی داشته باشد و ایران را در تحریم های روسیه سهیم کند. با یادآوری این مساله که تنها شریک نظامی روسیه ایران نیست و روسیه سعی داشته است از کشورهای مختلفی جنگ افزار تهیه کند. در عین حال زلنسکی نیز از ده ها کشور کمک و جنگ افزار گرفته و اسرائیل درصدد است که از این مساله به عنوان یک پیراهن عثمان برای افزایش فشار و تحریم بر مردم ایران استفاده کند.

اما در نتیجه گیری باید گفت که برنده این جنگ سرد چه کسی است و در نهایت ایران خواهد توانست تضادها و شکاف های بین روسیه و اسرائیل را جدی کند و یا اسرائیل خواهد توانست با استفاده از جنگ اوکراین فشارها علیه ایران را افزایش بدهد موضوعی است که تحولات آینده نتیجه آن را مشخص می کند، اما هر دو طرف سعی می کنند از جنگ اوکراین به عنوان ابزاری برای افزایش فشار و تنگ کردن عرصه بین المللی به طرف مقابل استفاده کنند.