آتش بس مجدد در یمن نزدیک است؟

دیپلماسی ایرانی: پرونده مبادله اسرا در یمن میان عربستان که ائتلافی ضد یمن را رهبری می کند و انصار الله طی ماه های گذشته شاهد پیشرفت بوده و به نظر می رسد که رایزنی ها به سوی حل یکی از سخت ترین پرونده هایی که دو طرف بر سر آن مذاکره می کنند، در جریان است.

به گزارش میدل ایست نیوز، توافق اولیه ای در ماه مارس بین دولت مورد حمایت عربستان در یمن و انصار الله با میانجیگری سازمان ملل صورت گرفت که به موجب آن بیش از 2 هزار و 200 اسیر از جمله سربازان عربستانی آزاد شوند اما این مساله به نتیجه نرسید.

اما سفرهای متقابل اخیر هیئت های انصار الله و عربستان در چارچوب تلاش ها برای دستیابی به توافق در این پرونده، از تفاهماتی خبر می دهد که ممکن است به توافق مبادله اسرا بیانجامد.

سفرهای متقابل

صنعا از زمان آغاز جنگ در یمن از سال 2015، میزبان نخستین هیئت عربستانی بود و در مقابل انصار الله نیز هیئتی به ابها در عربستان اعزام کرد که دو هیئت از وضعیت اسرای خود اطمینان حاصل کردند.

پس از گذشت دو روز از این سفرها در 15 اکتبر، انصار الله اعلام کرد که پس از خروج هیئت عربستانی از صنعا، هیئت انصار الله نیز به یمن بازگشت.

عبدالقادر المرتضی، رئیس کمیته اسرای انصار الله در توئیتی گفت که هیئت انصار الله از وضعیت اسرا اطمینان حاصل و ابراز امیدواری کرد که به زودی توافقی برای مبادله اسرا صورت گیرد.

این مسئول انصار الله ابراز امیدواری کرد که این سفرها، نخستین گام در اجرای کامل توافق و در چارچوب پایان این پرونده بشردوستانه است.

وی بر اهتمام انصار الله برای اینکه این پرونده، بشردوستانه و مهم باشد، تاکید کرد و گفت نمی توان این پرونده را با متغیرهای سیاسی، نظامی یا امنیتی مرتبط کرد.

ائتلاف عربی به رهبری عربستان نیز اعلام کرد که سفرهای متقابل در چارچوب طرحی برای نشان دادن حسن نیت و اعتمادسازی با هدف تمدید آتش بس در یمن انجام شده است.

ترکی المالکی، سخنگوی ائتلاف عربی بیان کرد که پرونده اسرا مورد اهتمام ویژه ائتلاف عربی است و تلاش ها برای بازگشت همه اسرای دو طرف و پایان این پرونده ادامه خواهد داشت.

وی اشاره کرد که این سفرها در ادامه سفرهای پیشین که تحت نظر سازمان ملل در اردن انجام شد.

امید سازمان ملل به انجام مبادله اسرا

با وجود اتهام زنی متقابل دو طرف به یکدیگر طی ماه های گذشته، سازمان ملل اعلام کرد که دو طرف بر سر تشدید تلاش ها برای مشخص کردن فهرست نهایی اسرا در سریع ترین زمان ممکن توافق کردند.

به موجب این تفاهم، دو طرف بر سر ایجاد کمیته مشترکی برای حمایت از فرایند مشخص کردن اسامی اسرا توافق کردند.

هانس گروندبرگ، فرستاده سازمان ملل به یمن گفت که مشخص کردن اسامی اسرا، گامی اساسی برای انجام فرایند مبادله اسرا است.

ائتلاف و دولت یمن و انصار الله در ماه مارس بر سر آزادسازی اسرا توافق کردند اما این توافق تاکنون اجرایی نشد؛ به موجب این توافق، 1400 اسیر از انصار الله با 823 اسیر از ائتلاف عربی مبادله خواهند شد.

یک منبع در دولت به سایت المصدر أونلاین یمن گفت، آنچه در سفرهای اخیر قابل توجه است، این است که این دیدارها بدون اطلاع دولت یا شورای رهبری ریاست جمهوری انجام شده است.

آغازی برای موفقیت آمیز بودن آتش بس

در همین راستا حسام الشمیری، فعال سیاسی گفت که سفر متقابل هیئت های عربستان و انصار الله با هدف زمینه چینی برای تبادل اسرا، شاید آغازی برای موفقیت آمیز بودن مذاکرات تمدید آتش بس در یمن باشد.

وی افزود که این دیدارها، مسائل پشت پرده ای دارد با توجه به اینکه در نبود دولت و شورای رهبری ریاست جمهوری یمن انجام شده است.

الشمیری در گفت وگو با الخلیج آنلاین توضیح داد که به نظر می رسد عربستان با شروط انصار الله برای آتش بس موافقت کرده اما در مقابل دولت یمن موافقت نکرده است از این رو عربستان تصمیم گرفت به صورت مستقیم با انصار الله ارتباط بگیرد و پرونده مبادله اسرا را به نتیجه برساند.

وی اظهار داشت که این مساله غیرعادی است و به نظر می رسد عربستان در حال حاضر و به خصوص با توجه به اوضاع کنونی در اوکراین آماده تشدید تنش نیست.

این فعال سیاسی احتمال داد که مبادله اسرا میان عربستان و انصار الله انجام شود.

سابقه سفرها و مبادله اسرا

دو طرف در ماه مارس 2016 مذاکراتی با یکدیگر برای پایان جنگ داشتند و پس از سفر هیئتی از انصار الله به گذرگاه مرزی علب بین عربستان و یمن، آرامش آشکاری در جنگ میان دو طرف پدیدار شد و حملات هوایی ائتلاف به صنعا کاهش یافت.

پیش از آن نیز دو طرف مذاکراتی در مسقط داشتند که منجر به تحویل اسیر عربستان و مبادله اجساد و توقف آتش بس دو طرف در مرزها شد.

آخرین مبادله اسرا در اکتبر 2020 انجام شد و هزار و 81 اسیر که بیشتر آنها از انصار الله بودند، مبادله شد. در میان این اسرا، 15 اسیر عربستانی و 4 اسیر سودانی بودند.

منبع: الخلیج آنلاین / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11