بایدن می خواهد ایران دوست امریکا شود، آیا شدنی است؟

دیپلماسی ایرانی: مقاله ای از جو بایدن که نهم ژوئیه 2022 در واشنگتن پست با عنوان «چرا به عربستان می روم» منتشر شد، توضیح می دهد که چرا امریکا بدون تسلیم شدن از مذاکرات غیرمستقیم تحقیرآمیز رنج می برد. مذاکراتی که توسط رهبران کشوری که تظاهرات گسترده‌ای را علیه «شیطان بزرگ» امریکا سازماندهی می‌کند و خواستار نابودی «شیطان کوچک» اسرائیل می‌شود و به جنگ‌ها در لبنان، سوریه، عراق، یمن، غزه و کرانه باختری دامن می‌زند، تحمیل شده است.

امریکا نمی خواهد درگیر جنگ با ایران شود و حتی امیدوار است حضور نظامی خود در خاورمیانه را کاهش دهد.

از زمان باراک اوباما، رئیس جمهوری اسبق ایالات متحده، همه روسای جمهور امریکا از جمله دونالد ترامپ مشتاق کاهش حضور نظامی خود در خاورمیانه بوده اند. اما دمکرات ها و جمهوری خواهان این عقب نشینی را با روایت های مختلفی توجیه می کنند. دونالد ترامپ برای متقاعد کردن کشورهای حاشیه خلیج فارس گفت که در برابر دشمن مشترک، ایران، منافع آنها در ایجاد روابط دیپلماتیک، تجاری و نظامی با اسرائیل است و امریکا به نوعی در پشت صحنه باقی می ماند.

جو بایدن روایتی کاملا متفاوت ترسیم می کند. او ایران را مشکل امنیتی برای امریکا یا متحدان تاریخی امریکا نمی داند. او طوری صحبت می کند و رفتار می کند که گویی یک مشکل پیش پا افتاده ارتباطی، مانع از «جذب» ایران در یک جامعه خیالی خاورمیانه شده است.

تونی بادران، محقق بنیاد دفاع از دمکراسی ها، خاطرنشان می کند که عبارت «جذب» سه بار در مقاله بایدن در واشنگتن پست آمده است. این اصرار فقط می تواند یک معنا داشته باشد که تونی بادران بر آن تأکید می کند: این متحدان سنتی امریکا هستند که به عنوان موانعی برای جذب ایران در خاورمیانه تلقی می شوند. هر گونه تلاش متحدان تاریخی امریکا برای مقابله با توسعه طلبی ایران، صرف نظر از برنامه تسلیحات هسته ای این کشور، امریکا را با درگیر شدن در جنگ اسرائیل و سعودی ها تهدید می کند. تونی بادران می نویسد: تنها گزینه قابل قبول «جذب» ایران است.

جو بایدن در مقاله خود در واشنگتن پست می گوید از ابتدا هدف من تغییر مسیر و نه قطع روابط با عربستان بود، چرا که 80 سال شریک راهبردی بوده است.

شانزدهم ژوئیه 2022، در پایان اجلاس جده، امریکا، عربستان سعودی، مصر، کشورهای حاشیه خلیج فارس عراق و اردن بیانیه پایانی را صادر کردند که در آن بر لزوم دستیابی به یک راه حل عادلانه برای مناقشه اسرائیل و فلسطین تاکید شد. آنها بر لزوم پایان دادن به تمامی اقدامات یکجانبه ای که راه حل دو کشور را تضعیف می کند، برای حفظ وضعیت تاریخی موجود در بیت المقدس و اماکن مقدس آن و بر نقش حیاتی قیمومیت هاشمی در این زمینه تاکید می کنند.

ایرانی‌ها متوجه شده اند که امریکا تمایلی به جنگ با آنها ندارد و آماده است تا متحدان سنتی خود را برای امضای توافقنامه هسته‌ای کنار بگذارد. بنابراین آنها به طور دائمی در حال آزمایش محدودیت ها هستند. روزنامه هاآرتص گزارش داد که دولت اسرائیل شکست کنونی مذاکرات با ایران را به عنوان توقف نهایی تلقی نمی کند. اهمیت ظاهری اختلافات ایران و قدرت های غربی هرچه باشد، بیت المقدس معتقد است که مذاکرات به نتیجه خواهد رسید. حتی ممکن است پس از انتخابات میان دوره ای امریکا در نوامبر دو طرف به توافق برسند.

همواره این امکان برای کشور قدرتمندی مانند امریکا وجود دارد که باشگاه دوستان و دشمنان خود را بازتعریف کند. آیا دوست ایرانی که امریکا درصدد دلجویی از اوست، بدون شلیک گلوله از پشت، بازی را انجام خواهد داد؟ درست است که در صورت بروز خطا، آسیب خیلی جدی نخواهد بود. این «دوستان» تاریخی امریکا هستند که هزینه سنگین این امر را متحمل خواهند شد.

منبع: موندافریک / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11