روابط با عربستان بد بود، بدتر شد

نویسنده: گودرون هارر

دیپلماسی ایرانی: وال استریت ژورنال روابط بین عربستان سعودی و آمریکا را در آستانه «نقطه شکست» می خواند. این روابط البته از قبل بد بود، اما جنگ در اوکراین روشن تر کرد که ریاض تا چه حد از واشنگتن فاصله گرفته است. مانند اکثر کشورهای منطقه، عربستان سعودی از موضع آمریکا در قبال روسیه پیروی نمی کند.

انتقادات هر دو طرف خشن تر می شوند: 32 عضو دموکرات کنگره چند روز پیش به آنتونی بلینکن نوشتند که "حمایت مستمر ما از رژیم سرکوبگر عربستان با منافع ملی آمریکا در تضاد است." همچنین یک مفسر شیکاگو تریبون معتقد است که بالاخره زمان آن فرا رسیده است که عربستان سعودی را به حال خود رها کنیم.

به گفته رهبران عربستان، این دقیقا همان کاری است که دولت آمریکا قبلا در زمان باراک اوباما انجام داده بود. عربستان سعودی هرگز اوباما را به خاطر کنار گذاشتن حسنی مبارک، رئیس جمهور مصری در بهار عربی 2011 ، فراخواندن جت های جنگنده از بمباران سوریه در سال 2013 و امضای توافق هسته ای با تهران در سال 2015 نبخشیده است.

در زمان بایدن، اوضاع حتی بدتر شد: او گزارش سازمان سیا را منتشر کرد که در آن محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی مسئول ترور جمال خاشقجی شناخته شده است. در این راستا، جو بایدن همچنین اعلام کرد که عربستان سعودی را منزوی خواهد کرد. اما این اتفاق نیفتاد و فروش تسلیحات که قبلا متوقف شده بود، اکنون دوباره از سر گرفته شده است. اما بایدن نمی خواست ولیعهد را به عنوان طرف گفت وگو بپذیرد و فقط می خواست مستقیما با ملک سلمان صحبت کند. سپس هنگامی که بایدن از ولیعهد خواست تا در یک تماس تلفنی برنامه ریزی شده با ملک سلمان در ماه فوریه شرکت کند، او این درخواست را رد کرد.

از سوی دیگر گفته می شود که ولیعهد حتی پس از حمله به اوکراین با ولادیمیر پوتین تماس تلفنی داشته است. او همچنین مانند امارات متحده عربی با تمایل آمریکا برای تولید بیشتر نفت به منظور کاهش قیمت ها مخالف بوده و می گوید به توافقات اوپک پلاس با روسیه پایبند است.

در همین حال، اسرائیل در تلاش است تا میان ریاض و واشنگتن میانجیگری کند. سفیر اسرائیل در آمریکا، پس از نامه انتقادی دموکرات ها به عربستان سعودی، گفت: عربستان سعودی بازیگر بسیار مهمی در جهان اسلام است و روابط باید ترمیم شود. 

به گزارش هاآرتص، اسرائیل امیدوار است دیر یا زود تلاش های اسرائیل برای میانجیگری با عادی سازی روابط از سوی ریاض پاداش داده شود. با این حال، تا زمانی که ملک سلمان زنده است، بعید است عربستان به «توافق ابراهیم» بپیوندد. بروز خشونت های جدید در کوه معبد در بیت المقدس و انتقاد سعودی از اسرائیل و اقدامات آن در اماکن اسلامی، نیز این کار را آسان نمی کند.

منبع: در اشتاندارد / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11