بازارهای هدف گاز ایران به دنبال منابع جایگزین

نویسنده: پاتریک سایکز (Patrick Sykes)

دیپلماسی ایرانی: وضعیت دشوار بازار گاز ایران بر سراسر خاورمیانه تاثیر می‌گذارد و کاهش صادراتش مشتریان کلیدی ایران یعنی عراق و ترکیه را مجبور کرده است تا به فکر منابع جایگزین تامین سوخت باشند و از خاموشی‌های برق پیشگیری کنند.

به گفته‌ عادل کریم، وزیر برق عراق، این کشور حدود 6 گیگاوات ظرفیت برق دارد که حدود یک سوم از آن پس از قطع صادرات گاز ایران به دلیل هوای سرد، از مدار تولید خارج شده است.

کاهش صادرات گاز از ایران، به ترکیه هم آسیب زده و با ایجاد بدترین بحران انرژی این کشور در دهه‌های اخیر باعث کاهش منابع برق برای کاربران صنعتی شده است. این در حالی است که اروپا هنوز با بحرانی از انرژی دست و پنجه نرم می‌کند که باعث شده قیمت‌ها از سال گذشته با روند صعودی بی‌سابقه‌ای روبه رو شوند. ایران نقص فنی را دلیل قطع اخیر صادرات گاز به ترکیه اعلام کرده است.

در پاسخ به کاهش صادرات گاز از ایران، ترکیه در پی استفاده از بازار‌های موقت تامین گاز طبیعی مایع (ال‌ان‌جی) برآمده و دولت نیز درخواست افزایش واردات گاز آذربایجان از طریق خط لوله جیحان را داده است. عراق زیرساختی برای حمایت از چنین وارداتی ندارد، از این رو، برای تامین منابع و کمک به جبران کمبودهای آتی به قطر، غول ال‌ان‌جی جهان، چشم دوخته است. 

با کاهش سرما و متعادل شدن شرایط آب و هوایی تقاضا برای گرمایش در منطقه محدود شده و این بحران هم کاهش خواهد یافت. اما برای زمستان‌های آینده، ایران باید تولید گاز داخلی را افزایش دهد تا صادرات خود را حفظ کند. بر اساس گزارش مجمع کشورهای صادرکننده گاز، صادرات گاز ایران از 12.9 میلیارد متر مکعب در سال 2017 به 11.5 میلیارد متر مکعب در سال 2020 کاهش یافت. به دلیل تحریم ها و فرسایش زیرساخت ها بعید نیست میزان استخراج گاز ایران در سال 2021 نیز کاهش یافته باشد.

ایران برای بهبود وضعیت خود و افزایش تولید گاز و حفظ بازارهای جهانی نیازمند سرمایه‌گذاری در پارس جنوبی است که بیش از 70 درصد از نیاز گاز ایران را تامین می‌کند. هزینه‌ توسعه فازهای باقیمانده‌ این میدان گازی حدود 7.8 میلیارد دلار برآورد شده است. اما تا آن موقع شاید کشورهای مشتری گاز ایران شاید دست به کار شوند و به فکر بازار جایگزین ایران بیفتند. شاید ایرانی ها صبر داشته باشند اما این دلیل نمی شود که کشورهای مشتری گاز ایران نیز همانند این کشور صبر کنند.

منبع: بلومبرگ / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11