ایران و افغانستان یک تاریخ همدلی

نویسنده: دکتر معصومه ابتکار، معاون ریاست جمهوری در امور زنان و خانواده در ایران

دیپلماسی ایرانی: تاریخ گواه حوزه تمدنی مشترک ایران و افغانستان و پیوندهای فرهنگی، اجتماعی و حتی خانوادگی میان دو ملت است. همچنین پیوندهای جغرافیایی مانند مرز مشترک و تالاب بین المللی هامون که مظهر حیات و بالندگی مردمان ما و طبیعت به شمار می رود، پیوندی ابدی بر کره مسکون بر جای گذاشته است.

زبان و ادبیات مشترک میان دو کشور سبب شده بسیاری از مبادلات فرهنگی، ادبی و علمی را بتوانیم با وجود دشواری ها و تلاش بدخواهان به پیش بریم که شاید بارزترین نمونه آن، همزیستی میلیون ها مهاجر افغان در ایران بوده است؛ مهاجرین عزیزی که تلاش شده برای آنان خدماتی مانند آموزش رایگان برای کودکان و بهره مندی از دانشگاهها فراهم شود. به همین دلیل، هزاران دانشجوی افغان که برخی از آنها بعدها مسئولیت های دولتی را در کشور خود عهده دار شدند، فارغ التحصیل دانشگاههای ایران هستند و توانسته اند پیوندهای دوستی بین دو ملت را عمیق تر سازند. به عنوان یک دانشگاهی، بارها شاهد موفقیت این دانشجویان بوده و در جریان پایان نامه ارشد برخی از این جوانان عزیز، که راهنمایی آن را بر عهده داشته ام، توان خوب علمی و فکری آنها را دیده ام. دشواری های دانشجویان در افغانستان، احساس مسئولیت ما را در قبال آنان افزون کرده و اقدامات تروریستی که به شهادت دانشجویان می انجامد، برایمان بسیار ناگوار است. ایران تاکنون صدها دانشجوی افغان را بورسیه کرده تا شاید مرهمی هرچند کوچک بر زخم دردناک تروریسم باشد.

در این میان، همکاری سازمان های مردم نهاد افغانستان و ایران از دیرباز برکات زیادی به دنبال داشته و امروز خیریه های ایرانی در حمایت از خانواده های افغان تفاوتی بین آنها و ایرانیان قائل نمی شوند و تلاش می کنند بهترین خدمات را ارائه دهند. همچنین خوشبختیم که در دوره پاندمی کرونا نیز درمان بیماران کرونایی فرای ملیت رایگان بوده و این امکان برای خواهران و برادران افغان طی این مدت فراهم شده است.

ناگفته نماند که برخی دشمنان مشترک در این سال ها بسیار تلاش کردند تا با مدیریت افکار عمومی، مردمان دو کشور را علیه یکدیگر بشورانند و نفرت پراکنی کنند. اما روابط و علاقه مشترک مانع از این امر شد، تا آنجا که در پی تفاهم نامه مشترکی که در حوزه زنان و خانواده با دولت افغانستان منعقد شده، مبادلات فرهنگی و تبادل تجربه نیز صورت می گیرد.

همچنین زنان کارآفرین ایرانی که با وجود تحریم های ظالمانه آمریکا از تلاش باز نایستاده و به تولید و کارآفرینی مشغول بوده و کمپین هایی مانند #زنان نسل تحریم را راه انداخته اند، برای ایجاد شبکه مجازی مبادلات فرهنگی و تجاری با زنان افغان اعلام آمادگی کردند و مقدمات این کار فراهم شده است.

از سوی دیگر، در حالی که همچنان برای برخی کشورهای اسلامی، نگرانی هایی دال بر استیلای تفکر افراطی و حذف آزادی های اساسی و انکار حقوق زنان وجود دارد، امیدوارم مردم افغانستان با برگزاری گفتگوهای فرهنگی و سیاسی داخلی و تبادل تجربیات با همسایگان، بتوانند سد محکمی در برابر افراط گرایی، خشونت و دخالت خارجی تشکیل داده و همگان را به تحقق اسلام رحمانی، اسلام رهایی بخش و اسلام ضد ظلم دعوت کنند.

به رسم هدیه و برای تحکیم پیوندهای متقابل بین دو ملت، لینک الکترونیک کتاب «بانوی اول» درباره زندگی حضرت خدیجه که نماد مشترک مسلمانان جهان و نمونه حقیقی چهره فعال و مدیر زن در همه اعصار به شمار می رود، تقدیم می شود. امید است تاسی به این شخصیت الهام بخش، مستقل و نورانی که انتخاب های زیبا انجام داد تا آینده روشنی برای بشریت رقم زند، مد نظر همه ما قرار گیرد.