ریاست جمهوری بایدن تاثیری بر توافق آبراهام با اسرائیل ندارد

نویسنده: میچل میشله دیوون

دیپلماسی ایرانی: پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بیشتر رهبران اروپایی را آسوده خاطر کرد، اما واکنش ها در خاورمیانه به این اندازه یک دست نبود؛ برخی نگران ضررهای احتمالی تغییر سیاست خارجی در واشنگتن هستند و برخی از فرصت برای بازگشت هیجان زده شده اند.

اینکه ریاست جمهوری بایدن برای روند صلح خاورمیانه چه معنایی خواهد داشت، هنوز معلوم نیست. برخی در رابطه با تاثیر پیروزی بایدن بر توافق آبراهام نگران این مساله هستند که فرصت ایجاد شده در نتیجه این توافق اخیر صلح (از جمله توافق های بعدی صلح وعده داده شده توسط دونالد ترامپ) از بین برود یا دیگر با اشتیاق قبلی دنبال نشود. در مواجهه با دولتی که مسئول حصول این توافق ها برای عادی سازی روابط اسرائیل و اعراب نبود، اکنون یک نظریه جدید مطرح شده مبنی بر اینکه اسرائیل، امارات و بحرین برای مقابله با یک ایران تقویت شده در آینده نزدیک، احتمالا با یکدیگر صمیمی تر خواهند شد و اتحاد منطقه ای خود را تقویت خواهند کرد.

لانا نسیبه، سفیر امارات در سازمان ملل متحد، در مصاحبه اخیر خود با «خلیج تایمز» گفت بایدن حمایت خود از توافق آبراهام صریحا اعلام کرده و حتی وعده داده بود در صورت پیروزی در انتخابات به ادامه آن روند ادامه دهد: «امارات متحده عربی پیشتر با همه دولت های منتخب مردم در آمریکا کار کرده است و شک ندارم که این رابطه به صورت یک مشارکت قوی و استراتژیک مستحکم باقی خواهد ماند. امارات در طی چند دهه گذشته شریک اصلی ایالات متحده بوده است. ما در صحنه های مختلف نبرد در کنار یکدیگر برای مقابله با افراط گرایی و تروریسم جنگیده ایم.» او همچنین افزود: «امارات متحده عربی قاطعانه به اهمیت نقش ایالات متحده در خاورمیانه اعتقاد دارد؛ به نقش تثبیت کننده آن در منطقه. و من فکر می کنم ما همچنان شاهد گفت و گوها پیرامون ثبات و مذاکرات استراتژیک که منطقه به شدت به آن نیاز دارد، باشیم. مشارکت با ایالات متحده و با مردم آن قطعا در راس اولویت سیاست خارجی امارات قرار دارد.»

در حالی که توافق های آبراهام / عادی سازی روابط با اسرائیل به سرعت پیش می رود و خبر همکاری های جدید تقریبا به طور روزانه منتشر می شود، امارات متحده عربی هم امید دارد که این روند در همین جای کنونی متوقف نشود: «اگر بتوانیم نشان دهیم که این یک مطالعه موردی موفقیت آمیز درباره چگونگی تجارت در منطقه است، می توانیم چادر را بگسترانیم، افراد بیشتری را به داخل دعوت کنیم و امیدواریم بتوانیم پویایی جدیدی که هدف نهایی ماست را ایجاد کنیم؛ پویایی برای یک صلح گسترده در خاورمیانه که شامل قطعنامه ای درباره درگیری اسرائیل-فلسطین و راه حل دو کشور با پارامترهای بین المللی باشد و ما نیز عضو آن باشیم.»

نسیبه در پاسخ به این سوال که آیا امارات متحده عربی یکی از کانال های پشتی در مذاکرات اسرائیل و فلسطین است یا خیر، گفت که امارات هرگز در این مساله یک بازیگر ردیف اول نبوده است، اما بازگشت به میز مذاکره را بسیار تشویق می کند: «ما به طور مداوم بخشی از اجماع عرب درباره راه حل دو کشوری بوده ایم و همچنان بخشی از آن اجماع عرب خواهیم ماند. البته موضوع الحاق چیزی بود که ما در پایتخت های اروپا و سراسر جهان می شنیدیم؛ این اتفاق ناقوس مرگ راه حل دو کشوری خواهد شد. و بنابراین فکر می کنم با درج آن در توافق عادی سازی روابط خود با اسرائیل، امیدوارانه فرصتی را برای پویایی لازم برای تغییر و تصمیم گیری طرفین ایجاد کرده ایم.»

در حالی که بسیاری معتقدند توافق اسرائیل و امارات متحده عربی بیشتر از صلح اسرائیل-فلسطین به مساله ایران مربوط می شود، مقامات اماراتی این مساله را رد کرده و می گویند نه ایران و نه هیچ کشور دیگری عامل حصول توافق آبراهام نبوده است: «این توافق مبتنی بر شایستگی های خودش است. لازم نیست درباره کشور دیگری باشد؛ تنها موضوع آن امارات و اسرائیل است و فکر می کنم سرعت روند اتفاقات از مرحله امضای عادی سازی روابط تا انبوه توافقاتی که اکنون در حال کار بر روی آن هستیم، به وضوح نشان می دهد که در هر دو طرف برای پیشروی در این مسیر انرژی و اشتیاق وجود دارد.»

در حالی که اسرائیل، امارات و بحرین با دقت شرایط را زیر نظر گرفته اند تا ببینند دولت بایدن با جمهوری اسلامی چگونه برخورد خواهد کرد، حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، پیام مختص خود را به رئیس جمهوری منتخب آمریکا فرستاده است: اینکه اشتباهات گذشته را جبران کند و به توافق هسته ای سال 2015 بازگردد.

منبع: خلیج تایمز / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34