انصارالله چگونه بر نفوذ خود افزوده و ابتکار عمل را به دست گرفته است؟

نویسنده: مصطفی مطهری، دکترای علوم سیاسی و کارشناس مسائل شبه جزیره عربستان

دیپلماسی ایرانی: انصارالله در ماه های اخیر علاوه بر اینکه توانسته به پیشرفت های شگرفی در حوزه نظامی(موشکی و پهبادی) دست یابد، توانسته است معادلات میدانی در خطوط نبرد را نیز با عملکرد هدف دار خود در جبهه هایی مانند مأرب تحت تأثیر قرا دهد. با این حال عملکرد مدبرانه دولت نجات ملی با رهبری انصارالله، به اینجا ختم نشده است. بطوریکه انصارالله برای تکمیل پازل پیروزهای متوالی در جبهه های نبرد و تحمیل تمام و کمال شکست بر متجاوزان و نیروهای دولت مستعفی هادی در استان راهبردی مأرب و تصرف مواضع آنها، رویکرد مذاکره با قبایل را به عنوان یک مولفه تازه در راستای تغییر معادلات نبرد با متجاوزان و وابستگان یمنی آنها، در دستور کار قرار داده است. فاز رفتاری – عملیاتی جدید که از سوی صنعاء طراحی شده، گویای این است که تحولات در عرصه میدانی در مناطق تحت حاکمیت دولت نجات ملی، به سمتی در حال حرکت است که بر روند هژمونیک شدن صنعاء بر مناطق مرکزی نیز کمک خواهد کرد.

واقعیت این است که صنعاء با مدیریت قبایل و اجازه نقش آفرینی آنها بدون هر گونه محدودیت در مناطق محل سکونتشان در شرایط فعلی و در آینده پسا جنگ در یمن، راهبرد هوشمندانه ای را هدف گذاری کرده است؛ بطوریکه با رویه مذکور به عنوان سیاست اعلامی صنعاء در راستای پیوستن قبایل همسو به آنها، نه تنها روند تضعیف روز افزون صفوف متجاوزان و مزدوران یمنی شان را تسریع خواهد کرد، بلکه با بدیل سازی از خود و قبولاندن این موضوع به قبایل که یمن متعلق به یمنی هاست و باید توسط آنها اداره شود، دامنه و گستره رهبری خود را بر بیشتر مناطق یمن خواهد گستراند. اگرچه این راهبرد زمان بر است و مشمول زمان خواهد شد، اما نباید فراموش کرد همانگونه که عملیات های بازدارندگی، موازنه بخش بودند و باعث شدند تا متجاوزان محتاطانه تر و دست به عصاتر عمل کنند، راهبرد تعامل با قبایل و تعهد واگذاری تمام امور منطقه ای به قبایل از سوی صنعاء، موجب خواهد شد تا انصارلله با تقویت جبهه های همراهان قبیله ای با خود، از حدود فعالیت متجاوزان بکاهد و آنها در تنگنایی از شرایط تحمیلی قرار دهد. 

در واقع خارج سازی متجاوزان از وضعیت تهاجمی و سوق دادن آنها به حالتی از تلاش برای حفظ مواضع موجود، موجب خواهد شد تا دولت نجات ملی به تصمیم گیرنده نهایی نبرد در یمن تبدیل شود. به طوری که متجاوزان با مشاهده شرایط شکننده شان در یمن و قرار گرفتن در وضعیت مذکور، یا پیشنهاد مذاکره را خواهند داد و تمام پیش شرط های صنعاء را خواهند پذیرفت و یا تلاش خواهند کرد برای پایان دادن به جنگ نقش سازمان های بین المللی مانند سازمان ملل را در این باره پررنگ تر از گذشته و امروز کنند. 

البته راه سومی هم باقی خواهد ماند اینکه آنها با پیشنهاد برقراری آتش بس در شمال و بخشی از مرکز یمن و واگذاری بی قید و شرط آنها به صنعاء، درصدد این برخواهند آمد تا نبرد در یمن را از شمال به مناطق دیگر از جمله شرق تغییر دهند و منافع خود را در مناطق شرقی جستجو کنند. با این مفروض که جنوب در ید کنترلی ابوظبی باقی خواهد ماند و بدون رقیب به ادامه تجاوزگری های خود در مناطق جنوبی خواهد پرداخت. از این رو بازیگر فعال در شرق یمن، ریاض خواهد بود که به نمایندگی از ائتلاف ضد یمنی در این باره با انصارالله وارد مذاکره خواهد شد.  

نکته جالب توجه این است که انصارالله با اقدام رفتن به سمت مذاکره با قبایل نشان داده که در عرصه مدیریت و ملزومات حکومتداری به یک بلوغ سیاسی رسیده است؛ اتخاذ این تصمیم و اقدام به انجام آن در جدا سازی قبایل از خطوط دشمن و وارد کردن آنها در جبهه خود با گزینه مذاکره بجای نبرد از سوی صنعاء، رهیافتیِ پارادایمی است و این توانمندی را دارد تا پارامترهای موجود در میدان نبرد را به سود آنها تغییر دهد. به علاوه اینکه اتخاد این راهبرد از سوی صنعاء با یک سود برای دو طرف همراه خواهد بود. به طوری که در ذیل این اقدام، هم صنعاء و هم قبایل با منفعتی دوسویه همراه خواهند شد. 

از سوی دیگر نیز همزمان با گسترش نفوذ صنعاء در میان قبایل و قرار گرفتن قبایل در زیر چتر حمایتی آنها، نه تنها گسست های بیشتری در صفوف متجاوزان ایجاد خواهد شد بلکه شرایط برای پیشروی های صنعاء در جبهه های بعدی، پس از تصرف کامل مأرب نیز هموار تر و سهل الوصول تر خواهد شد. به طوریکه می توان گفت این سیاست راهبردی موجب خواهد شد تا صنعاء در مأرب و مناطق تحت نفوذشان محدود نشود و مأرب به الگویی برای دیگر مناطق در جهت اقدام به همسویی با صنعاء ترغیب شوند.