نیاز به تعریفی مشخص درباره حمایت از بازدارندگی و پیروزی برای نیروهای مرتبط با ایران در سوریه

نویسنده: حسین ملائک، سفیر اسبق ایران در چین و تحلیلگر مسایل بین المللی

دیپلماسی ایرانی: با حمله روز پنجشنبه گذشته پهپاد های اسرائیل به جیپ حامل چهار نفر از کادرهای مرتبط به حزب الله در مرز سوریه و لبنان، دومین حمله از این نوع و سومین حمله ظرف یک سال گذشته به خودروی حامل این کادرها در منطقه قنیطره صورت گرفته است. 

تهدید اسرائیل 

در 28 فوریه گذشته آقای نفتلی بنت، وزیر دفاع اسرائیل طی مصاحبه ای مندرج در جروزالم پست ادعای قابل توجهی کرد مبنی بر این که وی برنامه دارد ظرف  12 ماه آینده ایران را از سوریه اخراج کند. به گفته وی نه تنها تعداد و شدت تهاجمات اسرائیل علیه اهداف مرتبط با ایران بعد از انتخاب ایشان به وزارت دفاع افزایش یافته بلکه ماهیت این اهداف نیز که تاکنون محموله های تسلیحاتی وارد شده از طریق عراق به سوی ارتفاعات جولان و لبنان را شامل می شده تغییر کرده است. در این مصاحبه وی به ماهیت جدید این اهداف اشاره نکرد اما بعد از این مصاحبه تا کنون  دو حمله به حومه دمشق و به فرودگاه الشعیرات در اطراف حمص و نیز حمله به اطراف لاذقیه  شکل گرفته است که ظاهرا اهداف مرتبط به نیروهای ایرانی بوده اند. همچنین یکی از فرماندهان منطقه ای حزب الله به نام "عماد الطویل" در منطقه قنیطره مورد هدف پهپاد قرار گرفت. از این نوع حمله یک بار دیگر علیه یک فرد دیگر وابسته به حزب الله به نام "مشهور زیدان" در ژوئیه سال گذشته صورت گرفته بود. 

به گفته تحلیل گران مندرج در روزنامه ها و اندیشکده های اسرائیل، نیروهای وابسته به ایران در قالب "پروژه جولان که مرکزیت آن در دمشق و بیروت  است" در شهرهای مختلف استان قنیطره و منطقه جولان سوریه در حال جمع آوری اطلاعات نظامی و گرفتن آرایش جنگی برای حمله به اسرائیل در صورت لزوم هستند. 

در هفتم آوریل سخنگوی ارتش اسرائیل به سوریه اخطار داد که نحوه چینش نیروهای حزب الله در ارتفاعات جولان به منظور ضربه زدن به اسرائیل است و به این کشور در مورد هرگونه اقدام خرابکارانه علیه اسرائیل در جولان هشدار داد. 

البته تا کنون بنت حرف های نسنجیده زیادی زده است و می توان این مواضع را از همان قماش تلقی کرد. اما به نظر می رسد که نظرات بنت بر مبنای نظرات شکل گرفته در موسسات فکری اسراییل باشد. 

مبنای تحلیلی مرکز مطالعات بگین سادات اسرائیل: 

موسسه بگین سادات در این مطالعه می گوید شرایط ایران در سال جاری بسیار وخیم تر از سال قبل خواهد بود و بنابراین ظرفیت نگهداری جبهه سوریه برایش دشوار تر از گذشته است. این دلائل عبارتند از: 
تحریم های اعمال شده توسط آمریکا باعث تضعیف اقتصادی ایران در حمایت از نیروهایش در جبهه خارجی شده است. با احتمال ضعیف تغییرات در ریاست جمهوری آمریکا، احتمال تشدید تحریم ها بیش از پیش است.  

ورود ترکیه به درگیری در شمال سوریه باعث فشار بر نیروهای مرتبط با ایران شده است. اقدامات نیروهای آمریکایی در شرق و عملیات اسرائیل در جنوب سوریه علیه این نیروها شرایط قابل ادامه ای را رقم نخواهد زد.

معضلات مقابله با ویروس کرونا در یک عملیات نظامی زمینی عرصه را بر نیروهای ایرانی تنگ خواهد کرد.

معامله آمریکا با طالبان احتمالا تجدید تمرکزطالبان روی دشمن شیعه به جای آمریکا را باعث خواهد شد و ایران را به جبهه های شرقی خود متوجه خواهد کرد. 

شرایط فوق به اسرائیل اجازه می دهد که اهداف ایرانی را با شدت بیشتری مورد تهاجم قرار دهد و باعث خروج ایران از سوریه شود.

موقعیت نیروهای مرتبط با ایران:

به طور اصولی در هر استراژی باید تعریفی مشخص در مورد حمایت، بازدارندگی و پیروزی برای نیروهای درگیر در استراتژی وجود داشته باشد.    

نیروهای مرتبط با ایران در پهنه سوریه بعد از موفقیت های به دست آمده در جنگ با نیروهای معارض سوریه، هم اکنون فاقد تعریف مشخصی از پوشش دفاعی مناسب یا بازدارندگی در قبال عملیات اسرائیل و حتی اخیرا ترکیه هستند. برای حمایت از آنها نمی توان به روسیه تکیه کرد که در عمل این کشور نشان داد که اگر حامی اسرائیل نباشد یک ناظر بی طرف در رقابت های ایران و اسرائیل است. در مورد ترکیه نیز روسیه برنامه خود را دارد که می تواند شامل حمایت از نیروهای ایرانی نباشد. به قدرت دفاع هوایی ارتش سوریه نیز نمی توان امیدوار بود که به دلائل عدیده تا کنون فاقد قدرت بازدارندگی در مقابل حملات هوایی است که یکی از ستون های استراتژی نظامی  اسرائیل است. لذا ما شاهد ضربات مکرر به مواضع این نیروها در طول دو سال گذشته بوده ایم که  تنها یک پاسخ مستقیم به آنها داده شده است. 

باید توجه داشت که "محور مقاومت" و آنچه ستون سیاست خارجی ایران محسوب می شود توسط ارتش و گروه های مورد حمایت و پشتیبانی ترکیه در روی زمین در شمال سوریه و در جنوب از طرف اسرائیل کاملا درگیر و گرفتار شده است. ترکیه و اسرائیل در یک همکاری ناخواسته و تعریف نشده در واقع چنین بحرانی را برای ایران رقم زده اند. 

برای اینکه توانایی بازدارندگی برای نیروهای جبهه مقاومت در سوریه به وجود آید باید یا از طریق سخت افزاری به کمک این نیروها و یا تقویت ارتش سوریه همت گماشت یا از طریق دیپلماسی چنین فضایی را به وجود آورد.