اشتراکات اعتراض های ایران، عراق و لبنان

دیپلماسی ایرانی: آنچه در اعتراضات اخیر ایران و عراق و لبنان مشترک بود، عدم اعتماد به دولت ها بود. در هر سه کشور دولت ها تلاش کردند امتیازاتی به معترضان بدهند اما هر سه تا حدودی ناکام ماندند. در ایران دولت بعد از گران شدن بنزین، به مردم وعده کمک مالی معیشتی داد که نه تنها از حجم اعتراضات کم نکرد بلکه خود به محملی برای اعتراض های جدید به دلیل اعتراض عده ای از عدم دریافت این کمک مالی تبدیل شده است. اعتراض ها در ایران فروکش کرده اند اما انتقادها به دولت بالاست و در عین حال بی اعتمادی مردم به دولت و وعده هایش پابرجاست. در عراق نیز مردم نسبت به وعده های دولت در اصلاح امور، مبارزه با فساد و رفع بیکاری بی اعتمادند. در همان هفته های اول اعتراضات دولت در وزارت خانه های مختلف اقدام به جذب نیرو کرد اما این اقدام دولت نه تنها از شدت اعتراض ها نکاست بلکه شدیدتر هم شد. مردم دولت را ضعیف می پندارند و معتقدند اسیر خواسته های احزاب و گروه های سیاسی است و نمی تواند بدون اراده آنها کاری از پیش ببرد. در لبنان نیز دولت متهم به فساد و باندبازی و رانت خواری و جایی برای مانورها و جولان احزاب سیاسی برای کسب امتیازهای اقتصادی است. حتی استعفای دولت سعد حریری و حضور او در میان تظاهرات کنندگان بعد از استعفا نیز مردم را به خانه ها برنگردانده است. برای همین می توان گفت عدم اعتماد به دولت ها عامل مشترک اعتراض ها در هر سه کشور بود. شاید به همین دلیل است که بسیاری از کارشناسان و ناظران تظاهرات که معتقدند دست هایی در کار است تا اعتراض ها در این سه کشور تشدید شوند، تظاهرات در آنها را کار یک اتاق فکر مشترک می دانند که تلاش می کند اعتراض مسالمت آمیز را به بی راهه بکشاند و اغتشاش و آشوب به پا کند.

آنچه این ظن را تقویت می کند، خشونت شدید در اعتراض ها در هر سه کشور است که البته این خشونت در ایران و عراق بسیار بیشتر از لبنان بوده است، که البته شاید دلیل آن به جمعیت و ابعاد جغرافیایی کم این کشور بازگردد. در هر سه کشور اعتراض ها دیگر رنگ و بوی اعتراض ندارد بلکه رسما تبدیل به خشونتی سازمان یافته شده که عده ای اغتشاشگر تلاش دارند در میان تظاهرات کنندگان نفوذ کنند و نبض اعتراض ها را به دست بگیرند و آشوب به پا کنند. در عراق شدت خشونت و تخریب عجیب بوده و تعداد قربانیان را به شدت افزایش داده است. در ایران نیز شاهدیم که خشونت ها شدید بوده اند و قربانیان بسیاری به دنبال داشته است. 

همچنین در روزهای اخیر به گفته مقام های امنیتی ایران و عراق، عده ای در میان تظاهرات کنندگان حضور می یابند و با کلت کمری به معترضین شلیک می کنند در حالی که از نیروهای امنیتی نیستند و هنوز مشخص نشده این افراد چه کسانی هستند و از چه طرف یا طرف هایی دستور می گیرند یا با چه انگیزه سیاسی اقدام به این کار می کنند. برای همین می توان گفت در هر دو کشور خشونت ها بسیار به هم شبیه بوده است. بنابراین هدایتگران این خشونت ها نیز مشابه بوده اند. 

جالب آن که در هر دو کشور با وجود این که حجم خشونت ها به وضوح بالا بوده و روشن بوده است که اغتشاشگران چه آسیب ها و رعب و وحشت ها و تخریبی ایجاد کرده اند، دولت های غربی به ویژه امریکا واکنش های صریح و تند نشان داده اند. گویی که قصدی بوده است تا میزان خشونت بالا باشد تا دستاویزی برای واکنش سیاسی وجود داشته باشد. 

در لبنان و عراق، هسته ای مخفی تلاش دارد جهت اعتراض ها را علیه ایران هدایت کند و طوری وانمود کند که گویی تظاهرات ضد ایرانی است. حتی در روزهایی که تظاهرات در بغداد در اوج بود – شبکه خبری الحره که این روزها به طور مشترک با عوامل عربستان و امریکا اداره می شود – تلاش می کرد به معترضین خط دهد که با گذشتن از پل سنک به سفارت ایران یورش ببرند. 

برجسته سازی فساد در هر سه کشور در رسانه های ضد ایرانی نیز از دیگر عوامل مشترک این تظاهرات است. به گفته یک مقام عراقی گویی اتاق فکری وجود دارد تا فساد را در ایران و عوامل ایران در کشورهای دیگر به ویژه عراق و لبنان برجسته سازی کند. در لبنان نبیه بری و جنبش او مورد اتهام فساد هستند و در عراق تمامی گروه های سیاسی نزدیک به ایران. در حالی که به گفته این مقام عراقی فساد در میان گروه های سیاسی زاویه دار با ایران از جمله گروه های سنی و کرد به مراتب بیشتر است اما هیچ کس از آنها سخن نمی گوید.

بسیاری اعتقاد دارند آنچه این روزها در ایران و کشورهای همسو با ایران شاهدیم از اتاق فکر واحدی تبعیت می کند که می خواهد از اعتراضات مدنی برای اهداف ویژه سیاسی خود نهایت استفاده را ببرد./دانا