برکناری بولتون تهران را قانع نمی کند

دیپلماسی ایرانی: کنار گذاشتن جان بولتون از کاخ سفید، نه تنها احتمال جنگ بین ایران و ایالات متحده را کاهش داد بلکه فرصت گفت وگوها را هم که گزینه جنگ را از میز کنار می زند، افزایش داد. الگوی ترامپ برای رسیدن به توافق در تمامی مسائل یکسان و شناخته شده است. او ابتدا بحرانی را ایجاد می کند و سپس برای آرام کردن اوضاع به مشارکت روی می آورد و سعی می کند اعتبار خود به عنوان یک معامله گر را به کار گیرد.

طبق گزارش ها، بولتون به عنوان یک جنگ طلب تشنه به خون به دلیل عدم پیروی ترامپ از او برای ورود به جنگ با ایران به یاس و سرخوردگی رسید. مهمتر این که ترامپ اخیرا تصمیم گرفته بود برای فراهم کردن زمینه دیدار با رئیس جمهوری ایران با پیشنهادهای مکرون برای تنش زدایی موافقت کند.

اگرچه برخی منتقدان آشفتگی تصمیم گیری های ترامپ و تمایل او برای توافق با ایران را مورد سرزنش قرار می دهند اما برخی دیگر هم عقیده دارند که اگر بولتون برکنار نمی شد خطر ورود آمریکا به جنگی وجود داشت که بسیار بیشتر از جنگ 2003 عراق هزینه بر بود. ترامپ را فقط باید برای ایجاد بحرانی غیرضروری که اعتبار ایالات متحده را کاهش می دهد، شکننده کردن پیروی ایران از محدودیت های مهم عدم اشاعه تسلیحات هسته ای و کشاندن آمریکا تا آستانه جنگی کاملا اشتباه سرزنش کرد (نه برای برکناری بولتون).

اگر ترامپ برای توافق با ایران جدی است باید خودش را از این بحران خودساخته رها کند. ایران فقط به این دلیل که ترامپ بدترین مشاورش را کنار گذاشته با رئیس جمهوری آمریکا به گفت وگو نخواهد نشست. رهبران ایران – که از خروج ترامپ از برجام و اعمال تحریم ها به شدت ناخشنود هستند – نیاز دارند که نشانه ای از دگرش سیاسی، در قالب کاهش فشار تحریم ها – را مشاهده کنند.

ترامپ نباید از پذیرش همکاری همتایان بین المللی در این راستا خودداری کند. پیشنهاد خط اعتباری مکرون شاید بتواند ایران را برای تعلیق گسترش هسته ای و بازکردن راه گفت وگوهای تازه تشویق کند. به جز فرانسه کشورهای دیگری مانند هند و ژاپن نیز علاقمند برگزاری این گفت وگوها هستند تا بتوانند تجارت با ایران را از سر بگیرند.

تنها جایی که احتمال دارد ترامپ با مقاومت شدید روبه رو شود دولت و حزب خودش است. اعضای تندرو و جنگ طلب دولت ترامپ علیه ایران – از جمله مایک پمپئو – هنوز در جایگاهی هستند که به خوبی می توانند چرخش به سمت گفت وگوهای جدی را نابود کنند. مگر آنکه ترامپ به وضوح بر تمایل خود برای توافق با ایران پافشاری کرده و تمامی افرادی را که مخالف این توافق هستند از سر راه بردارد.

تا زمانی که ترامپ برای حمایت از چرخش سیاسی روی جمهوریخواهانی مانند رند پال و سایر قانونگذاران حامی ترامپ حساب می کند، آن دسته از اعضای کنگره که دیدگاهی مانند دیدگاه بولتون دارند چالشی جدی خواهند بود. سناتورهایی مانند تد کروز، تام کاتن و مارکو روبیو بارها از تلاش دولت برای ارائه معافیت های کلیدی به تحریم های ایران مانع شده اند. اگر ترامپ از توصیه های جنگ طلبانه این افراد سرپیچی کند، آنها می توانند با استفاده از تاکتیک های مسموم بر سر راه ترامپ سنگ اندازی کنند.

نتانیاهو که طبق گزارش ها از احتمال دیدار ترامپ با روحانی بسیار هراسناک است اگر در سمتش ابقا شود می تواند بار دیگر به آسانی نقش "ویرانگر" خود در این زمینه را ایفا کند.

سرانجام این که بزرگترین حامیان مالی ترامپ که پول فراوانی برای به شکست رساندن توافق اوباما هزینه کردند نیز می توانند در صورت گفت وگو یا توافق ترامپ با رهبران ایران – بدون توجه به محتوای گفت وگوها و توافق احتمالی – حمایت خود از رئیس جمهوری آمریکا را متوقف کنند.

با این حال اگرچه بر سر راه گفت وگوی آمریکا با ایران موانع فراوانی وجود دارد اما باز این گفت وگوها به جنگی دیوانه وار یا تغییر رژیم، مانند آنچه در عراق رویداد، اولویت دارد. افرادی که تمایل دارند بسیاری از چالش های امنیت ملی آمریکا با ایران از طریق دیپلماسی حل شود باید بپذیرند که تا سال ها فرصتی بهتر از فرصت کنونی نخواهند یافت. آنها به جای بازی سیاسی و دلسرد کردن ترامپ در این چرخش، باید از جنگ طلبی به توافق سازی روی بیاورند.

منبع: لوبلاگ / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11